در روانشناسی تحلیلی یونگ، نَفْس (Self) یکی از اصطلاحات بسیار حائز اهمیت است. از نظر او، نَفْس کهن‌الگویی است که می‌توان آن را مبنای قوام یافتن فرد دانست. مطابق با نظریة یونگ، هر یک از ما با گذشت زمان آرام‌آرام رشد می‌کنیم و با از سر گذراندن فرایندی که یونگ آن را «فردانیت» می‌نامد، آن کسی می‌شویم که هستیم. یونگ کلّ شخصیت را نَفْس می‌نامد. از منظر وی، نمی‌توان نَفْس را به طور کامل شناخت. نَفْس نماد تمامیت ا...

یکى از کهن‏الگوهاى ضمیر ناخودآگاه جمعى که یونگ آن را در روان‏شناسى تحلیلى خود مطرح کرده، پیر خرد است. این کهن‏الگو غالبا به صورت شخصیتى که جنبه راهنما دارد، در وجود فرد ظاهر مى‏شود. یونگ این کهن‏الگو را در دوران جوانى به صورت یک شخصیت مسن و مقتدر در ساختار وجودى خویش کشف کرد و آن را شخصیت شماره دو نام نهاد. به اعتقاد یونگ پیر خرد در وجود مرد به صورت یک راهنماى مذکر یا پیرمرد خردمند و در وجود زن...

پژوهش حاضر یک پ‍ژوهش بین رشته ای است و هدف آن، بررسی تیپ شناسی شخصیتهای داستانی صادق هدایت با تأکید بر طبقه بندی نُه گانه «انیه گرام» است که عبارتند از تیپ های کمال طلب، کمک گرا، موفق و بازیگر، رمانتیک محزون، مشاهده گر و فکور، وفا جو و وفا خو، خوشگذران ، رئیس و میانجی که هرکدام دارای ویژگی های خاصّی می باشند. این بررسی همه ی آثار داستانی هدایت را در بر می گیرد که شامل 34 داستان است. روش پژوهش توص...

با پیدایش نظریه‌های ادبی و غیرادبی از جمله نظریه‌های روان‌شناختی، ارتباط چندسویه بین علوم مختلف پدید آمده‌است؛ از جمله ارتباط بینارشته‌ای ادبیات و روان‌شناسی. این اتفاق باعث شد تا ادبیات محملی برای نگرش و تحلیلی روزآمد، کارآمد و خوانشی متفاوت تلقی شود. ادبیات به مدد نظریه‌های روان‌شناسی، خود را ملموس‌تر، عینی‌تر، عمل‌گراتر عرضه نموده‌است و بر جذابیت خود در متون ادبی، به‌ویژه در متون عرفانی افزو...

در نقد کهن الگویی تحلیل نمادهای مظهر کهن الگو، محور اصلی مباحث را تشکیل می دهد. پیر فرزانه از برجسته ترین نمونه های کهن الگو است که به گفتۀ یونگ، شخصیت ثانوی همۀ افراد است و در ادبیات و اساطیر، در قالب شخصیت پیران خردمند روشن ضمیر، تمثل یافتهاست. یونگ در آثار مختلف خود شاخصه های متعددی همچون دانش، تعمق، بینش، خرد، زیرکی، جذبه و نیز ارتباط با ماوراءالطبیعه را برای این کهن الگو برشمرده و مصادیقی ...

رمان بلند دخترعموبت آخرین شاهکار بالزاک در نظرگرفته می شود که متفاوت از دیگر رمانهای نیمه اول قرن نوزدهم است. دررمانهای این دوره، شخصیت های اصلی، عموماً یک مرد جوان جاه طلب هستند که به عنوان نمونه میتوان از رمانهایی چون سرخ و سیاه، چرم ساغری، صومعه پارم، بابا گوریو و رویاهای ازدست رفته نام برد. رمان دخترعمو بت از این جهت متمایزاست که در آن شخصیت اصلی در آن عاقله زنی است که نام وی عنوان اثررا نیز...

تحقیق حاضر به بررسی رمان های قلمرو طلا و راه درخشان نوشته مارگارت درابل از دیدگاه روان شناختی کارل یونگ پرداخته است. محقق بر آن است تا شخصیت های اصلی این رمان ها را بر اساس دسته بندی روان شناسی یونگ موردبررسی قرار دهد. برمبنای نظریه یونگ هشت گروه شخصیتی وجود دارد که شخصیت های رمان را می توان در این گروه ها جای داد. همچنین در جهت درک بیشتر تئوری «گونه های روانشناسی» در این پژوهش تعدادی دیگر از م...

امروزه یکی از پرکاربردترین انواع تحلیل ادبی، تحلیل بر طبق نظریات یونگ است. یونگ، روان¬پزشک سوئیسی موسّس مکتب روان¬شناسی تحلیلی است. او کار فروید در زمینه روانکاوی را وسعت داد و امروزه آثار او از برجسته¬ترین و پرطرفدارترین منابع روان¬شناسی و تحلیل آثار ادبی محسوب می¬شود. او با تمرکز و تحقیق بر مضامینی چون ناهشیار جمعی و کهن¬الگو جایگاه خود را در میان روان¬شناسان و نقد آثار ادبی ارتقاء بخشید و با ...

مقاله حاضر به بررسی نظریات یونگ در رمان شازده احتجاب اثر هوشنگ گلشیری اختصاص دارد. در این مقاله دیدگاه هایی که یونگ بعد از فروید وارد حوزه ی روان شناسی کرد، مورد بررسی قرار می گیرد و رد بینش های کهن الگویی او در رمان شازده احتجاب پی گرفته می شود. کهن الگوهایی که وی بدانها پرداخته است در چهار دسته ی شخصیت ها (زن کهن الگویی، پیر خردمند، قهرمان)، موقعیت (سفر، جستجو، عشق ناتمام، حرکت از ندانستگی به...

این پژوهش به بررسی ویژگی های شخصیتی قهرمان و ضدقهرمان در آثار انیمیشن کمپانی دیزنیبا هدف دست یافتن به چگونگی تغییر و تحولات این شخصیت ها در گذر زمان براساس الگوهای کلاسیک ارائه شده توسط روان شناس سوئیسی کارل گوستاو یونگ و پس از آن اسطورهشناسانی هم چون جوزف کمبل می پردازد. مسئله اصلی پژوهش، تحولی است که در چگونگی شخصیت پردازی شخصیت های اصلی آثار دیزنی به نظر می رسد و از آن جا که بر اساس نظریات ی...