به اعتبار پژوهش های گسترده و متقن بزرگان حوزه ی تحقیق ادب فارسی، حکیم سنایی غزنوی - شاعر بزرگ قرن پنجم - از جمله اولین کسانی است که اصطلاحات عاشقانه را با اصطلاحات صوفیانه بهم درآمیخته و طرحی نو درافکنده است. از دیگر سو در هر دو حوزه ی عشق و عرفان، زیبایی در اوج قرار دارد و چون زن نمود آشکارای زیبایی است لذا محبوب و معشوق همواره در شمایل زن تجلی یافته است؛ ازین جهت رویکرد سنایی به مقوله ی زن می...

«مرگ» در کاربرد عامه به معنای «نیست شدن» هستی این جهان و پایان زندگی است. اما صاحبان قلم و اندیشه در حوزه‌های مختلف فکری، بویژه در قلمرو عرفان و تصوف، بر اساس نوع نگرششان از جهان پس از مرگ، از زاویة‌ دید خاص خود به تبیین «ماهیت و مفهوم  زندگی و مرگ» پرداخته­اند. سنایی نیز که  در گسترة‌ شعر و عرفان، مقامی چشم‌گیر دارد، «مرگ ستایی و رابطة‌ مفهومی ماهیت مرگ و زندگی» در هندسة‌ فکری او، با سیمایی دی...

سنایی غزنوی، از شاعران سده ششم هجری و نخستین سراینده بزرگ شعر عرفانی در سبک عراقی است. او مثنوی حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه را که بیانیه شعر نمادین به شمار می رود، سروده است...

0

عبادت، فطری و ذاتیِ انسان است. یکی از این عبادتها، دعا و نیایش است که هرکس ممکن است، نسبت بدان تلقّی و برداشتی متفاوت از دیگران داشته باشد؛ به همین جهت، دعا ممکن است عابدانه، زاهدانه یا عارفانه باشد. دعای عابدانه معمولاً با معامله گری و دعای زاهدانه با ترس و بیم همراه است؛ اما دعای عارفانه از آنجا که عاشقانه است، فی نفسه مطلوبیّت دارد و داعی با چنین نگرشی، دیگر منتظر برآورده شدنِ حاجت های خود؛ بخصوص...

تشبیه از مهم¬ترین ابزارهای تصویرگری در آثار ادبی به ویژه شعر به شمار می¬رود. تشبیه و استعاره همواره کاربرد گسترده¬ای نسبت به انواع دیگر صور خیال در شعر شاعران داشته¬اند. با بررسی دقیق تشبیه¬ها و استعاره¬های ادوار مختلف شعری، می¬توان اطلاعات سودمندی در مورد خصوصیات و ویژگی-های سبکی و روحیات و دیدگاه¬های حاکم بر هر دوره به دست آورد. در مثنوی حدیقه¬¬الحقیقه با حجم بالایی از تشبیهات مواجه می¬شویم....

در این تحقیق که به شیوهی کتابخانه ای تهیه شده است ، شخصیت ، مقام ، اهمیت وویژگیهای پیر در حدیقه و مثنوی و چند اثر عرفانی دیگر مورد بررسی قرار گرفته است . در این مقایسه مشخص می شود سیمای پیری که مولانا به تشریح آن می پردازد ، از توصیف سنایی کامل تر است . اگرچه این سیما در ادب عرفانی و به خصوص در حدیقه و سایر آثار سنایی سابقه دارد . انتخاب پیر حقیقی و هشدار همیشگی مولانا از گرفتارشدن در دام پیر د...

در میان آثار سنایی غزنوی حدیقه ­الحقیقه و شریعه ­الطریقه از تمایز و تشخص قابل توجهی برخوردار است؛ زیرا در قالب داستان­ های آن، مجموعه ­ای از رمزها، نمادها و کاربردهای آنها به مخاطب ارائه می­شود. حدیقه ­‏الحقیقه از منظومه‏ هایی است؛ که بر بسیاری از شاعران تأثیر گذارده است. سنایی با سرودن این منظومه­، باب تازه‏ای را در سرایش منظومه ‏های عرفانی در تاریخ ادب و عرفان گشود. شاعران بزرگی همچون خاقانی ...

یکی از مهم ترین اجزای تشکیل دهند? فرهنگ و تمدن در هر یک از جوامع بشری میراث مکتوبی است که از گذشتگان به یادگار مانده است. بی شک تا زمانی که تمامی این میراث مکتوب به صورت علمی و دقیق تصحیح و منتشر نشود چهر? فرهنگی هیچ ملتی به شکل تمام عیار آشکار نخواهد شد.بنابراین تصحیح و احیای نسخه های خطی که همانند زنجیره های مستحکمی فرهنگ دیروز را به امروز پیوند خواهند زد از اولویتهای ادب پژوهان و دانشجویان ا...

حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه از برجسته ترین و تأثیرگذارترین مثنوی های عرفانی- تعلیمی ادب پارسی و مهم ترین اثر ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی (6 هـ. ق) است. سنایی پس از یک دیباچه دراز آهنگ منثور، مطالب و موضوع های این منظومه را، که تعداد آنها در بیشتر نسخه ها به 10000 بیت می رسد، در ده باب گنجانده است و برای بیان روشن تر و استوار تر مقاصد خود، که اغلب، مسائل غامض و بلند عرفانی هستند، از نوع...