یکی از مظاهر تمدن نزد هر ملتی، جشن هاست. ایرانیان در دوران باستان، جشن های دینی متعددی داشتند. با فراگیری اسلام در میان ایرانیان، برخی از جشن های گذشته فراموش شد و بعضی به حیات خود ادامه داد. عباسیان که به شدت متأثر از فرهنگ ایرانی بودند در کنار اعیاد اسلامی به جشن های گذشته ایرانیان مانند مهرگان و نوروز نیز توجه داشتند. تأثیر خلافت عباسی از آداب الملوک ایرانی و نفوذ خاندان های معروف ایرانی چون...

آموزش علم و فنّاوری از مهم‌ترین وظیفه‌های مکاتب (مدارس) است. در این راستا مؤلفان کتاب‌های درسی تاجیکستان به متن‌های آثار بدیعی تکیه کرده و هم‌زمان از متن‌های آثار علمی و مطبوعاتی و اسناد رسمی کارگزاری نمونه‌ها آورده‌اند. نگارنده در این مقاله کتاب‌های درسی زبان فارسی تاجیکی را در مقاطع ابتدایی و بالاتر، ازلحاظ مسئلة جشن و سنت‌های ملی، به‌خصوص نوروز بررسی کرده و دربارۀ اینکه تا چه اندازه این متن‌ه...

مقاله حاضر گزارشی از جشن های نوروزی ایرانیان مهاجر در بریتانیا است که بهطرح «دیدگاه نظری»تازهای برای فهم نوروز در دنیای مادران می پردازد. در بخشی نخست مقاله، این دیدگاه نظری، بررسی و تشریح گردیده است. در بخش های دیگر، متناسب با دیدگاه ارایه شده، به بررسی گستره جهانی نوروز در دو دوره باستان و معاصر پرداخته شده است. بعد از آن گزارشی از جشن های نوروزی در بریتانیا ارایه می کنیم. دو بخش پایانی، به ت...

این مقاله بر تحلیل علمی-تاریخی آیین نوروز در هفت پیکر نظامی متمرکز است. مردمان فلات ایران از دیرباز هرساله با بیداری طبیعت در فصل بهـار، به پیشواز رویش گل ها و سرسبزی درختان کهن سال می رفتند و با جشنی نمادین همراه با نیایش هـایی آیینی به قدردانی از ایزدان می پرداختند تـا با جلب رضایت خدایان، به باززایی گیاهان و برکت­بخشی زمین کمک کنند. این جشن ملی با گذر زمان با نام نوروز از زمـان کورش بزرگ تاک...

آیین سنتی نوروز، به‌عنوان میراث زنده فرهنگی، با اعتقادات مذهبی درآمیخته و یکی از مؤلفه‌های پیوند هویت ملّی و دینی ایرانیان بدل محسوب می‌شود. از این‌رو، بررسی منابع روایی و فقهی نوروز، به‌عنوان بزرگ‌ترین جشن ملی بازمانده از ایران باستان، بسیار بااهمیت است. از آنجا که مبنای همه منابع و مصادر حدیثی و فقهی درباره نوروز روایت مُعَلّی بن خُنَیس، به نقل از امام صادق×، است، در این پژوهش ضمن اشاره مختصری به س...

در سراسر تاریخ ایران ، این سرزمین بارها مورد تاخت و تاز اقوام گوناگون قرارگرفت ، اقوامی که خواهان این نیز بودند که فرهنگ و روح ایرانی را تحت الشعاع خود قرار دهند . اما این سرزمین در پس تمامی این دست از رویدادهای خویش همواره به نگهداشت آنچه که او را زنده می نمود تلاش نمود . یکی از این اقوام که توانست با ورود ونفوذ و سپس تصرف ایران، به حاکمیت ایران از اواخر قرن چهارم دست یابد قوم ترک بود، که ب...

چکیده نوروز به عنوان میراثی یگانه از یک سنت فرهنگی زنده که ریشه در بنیان های فکری و هویت ملی ایرانیان دارد، همواره از جایگاه ویژه ای برخوردار است. با این وجود، نوروز نیز همچون بسیاری از آیین های کهن این سرزمین، در طی سالیان دراز از گزند آسیب های گوناگون در امان نبوده است. علم به این مطلب که آن چه از این جشن در دوران ما به جای مانده تنها صورت میرایی از سلسله ی فراخ و پر معنای این آیین بهاری است...

برخی از چاپ‌های سنگی شرح بیست باب ملا مظفر گنابادی در شرح جشن آبریزان، افزوده‌اند که نوروز طبری نیز همین روز است. همین مطلب را در دست‌نویسی زرتشتی به تاریخ کتابت 1130 ﻫ.ق می‌توان دید. در‌حالی‌که آبریزان تا نیمة نخست سدة یازدهم هجری در زمان ورود خورشید به برج سرطان برگزار می‌شد، تصور وجود یک نوروز هم‌زمان با آبریزان، به‌نام نوروز طبری، به‌فرض وجود تقویمی/ تقویم‌هایی با سال ثابت (کبیسه‌دار) در کر...

عصر سلجوقیان یکی از ادوار مهم تاریخ ایران و آسیای صغیر است. ورود این عنصر جمیعتی به حوزه تاریخ آسیا با تحولات عمده سیاسی و فرهنگی توأم بود. در میان دولت­های اسلامی سلجوقیان نخستین حکومتی بودند که قلمرو حکومتی خود را تا مرزهای بیزانس پیش برده و عظمت امپراطوری­های باستان را احیاء نمودند. در راستای این موفقیت­ها سلجوقیان تلاش مضاعفی را در بازنگری فرهنگی و توجه به آداب و سنت­های باستانی به کار بستن...