بازتاب تحولات اجتماعی در زبان، یکی از مباحث مورد توجه زبان شناسان اجتماعی، جامعه شناسان زبان و انسان شناسان زبان است. نوشتار حاضر، به بررسی پی آمدهای زبانی دو تحول بزرگ در دهه های اخیر، یعنی شکل گیری اتحادیه اروپا و فروپاشی اتحاد شوروی می پردازد. این بررسی نشان می دهد که این تحولات و پی آمدهای زبانی آنها به طور کلی در دو جهت متفاوت یعنی هم گرایی و واگرایی سیر می کند. فروپاشی شوروی، واگرایی وتکث...

این پژوهش زبان شناختی در صدد آن است تا جایگاه سازه های موضوعی و غیرموضوعی زبان فارسی را در دستور نقش و ارجاع مشخص سازد. در این راستا، سازه های موضوعی و غیرموضوعی جملات این زبان، در چارچوب مفاهیم مطرح شده در ساخت لایه ای بند، در حوزه ی ساخت نحوی این نظریه، بررسی شده اند. یافته ها نشان می دهند که اگر چه در گونه ی رسمی و نوشتاری زبان فارسی که آرایش واژگانی فاعل-مفعول-فعل، تا حدودی ثابت است، سازه ه...

هدف: سالهاست که بررسی ضایعات مغزی همراه با نشانگان های گوناگون زبان پریشی اساس پژوهش های مربوط به سازمان بندی زبان در مغز را شکل می دهد. پژوهش حاضر با هدف سنجش ارتباط میان جایگاه ضایعات مغزی و زبان پریشی بروکا و ورنیکه در بیماران فارسی زبان تک زبانه سکته مغزی انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع مطالعات تک سیستمی (مطالعه با نمونه کوچک) می باشد. از میان 120 بیمار دارای سکته مغزی مراجعه کننده ب...

سیاست فرهنگی درباره زبان فارسی پس از سده نوزده در افغانستان تغییر کرده‌است‌؛ معمولا تلاش شده تا زبان فارسی از حوزه رسمی و ملی کنار زده شود و زبان‌های دیگر از جمله زبان پشتو در حوزه رسمی و ملی جای زبان فارسی‌را بگیرد؛ درحالی‌که زبان‌های دیگر در افغانستان، پیشینه و گستردگی زبان فارسی‌را از نظر اجتماعی، فرهنگی و کتابت ندارند. بنابراین در این مقاله کوشش شده تا خاستگاه و جایگاه زبان فارسی درگذشته و ...

چکیده شناخت ماهیت و چیستی زبان به‌دلیل پیچیدگی و گستردگی آن امری دشوار است و از دیرباز ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است. فارابی، با اطلاق «علم اللسان» بر همة علوم زبانی، نخستین‌بار ترتیب علوم زبانی را در یک نظام واحد فراهم کرد. فارابی در بیان جایگاه زبان و منطق می‌گوید: «جایگاه منطق در ارتباط با عقل چون مرتبه و جایگاه دستور زبان است در ارتباط با زبان». در فصل اول کتاب احصاء‌العلوم، به مس...

در این مقاله ویژگی های نحو منفی در زبان فارسی و انگلیسی مورد مقایسه و مقابله قرار می گیرد و وجود دستور جهانی در مراحل فراگیری ساختارهای منفی در زبان اول و دوم بحث می شود. شواهد نشان می دهد که ساختار نحو منفی در زبان فارسی در جایگاه فرافکن منفی معین می شود و نیازی به انتقال افعال زماندار و غیر زماندار به جایگاه فرافکن زمان ندارد این در حالی است که در زبان انگلیسی جهت منفی کردن، افعال زماندار بای...

در این مقاله ویژگی های نحو منفی در زبان فارسی و انگلیسی مورد مقایسه و مقابله قرار می گیرد و وجود دستور جهانی در مراحل فراگیری ساختارهای منفی در زبان اول و دوم بحث می شود. شواهد نشان می دهد که ساختار نحو منفی در زبان فارسی در جایگاه فرافکن منفی معین می شود و نیازی به انتقال افعال زماندار و غیر زماندار به جایگاه فرافکن زمان ندارد این در حالی است که در زبان انگلیسی جهت منفی کردن، افعال زماندار بای...

مقاله پیش­رو به بررسی تفاوت­های موجود میان بندهای موصولی تحدیدی و توضیحی در زبان­های فارسی و آلمانی از دیدگاه رده­شناسی می­پردازد. هدف از این پژوهش، نشان­دادن ابزارهای متفاوتی است که در زبان­های فارسی و آلمانی برای تمایز میان این دو گونه از بند موصولی به کار گرفته می­شود. همچنین این پرسش مطرح است که در هر یک از این زبان­ها، چه گروه­های اسمی می­توانند در جایگاه اسم هسته بند موصولی قرار گیرند؟ آی...

چکیده        پژوهش حاضر پس از معرّفی پدیدۀ انجماد و بیان دیدگاه بوئکس (2003؛ 2008)، به بررسی داده های زبان فارسی بر مبنای رویکرد وی و در چارچوب نظریۀ کمینه گرا می پردازد و نشان می دهد که این داده ها رفتاری موافق با تحلیل بوئکس از خود بروز می دهند. در زبان فارسی خروج از درون گروه های حرف تعریف فاعلی که جهت بازبینی مشخّصۀ اصل فرافکنی گسترده جابه جا شده و یک حوزۀ بازبینی تشکیل داده اند، امکان پذیر ن...

واحدهای زبانی در ساختار زبان روسی، با قرار گرفتن در یک نظام مرتبه ای، سطوح مختلفی از سلسله مراتب را تشکیل می دهند. این سطوح عبارتند از «سطح واج»، «سطح تکواژ»، «سطح واژه»، «سطح کلام». موضوع اصلی مطالعات علم صرف و علم نحو به ترتیب، سطح واژه و سطح کلام اند. در زبان شناسی روسی، این دو حوزة مطالعاتی از دیر باز به شکل سنتی دستور زبان نامیده می شوند. بررسی آثار و تحولات علمی و پژوهشی در زمینة علم صرف ...