برخی اصطلاحات در عین داشتن کاربرد های عامیانه، واجد بار معنایی روشن و دقیقی هستند و قابلیت آن را دارند که در بحث های دقیق علمی نیز به کار گرفته شوند. در این مقال ضمن تلاش برای بازیابی مفهومی اصطلاح «دین گریزی»، نشان داده می شود که این تعبیر تا چه حد قادر است منظومه ما را ذیل بحث های دینداری کامل نماید. دین گریزی به مثابه مصداقی از تغییرات چهارگانه این حوزه، پدیده ای  رو به گسترش است و لازم است ...

با برآمدن جنبش دوم خرداد در ایران و رهبری این جنبش توسط روشن فکران دینی، مخالفان جنبش دائماً روشن فکران دینی را متهم به عدم التزام دینی می نمودند. التزام به دین، همان مفهوم رایج در مطالعات جامعه شناسی دین است که اصطلاحاً به آن میزان دینداری[1] گفته می شود و روشن فکری دینی نیز حداقل یک نوع تلقی از دین[2] یا نوعی قرائت رایج دینی[3] محسوب می شود. که نوعی تجدد گرائی دینی است. این مقاله در صدد است تا ...

موضوع مقاله حاضر هویت جنبش انصارالله یمن است. با به کارگیری رویکرد دیالکتیک متن و زمینه در مورد جنبش انصارالله، چگونگی شکل گیری این جنبش تبیین گردیده و پویش ها و تغییرات تاریخی و فعلی که منجر به گسست ها و مفصل بندی های جدید هویتی آن شده است، بررسی می شود. این مقاله بر آن است که جنبش انصارالله جنبش دینی- رادیکالی محسوب نمی شود؛ بلکه ضمن عدم جانب داری از تحولات رادیکال، واجد راهبردها و برنامه های...

  جنبش گولن (خدمت) از اوایل دهه 1970 به عنوان یک جنبش دینی فعالیت کرده است؛ این جنبش دارای سرمایه­ای عظیم، میلیون­ها هوادار و هزاران نهاد و موسسات آموزشی و رسانه­های متعددی در ترکیه و کشورهای مختلف جهان است. در دهه های اخیر عناصری همچون دموکراسی، تساهل، گفتگوی بین­دینی و اقتصاد بازار در گفتمان این جنبش گنجانده شده­اند. تأکید بر عناصر مدنی و مدرن جنبش، از سوی پژوهشگران مختلف موجب نادیده گرفتن لا...

به نظر اکثر نظریه پردازان همچون کاستلز، دکمیجیان،اسپوزیتو، ژیل کپل و اولیور روا یکی از دلایل اصلی شکل گیری جنبش های نوین اجتماعی در جهان از جمله جنبش های اسلامی اعم از جنبش های اعتدال گرا و جنبش های ازقبیل طالبان  و القاعده، واکنش ملل مسلمان به سیاست های غربی سازی جهان اسلام، استراتژی اسلام هراسی جهان غرب، تحقیر هویت اسلامی از سوی رسانه های غربی، بازگشت به هویت دینی و.... است. در واقع درباره دل...

تحقیق پیش رودرپاسخ به این سؤال است که انقلاب اسلامی ایران چه تأثیری برشیعیان دربحرین گذاشته است؟درصورت پاسخ مثبت،این تأثیراز چه راههایی صورت گرفته است؟به نظرمیرسدبه دنبال پیروزی انقلاب اسلامی درایران،شاهد تأثیروبازتاب این انقلاب بر کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای به ویژه جوامع اسلامی هستیم.جوامعی که ازنظرفرهنگی ودینی دارای وجوه مشترک زیادی با کشوروانقلاب ایران هستند.در عین حال این انقلاب بربرخی ...

پدیده جهانی شدن در عصر حاضر باعث تحولات گوناگونی در حوزه های مختلف تکامل بشری شده است. یکی از حوزه های متاثر، باورهای مذهبی و دینی جوامع است. نهضت ها و جنبش های اسلامی، از جمله پدیده های مهم قرن بیستم می باشند که پیدایش این جنبش ها به نیمه اول و گسترش آن به نیمه دوم این قرن بر می گردد. سوال اصلی که در پژوهش حاضر طرح می شود این است که فرآیند جهانی شدن چگونه و به چه میزان جنبش های دینی و اجتماعی ...

رساله حاضر در باره فرقه گرایی جدید در ایران است. توجه ویژه این نوشتار به معنویت گرایی جدید (new spirituality) است. به لحاظ نظری بر نظریه «انفسی شدن» (subjectivization) چارلز تیلور، متفکر کانادایی تکیه دارد. با استفاده از نظریه مزبور و تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، موضوع مورد بررسی قرار گرفت. در این رساله به تحلیل نشانه های معنویت گرایی جدید پرداخته و داده ها از دو طریق بررسی منابع و اسناد موجود ...

مسجد، به عنوان اصیل ترین نهاد فرهنگی برخاسته از اندیشۀ دینی، ظرفیت های نهفتۀ فراوانی برای نقش آفرینی در حیات فرهنگی جامعۀ اسلامی دارد. مساجد مانند هر پدیدۀ دیگر، تنها در صورت سیاست گذاری و مدیریت صحیح می توانند نقش خود را به بهترین وجه در مناسبات مختلف جامعه ایفا کنند. یکی از ابعاد مهم سیاست گذاری و مدیریت مساجد، توجه به ابعاد کارکردی این نهاد مقدس است. در این مقاله، با بررسی منابع تاریخی و دین...