مکتب الهی و انسان ساز اسلام، به معنای دقیق کلمه، مجلا و مظهر دو اصل وزین «عقلانیت دینی» و «دیانت عقلی» است. در این آخرین و کامل‌ترین آیین آسمانی، عقلانیت و دیانت، در ارتباطی دو سویه و متعامل، هر دو در خدمت یکدیگرند و به توسعه و تعالی یکدیگر کمک می‌کنند. امّا کمک و یاری دین به رشد و شکوفایی و بالندگی عقل، که طبق بیان نورانی امام هفتم7، اولی «حجت ظاهری» و دومی «حجت باطنی» خوانده شده1، د...

مطالب زیر گفت‌و‌گویی است از سوی ویژه‌نامة هنر و کتاب الف (شماره ۸۱) با مورخ نامی، حضرت حجت الاسلام و المسلمین آقای رسول جعفریان که طی بیست سال گذشته، ده‌ها سفرنامة حج را تحقیق و منتشر کرده و اکنون تصمیم گرفته است با گردآوری هر آنچه خود و دیگران از دورة قاجاری چاپ کرده‌اند را در مجموعه‌ای فراهم آورد که تا کنون پنجاه سفرنامه را در مجموعه‌ای هشت جلدی به چاپ رسانده و در اختیار...

در پی شورش انقلابیون در سال 35 هجری در شهر مدینه، که به قتل عثمان، خلیفه سوم انجامید، امام علی† با اصرار مردم برای پذیرش خلافت مواجه شد. آن حضرت، با اینکه پیش از این همواره به غصب خلافت خویش معترض بود، ابتدا از پذیرش این امر استنکاف می کرد و حاضر نبود امر خلافت را عهده دار شود؛ اما سرانجام و در پی اصرار مردم، با اکراه این مسئولیت را پذیرفت. در پژوهش حاضر، تلاش بر این است با تکیه بر سخنان امیرال...

سیدرضا مؤدب[1] مصطفی سامانی قطب آبادی[2] در این نوشتار نخست روایت ارزشمندی از امام کاظم× در رابطه با حجت های خداوند بر مردم بیان شده و محور بحث قرار گرفته است. سپس توضیح می‌دهد که روح پر فتوح اسلام شامل معارف عقلی (رکن درون ذاتی) و سفرای...

موضوع این پژوهش عبارت است از: «ضرورت وجود امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و شیوه های اثبات وجود ایشان در روایات». در این نوشتار این موضوع از دیدگاه ادله نقلی و تاریخی مورد بررسی قرار گرفته است. ادله ای که در اثبات وجود امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف به کار رفته اند دو دسته می باشد: ادله عام (کلی) و ادله خاص. در ادله عام، احادیث «اثنا عشر، امان، ثقلین، لوح، معرفت و زمین از حجت خدا خالی ...

فَترت رسولان مسأله ای است که در قرآن و روایات مورد اشاره قرار گرفته، ویژگیهای آن در احادیث اهل بیت علیهم السلام مورد تأکید قرار گرفته است. اینکه در دوره یا دوره هایی خاص، خداوند هیچ رسولی را به سوی خلق مبعوث نکرده، حقیقتی است که سوالات، شبهات و مسائلی را تداعی می کند. پذیرش این واقعیت، تعارض ظاهری با بعضی از معارف همچون آیات دالّ بر عمومیت نبوت، روایات مبیّن واقعیت خالی نبودن زمین از حجت همچنین قا...

این پژوهش در چهار بخش از فلسفه و علل غیبت حضرت مهدی (عج) و فواید آن و اینکه در زمان غیبت چگونه می شود از وجود آن حضرت بهره برد؟ به بحث پرداخته است. بخش نخست به تعریف غیبت و چگونگی و اقسام آن پرداخته است غیبت صغری و غیبت کبری و واگذاری امر نمایندگی به مجتهدان دین شناس بررسی شده است. در پایان مراد از اهل بیت (ع) مشخص شده است. در بخش دوم فلسفه غیبت مورد بررسی قرار گرفته است. غیبت سری از اسرار الهی...

تفسیر قرآن کریم بر اساس روایات، مقوله ای است که به زمان نزول وحی در عصر پیامبر گرامی اسلام( بازمی گردد. تبیین و تفسیر آیات قرآن، وظیفه ای است که از سوی خدا بر عهده پیامبر نهاده شده، و در قرآن کریم نیز به آن تصریح شده است. رسول خدا( نیز قسمت هایی از قرآن را به صورت عمومی، و تمام آن را برای عده ای خاص، تفسیر نمود. پس از رحلت آن حضرت، اهل بیت( و اصحاب پیامبر به تفسیر قرآن اقدام کردند، که در این می...

یکی از مهم ترین موضوعات در زمینه مهدویت، نشانه های ظهور است. شاعران بسیای در این زمینه شعر سروده و هر یک به گونه ای به این علائم پرداخته اند و همه نشانه هایی که از پیامبر اسلام و ائمه معصومین – صلوات الله علیهم – به ما رسیده، را به نظم درآورده اند. برخی از شاعران تقریباً تمام علائم ظهور و برخی دیگر به گوشه ای از این علائم اشاره کرده اند. در این میان سید حسن میرجهانی از شاعران ایرانی است که علاوه...

رساله ی حاضر، به بررسی یکی از توقیعات امام زمان (عج) که در پاسخ به سوال های اسحاق بن یعقوب است، می پردازد. در ابتدا سند این توقیع شریف و اشکال های وارده بر آن، مورد ارزیابی قرار گرفته و نگارنده با تمسّک به دلایل مختلف که از مهم ترین آن ها، نقل این روایت توسّط شیخ کلینی (ره) بوده است، سعی در اثبات صحّت سند این توقیع دارد. سپس توقیع شریف از نظر محتوایی به مباحث کلامی، فقهی و رجالی تقسیم شده و هر یک ...