از متفرعات مباحث اصولی در باب حجیت و یکی از مسائل پرحاشیه و مورد تضارب آراء اصولیین، چه امامیه و چه عامه، تعیین حدود و ثغور احکام، قوانین الهی، از حیث علم و جهل نسبت به آن است. مسأله فوق، با عنوان اشتراک عالم وجاهل در احکام، فرع بر مسائل حجیت، در کتب اصولی، اگرچه بصورت موجز و غیرمستقل، مطرح شده، لکن از حیث محتوا و استیعاب مفاد آن، در بیشتر مباحث فقهی و حقوقی مطرح بوده است بطوریکه گستره مباحث...

هر چند اصطلاح «تعهدات طبیعی» زادة حقوق غرب است ولی به نظر می‌رسد که بتوان برای آن در نظام حقوق اسلامی نیز مبنای اعتبار پیدا نمود‌. رسالت این قلم بررسی موضوع در چارچوب آموزه‌های فقهی است اموری همچون اعتبار امر قضاوت شده و قسم قاطع دعوی را می‌توان از جمله مصادیق تعهدات طبیعی دانست و فقدان ضمانت اجرایی در این گونه تعهدات، مغایر با موازین شرعی نیست چه اینکه اساساً قضاوت بر اساس ملاک‌های ظاهری انجام ...

چکیده پایان نامه: رساله حاضر بررسی حجیت ادله مثبتات در سه فصل تنظیم شده است که فصل اول ان، به بحث درباره حجیت مثبتات امارات اختصاص داده شده است، امارات به طرق ظنیه اطلاق می شود که بطور ظنی کاشف از حکم یا موضوعی باشد؛ از انجایی که ملاک حجیت در امارات، تتمیم کشف است، لذا هر معامله ای که با علم بشود، با امارات نیز همان گونه معامله می شود، یعنی لوازم و ملازمات امارات نیز مثل علم از باب قانون علیت...

یکی از بارزترین مصادیق تعارض در قوانین ایران، تعارض میان مواد 202 و 209 قانون مدنی، در خصوص حکهم معهاملات محنورین اسا. محنورین بنا بر ماده 217 قانون مدنی عبارتند از: صغار، منانین و افراد غیررشید. ماده 202 حکهم معهاملات این افراد را با ذکر نام هر سه دسته، بطلان اعلام نموده اسا و سپس حکم معاملات محنورین را )بدون ذکر نام آنهها ( در مهاده 209 ق.م. غیر نافذ اعلام کرده اسا. از سوی دیگر حکم معاملات...

چکیده اصل صحت به معنای آنچه اثبات کنندۀ صحت به معنای حکم وضعی بوده و بر ترتبآثار دلالت دارد، مستندبه سیرۀ عقلاست؛ جریان اصل صحت در شبهات موضوعیه مورد پذیرش قانونگذار ایران در مادۀ 223 قانون مدنی قرار گرفته ولی محدودۀ جریان آن مشخص نگردید، از این رو باید دید آیا این اصل تنها در صورت مسلمان بودن طرفین قرارداد جاری است؟ آیا مجرای این اصل، بعد از احراز آگاهی طرفین قرارداد به شرایط معتبر است؟ آیا ش...

پژوهش حاضر امکان تعبّد به ظن معتبر از دیدگاه شیخ انصاری و سایر اصولین متأخر می باشد احکام شرعی در تقسیمی به واقعی و ظاهری تقسیم می شوند . احکامی که از طریق یقین و ظن معتبر از منابع چهار گانه ( کتاب ، سنّت ، اجماع ، عقل ) بدست می آید احکام واقعی و در مقابل احکامی که در حالت شک با تکیه بر اصول چهار گانه ( برائت ، استصحاب ، تخییر ، احتیاط) بدست می ایند احکام ظاهری نام دارند . این دیدگاه اولین بار از...

در قسمت نخست این مقاله دو تعارض بین مواد 7 و 10 ق.ن.ا.م.م. در گسترۀ اثبات اعسار یا ایسار شناسایی و بررسی شده است. تعارض نخست اینکه مادۀ 7 مبتنی بر ترافعی بودن دعوای اعسار بوده؛ در حالی‌که مادۀ 10 بر اساس غیرترافعی بودن دعوای اعسار تقنین شده است. در رفع تعارض مذکور پنج احتمال تصور‌پذیر است که هیچ‌یک از آنها مصون از اشکال نیست. تعارض دوم در بین مواد یادشده، از مصادیق تعارض حکم واقعی و حکم ظاهری ا...

الفاظ و معارف قرآن از حقایق و اصولی جامع سرچشمه گرفته‏اند که فرامنطقه‏ای و فراتاریخی می‌باشند. بر این اساس می‏توان با کشف مفهوم حقیقی و حکم جامع و گذر نمودن از خصوصیات مصداقی، مفاد ظاهری آیات را بر مصادیق دیگر تطبیق نمود. بنابراین آنچه این نوشتار به‌دنبال آن است، پرداختن به روش‌های به‌کارگیری قاعده جری و تطبیق می‌باشد و در همین راستا، به بررسی مفهوم و مصداق منطقی و روش تنقیح مناط می‌پردازیم؛ زی...