جرج بارکلی (1685-1753) فیلسوف قرن هفدهم به عنوان کشیش مسیحی با نظر و بهره گیری و اصلاح تجربه گرایی لاک پایه گذار فلسفه ای شد که به ایدئالیسم موسوم گردید.پرسش اساسی که این پژوهش می خواهد به آن پاسخ دهد این است که مبنای دینی بارکلی و بویژه عقیده ی او نسبت به خداچه نقشی در ساماندهی فلسفه ی ایدئالیستی وی دارد.به بیان دیگر در این پژوهش برآنیم که ببینیم خدا به عنوان یکی از اصول اساسی دین چه نقش و جای...

سادگی یکی از مهم‎ترین معیارهایی است که در فلسفه علم برای ارزیابی نظریه‎های علمی و ترجیح آنها بر یکدیگر به کار می‎رود. امروزه برخی از فیلسوفان دین مانند سوئینبرن با سرخوردگی از استدلال‎های قیاسی و ترجیح استدلال‎های استقرایی برای تأیید خداباوری، کوشیده‎اند معیارهای مطرح در ارزیابی نظریه‎های علمی، از جمله معیار سادگی را برای ارزیابی خداباوری در برابر نظریه‎های رقیبی همچون طبیعت‎گرایی یا انسان‎گرای...

معنای زندگی، یکی از مباحث مهم فلسفی است که از دیرباز تحت عنوان «هدف زندگی» مطرح بوده است. اینکه معنای زندگی چیست، و چرا ما آفریده شدیم، و اینکه چرا باید این همه رنج را در زندگی تحمل نماییم، از پرسش های اساسی و همیشگی انسان است. در این راستا، دیدگاه مفسر و فیلسوف معاصر، علامه طباطبایی که تأثیر افکارش بر اندیشمندان پسین، بر کسی پوشیده نیست، مورد بحث قرار گرفته است. نکته بدیع این است که از نگاه ای...

خدا همواره موضوعی مهم برای اذهان بشری بوده است. مسئله شناخت خدا علاوه بر اهمیت نظری و معرفتی آن، نقش اساسی در حیات آدمی ایفا می کند و تاثیری عمیق در انگیزه ها، داوریها و کردارهای او می گذارد. بدیهی است از زمان گذشته تا زمان حال دیدگاههای گوناگونی درباره وجود خدا و اوصاف او وجود داشته است. کسانی گفته اند که خدا وجود دارد و کسانی گفته اند که خدا وجود ندارد. همچنین نیک می دانیم که هر یک از ادیان و...

روش نمونه گیری در این پژوهش، نمونه گیری تصادفی ساده از بین تمامی کلاس های عمومی موجود درسال 88-87 در دانشگاه شاهد می باشد که از بین آنها یک کلاس با تعداد 35 دانشجو به عنوان گروه آزمایش و یک کلاس 25 نفری نیز به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند.طرح تحقیق از نوع نیمه تجربی با گروه های نا معادل بود که در این طرح گروه آزمایش طی 8 جلسه تحت آموزش اشعار پروین اعتصامی قرار گرفتند.در این پژوهش برای سنجش از د...

موضوع اصلی این نوشتار سیر خداباوری در اندیشۀ هندوان است که به ترتیب تاریخی از خداباوری اقوام هندو ـ اروپایی آغاز و سپس گرایش‌های گوناگون خداباوری (همچون طبیعت‌پرستی، چندگانه‌پرستی، پرستش ربّ الارباب و یکتاپرستی و وحدت‌گرایی) در «وِدَه‌ها» را که کهن‌ترین اثر مکتوب اقوام آریایی است مورد توجه قرار خواهیم داد. خداشناسی «اوپنیشدی» با رویکرد غالب وحدت وجودی و سپس اندیشۀ خدا در «گیتا» با توجه به نگرش‌های...

دوره مدرنیسم یکی از دوره‌های جریان‌ساز و مهم در تاریخ بشری است؛ به ویژه از جهت وجود علم‌گرایی افراطی و خداباوری طبیعی. هدف این پژوهش بررسی تأثیرات علم‌گرایی بر سطوح معنوی حیات انسان با تأکید بر انسان‌شناسی دورۀ مدرنیسم است. لذا نخست زمینه و سازوکار علم‌گرایی بررسی شده است؛ سپس تأثیرات، ملاحظات و مداخلات تربیتی آن در حوزۀ گستردۀ معنویت مورد مداقه قرار گرفته است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است و ن...

در این مقاله، دیدگاه علامه طباطبایی براساس تفسیرالمیزان درخصوص تکامل داروینی تبیین شده است براساس آنچه علامه طباطبایی در تفسیرالمیزان گفته است، وی را باید در دسته ضد سازگارگرایان مطلق (تکامل داروینی و خداباوری) جای داد. تفسیر آیات مرتبط به آفرینش انسان، و همچنین غایت مندی نظام هستی، امکان هرگونه سازگارگرایی میان این دو مقوله را بسته است.

به عقیدۀ برخی متفکران غربی، نشاندن انسان زمینی و مقهور در کنار خدایی آسمانی و قاهر جز به قیمت ازخود بیگانگی انسان و حلول شخصیتی بیگانه در ذهن و روان او تمام نمی‌شود. اساساً تلقّی آدمی از الیناسیون (ازخود بیگانگی) و چگونگی آن، رابطۀ مستقیم با نحوۀ تلقّی وی از انسان و ماهیت او دارد؛ البته، نوع نگاهی که انسان به خداوند دارد و خدایی که یک آیین معرفی می‌کند، متغیّر دیگری است که در آن سویِ معادلۀ انسان و ...