یکی از آشکارترین وجوه هویتی جامعه و شهر اسلامی مسجد است که هم از جنبه ظاهری و هم بعد معنوی، ایفای نقش بنیادینی را بر عهده دارد. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی و رتبه‌بندی شاخص‌های مکان‌یابی احداث مساجد بین‌راهی است، که از حیث هدف کاربردی و حیث ماهیت در حوزه تحقیقات توصیفی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش خبرگان و کارشناسان فعال در حوزه احداث مساجد بین‌راهی بوده که تعداد آن‌ها 10 نفر است. نمونه آماری ...

در این مقاله به بررسی «سیر تحولات تاریخی حضور زنان در مساجد و اماکن اسلامی و تأثیر آن بر معماری مساجد» پرداخته شده است. در ابتدا حضور تاریخی زنان در مساجد در صدر اسلام و عملکرد پیامبرˆ در تشویق زنان برای حضور در مسجد و نهی موردی آنان بررسی شده است. عملکرد خلفا پس از پیامبرˆ با سنت ایشان متفاوت بوده و محدودیت هایی برای حضور زنان در مساجد قایل می شدند. ائمه‰ بعد از پیامبر شیوه آن حضرت را ادامه دا...

مفاهیم کهن­الگویی در ساختار کالبدی آثار شاخص تمدنی جایگاه ویژه­ای دارند. در کالبد معماری اسلامی نیز مسجد جایگاه عمده­ای را به خود اختصاص داده است. هدف پژوهش حاضر مقایسه هندسه دو اثر شاخص حوزه تمدن ایران و عثمانی در محدوده اقلیم گرم و خشک براساس مفاهیم دانش کهن­الگویی است. مفاهیم کهن­الگویی که سازنده تصاویر ذهنی نمادهای مختلف در ناخودآگاه جمعی­اند؛ می­توانند برای یافتن ارتباط بین هندسه­ دو بنا ب...

زمینه و هدف: مسئولان انتظامی بیشتر به دنبال آن هستند که با استفاده از روش های غیر کیفری و با اتخاذ سیاست ها و برنامه های پیشگیرانه، زمینه های جرایم در جامعه را از بین ببرند. یکی از کانون های مهم پیشگیری که در این زمینه می تواند نقش اساسی در جامعه اسلامی داشته باشد، مساجد هستند. این مقاله با هدف بررسی عملکرد فرهنگی و اجتماعی مساجد در پیشگیری از جرایم جوانان با سه فرضیه تدوین شد. روش شناسی: برای ...

در طول تاریخ معماری و شهرسازی ایران، معماری مساجد یکی از بارزترین مظاهر هنر استادکاران این مرز و بوم و نمونه‏ای کامل از عینیت یافتن اندیشه در کالبدی به اندام بوده است. اما روند تکامل و پویایی این بناها در قرن اخیر دچار رکود و اغتشاش شده است. متاسفانه مساجد امروز با حداقل پاسخ به نیازهای عملکردی، به روشی معمارمحور بنا می‏شوند تا آنجا که غالب مردم قادر به خوانش و قرائت زبان معماری آن نیستند. در گ...

چکیده در طول تاریخ معماری و شهرسازی ایران، معماری مساجد یکی از بارزترین مظاهر هنر استادکاران این مرز و بوم و نمونه‏ای کامل از عینیت یافتن اندیشه در کالبدی به اندام بوده است. اما روند تکامل و پویایی این بناها در قرن اخیر دچار رکود و اغتشاش شده است. متاسفانه مساجد امروز با حداقل پاسخ به نیازهای عملکردی، به روشی معمارمحور بنا می‏شوند تا آنجا که غالب مردم قادر به خوانش و قرائت زبان معماری آن نیستن...

برترین تجلی گاه معماری قدسی مسلمانان، در ساختار فیزیکی و معنایی مساجد متظاهر گشته است که خود نمودی آشکار از توازن، تعادل، نظم، تجسم و وحدانیت خداوند بوده است. از زمان بنیانگذاری مساجد اسلامی توسط نبی اکرم، مساجد نه تنها به صورت شکلی متحول شده اند، بلکه از نظر فرهنگی – اجتماعی نیز در جریان دگرگونی قرار گرفته و هویتی جدید برای آنها پدید آمده است. برای آنکه مسجد بتواند جایگاه حقیقی خود را در جامعه...

فضاهای مذهبی از جمله عناصر مهم و تاثیر گذار بر روند شکل گیری سکونتگاهها و شهرها به ویژه شهرهای جوامع اسلامی می باشند. مهمترین نقش این فضاها، تامین زمینه های برقراری تعاملات اجتماعی، انتقال فرهنگ و سنن در جامعه و ساماندهی به کالبد شهرها بوده است. به نظر می رسد امروزه فضاهای مذهبی بویژه مساجد به لحاظ میزان، عمق و گستره عملکردهای (اجتماعی و کالبدی) با نوعی چالش روبرو گشته اند. مسئله اصلی این تحقیق...

یادمان گرایی، یکی از گرایش­های تأثیرگذار در معماری معاصر به شمار می­رود. معماری یادمانی نوعی از معماری است که آن را اوج طراحی معماری دانسته­اند. از سوی دیگر جریانات و گرایش­های معماری معاصر جهان، بیش از هر زمان دیگر بر روی مباحث معماری پایدار و معماری انرژی کارا، تمرکز کرده­اند. هدف اصلی این مقاله تحلیل نسبت دو مفهوم «یادمان گرایی» و «پایداری» در معماری معاصر ایران است. برای تحلیل این نسبت، پنج...

چکیده چگونگی پیدایش هندسۀ مسجد چهارایوانی گنبددار یا مسجد ایرانی در هاله ای از ابهام است و گونه شناسی متداول مساجد ایران برمبنای شمار ایوان ها نیز از این ابهام نمی کاهد. هندسه، جان مایۀ هر نوع معماری است که با تعریف و تحدید آن، درک کالبدهای گونه گون آن نوع را آسان تر می کند. بنابراین برای شناخت شکل ایرانی مسجد، بهتر است از چیستی سرچشمه های هندسی و چگونگی فرآیند پیدایش هندسۀ آن نیز پرسید. مقاله ...