به نظر می‌رسد واژۀ «هورقلیا» یکی از مفاهیم کلیدی برای حل بسیاری از دشواری‌ها و موارد نامفهوم در ‌اند‌یشه و آرای شیخ احمد احسایی است؛ زیرا وی بارها در مواردی همچون حیات دنیوی امام عصر (عج)، معراج جسمانی رسول خدا (ص) و معاد جسمانی، کوشیده است همۀ آنها را با همین حیات و جسم هورقلیایی توجیه و تفسیر کند. از این‌رو، با فهم و درک مفهوم این واژه کلیدی می‌توان در بسیاری از موارد‌، در بررسی آثار و عقاید ...

در این پژوهش مفهوم قلب، که از موضوعات محوری تعالیم عرفانی مسیحیت ارتدکساست، بررسی می شود. قلب مرکز ساحت وجودی انسان، و ریش ۀ همۀ استعدادها وتوانایی های عملی، عقلی و ارادی است . کل حیات روحانی و حتّی مادی بشر بر آن مبتنی ومتمرکز است . از سویی ، قلب در بدن ، مرکز حیات جسمانی و از سوی دیگر ، مرکز حیاتمعنوی است که از آن به راه تعبیر می شود. بنابراین، سیر و سلوک سفری درمیان فضایدرونی قلب است که در آن...

معاد و اعتقاد به عالم قیامت از اندیشه های اوّلیة حیات بشری بوده است و همة ادیان الهی پیروان خود را به روزی وعده می دهند که به حساب همگان رسیدگی می شود. امّا در کیّفیت و چگونگی انتقال انسانها به آن عالم اختلاف نظرهای شدیدی بین پیروان ادیان و متفّکران آنها وجود دارد. فقها، فلاسفه، متکلّمان و محدّثان شیعی با توجّه به نوع نگرش و مبانی فکری خود، معاد را پیش روی ما به تصویر می کشند. علّامة مجلسی (ره) به عنوا...

در این پژوهش مفهوم قلب، که از موضوعات محوری تعالیم عرفانی مسیحیت ارتدکساست، بررسی می شود. قلب مرکز ساحت وجودی انسان، و ریش ۀ همۀ استعدادها وتوانایی های عملی، عقلی و ارادی است . کل حیات روحانی و حتّی مادی بشر بر آن مبتنی ومتمرکز است . از سویی ، قلب در بدن ، مرکز حیات جسمانی و از سوی دیگر ، مرکز حیاتمعنوی است که از آن به راه تعبیر می شود. بنابراین، سیر و سلوک سفری درمیان فضایدرونی قلب است که در آن...

حیات انسان با تغذیه شروع می‌شود و تغذیه فرآیندی است که در آن موجود بی‌جان به جسم زنده و پویا تبدیل می‌شود یا بخشی از جسم زنده می‌گردد. تأمل درباره چنین فرآیندی در حیطه دانش فلسفه است. تأملات برخی فیلسوفان نشان داده است که در این فرآیند جسمی که از آن تغذیه می‌شود، از جهت جوهر و عرض تغییر می‌کند و همسان جسم متغذی می‌شود تا حیات شکل بگیرد و بدن ساخته شود. فیلسوفان نفس گیاهی را مؤثر فاعل بالطبع این...

در این جستار براساس نقد اسطوره شناختی به بررسی نمادینگی عناصر متضاد چهارگانه در اساطیر، به ویژه اسطوره های خاک و باد و مشاهدة تبلور آن در شاهنامة فردوسی پرداخته ایم. تجسم ضدیت جوهری و وحدت نهایی میان عناصر متضاد، از فرافکنی محتویات ناخودآگاه در موضوعات بیرونی، در جهت غلبه بر طبیعت منتج شده است که در این میان، هر آخشیج صاحب نقش هایی شده است که در اساطیر جهان، ازجمله شاهنامه عمومیت دارد. در اس...

اغلب شاعران و نویسندگان برجسته برای جاودانه کردن آثارشان از انواع اسطوره‌ها بهره می‌گیرند و با همانند کردن قهرمانان خود به قهرمانان اسطوره‌ای، نه تنها پیوند و پلی ما بین زمان حال و گذشته ایجاد می‌کنند بلکه قهرمانان خود را جاودانه می‌گردانند. در میان شاعران معاصر شاملو به سبب داشتن روحیه مبارزه‌جویی بیشتر به اسطوره روی آورده است و بسامد بالای کاربرد انواع اسطوره‌های ملّی و میهنی و حتّی جهانی، او ر...

حب یا محبت، نوعی وابستگی است که در موجود زنده نسبت به امور ملایم با طبع حاصل می شود، و با رشد موجود زنده در جهات مختلف توسعه می یابد. حب ذات نیز پدیده ای توأم با حیات و زندگی بوده، و هر موجود زنده ای خود را دوست دارد. البته نفس یا خود، دارای لایه ها و مراتب مختلفی است، که در هر مرتبه، گرایش ها و توانایی های متناسب با خود را دارد. سیر به سوی کمال نهایی انسان نیز در گرو باروری توانایی های مراتب ع...

در این مقاله سعی بر آن است که ابتدا مرگ و زندگی بر اساس اعتقاد و پذیرش روح تعریف سپس به بررسی حیات مستقر و غیر مستقر در فقه اسلامی پرداخته شود و ضمن بیان علایم آن در متون فقهی با تعاریف موجود برای مرگ مغزی مقایسه گردد از مطالعه معیارهای حیات مستقر و غیر مستقر و مقایسه آن با علایم مرگ مغزی چنین به دست می آید که تفاوتی ماهوی میان آنها وجود دارد از آن جهت که در حیات ناپایدار قابلیت بدن برای تعلق ر...

دو مسئلۀ مرگ و معاد نقش انکار ناپذیری در تبیین معنا برای زندگی دارند. این مقاله با روشی تحلیلی‌تطبیقی، ضمن تحلیل مواضع ابن‌سینا و ابن‌عربی در این باره، مواضع وفاق و خلاف گفتار آنان را می‌کاود. در نگاه هر دو، زندگی این جهانی انسان بدون باور به معاد و جاودانگی و وصول به سعادت ابدی، نه هدفی معقول، نه ارزش چشمگیر و نه کارکرد قابل دفاعی دارد. گرچه هر دو بر مسائلی چون نگاه خوشبینانه به مرگ، وابستگی ت...