کتاب «گزیدۀ غزلیات بیدل» نوشتۀ محقّق و شاعر خوش­ذوق افغانی، محمدکاظم کاظمی، اثری است بسیار ارزشمند و شایان توجه که بیانگر احاطۀ ایشان بر افکار و عقاید و اشعار بیدل دهلوی است؛ با این حال، گاهی نگاه خاص و در بعضی ابیات خوانش نادرست و نگاه سطحی با تکیه بر فرضیاتی نه چندان قابل قبول و تأمل­برانگیز، این کتاب را بایستۀ نقد می­کند؛ از جمله بی توجهی به خوشه­های خیال یا شبکۀ تصویرها در شعر بیدل، بی توجهی...

بیدل دهلوی از گویندگان بزرگ شعر عرفانی در شبه قاره است که سبک هندی را از تنگنای صورت، به فراخنای معرفت رسانید. شعر میرزا عبدالقادر بیدل در عرصه غزل، ادامه  تفکر مولانا جلال الدین محمد بلخی در عرصه شمسیات اوست. هدف از نگارش این مقاله معرفی بیدل در عرصه غزل عرفانی است. در نظر بیدل، همه تعینات و کثرت­ها، در سیر رجوعی و عروجی انسان به وحدت باز می­گردد و در سیر نزولی او یعنی سفر از حق به خلق، همه کث...

چنانکه می دانیم هنجارگریزی میراث ادبیات عرفانی است که در ساختار و مضمون به گونه های مختلف در متون تصوف ظهور و بروز پیدا کرده است و عادت ستیزی از موتیف های اصلی این متون می باشد. در ادبیات مدرن و پست مدرن نیز هنجارگریزی به اشکال متفاوتی مطرح است که برخی از این موضوعات را لیچ در رویکردی زبان شناختی به شعر مطرح می کند. ولی هنجارگریزی را ابزار اساسی شعر آفرینی می داند و سپس به طرح هشت نوع هنجارگریز...

پایان نامه حاضر تصویرهای پارادوکسی و حسامیزی را در "دیوان غزلیات بیدل دهلوی" بر اساس " دیوان بیدل دهلوی" به "تصحیح اکبر بهداروند" مورد بررسی قرار داده است. این پایان نامه در دو فصل تنظیم شده است. فصل اول مربوط به پارادوکسی است و منظور از تصویر پارادوکسی تصویری است که دو روی ترکیب آن، به لحاظ مفهوم، یکدیگر را نقض کنند. مثل : " سلطنت فقر" ، "موج گوهر" انواع مختلفی از پارادوکس نظیر عرض جوهر، ر...

حسامیزی ـ آمیختن ویژگی های دو حس از حواس پنج گـانۀ ظاهـری ـ از صور خیالی است که در ادبیات فارسی سابقۀ کاربرد طولانی دارد، اما نام گذاری و رواج آن به دورۀ معاصر برمی گردد. در این مثال پس از ذکر تعاریف و معرفی پیشینۀ کاربرد حسامیزی، دربارۀ ساختار بلاغی و شکل دستوری آن مطالبی آمده و سپس انواع حسامیزی در غزلیات بیدل دهلوی از نظر ترکیب ویژگی های حواس با یکدیگر - که شامل نُه گونه است- ارائه شده و سران...

بیدل دهلوی از شاعران برجست? سبک هندی است که آثار منظوم و منثور ارزشمند فراوانی را در ادب پارسی ازخود به جای گذاشته است اما به دلیل پیچیدگی وغموضی که دراندیشه و زبان او وجود دارد در پژوهش های ادبیِ کشورما موردتوجه چندانی قرارنگرفته است. ازاین روتبیین اندیشه ها و سبک شعری او می تواند مخاطب را در ورود به دنیای پر رمز و راز شعری اش یاری کند و یکی از راه های رسیدن به این مهم، نقد وتحلیل آثارمنثور اوس...

نگاهی گذرا به نظریه های مکتب سوررئالیسم و مقایسه ی آن ها با غزل بیدل، وجود شباهت هایی را بین این دو اثبات می کند. دلیل این تشابه را می توان در اشتراک در نظریه ی شعری، نوع جهان بینی و معرفت شناسی یافت. اما باید توجه داشت که این تشابهات تطابق عین به عین ندارند و در دل خود تفاوت هایی را در سطح جهان بینی و معرفت شناسی آشکار می سازند. از طرفی دیگر، محوریت خدا در اندیشه ی بیدل و در مقابل آن، انسان مح...

چنانکه می‌دانیم هنجارگریزی میراث ادبیات عرفانی است که در ساختار و مضمون به گونه‌های مختلف در متون تصوف ظهور و بروز پیدا کرده است و عادت ستیزی از موتیف‌های اصلی این متون می‌باشد. در ادبیات مدرن و پست مدرن نیز هنجارگریزی به اشکال متفاوتی مطرح است که برخی از این موضوعات را لیچ در رویکردی زبان شناختی به شعر مطرح می‌کند. ولی هنجارگریزی را ابزار اساسی شعر آفرینی می‌داند و سپس به طرح هشت نوع هنجارگریز...

چنانکه می‌دانیم هنجارگریزی میراث ادبیات عرفانی است که در ساختار و مضمون به گونه‌های مختلف در متون تصوف ظهور و بروز پیدا کرده است و عادت ستیزی از موتیف‌های اصلی این متون می‌باشد. در ادبیات مدرن و پست مدرن نیز هنجارگریزی به اشکال متفاوتی مطرح است که برخی از این موضوعات را لیچ در رویکردی زبان شناختی به شعر مطرح می‌کند. ولی هنجارگریزی را ابزار اساسی شعر آفرینی می‌داند و سپس به طرح هشت نوع هنجارگریز...