داستان آرش کمانگیر یکی از کهن ترین داستان های اسطوره ای ایران است. هم? ایرانیان تیر شگرف آرش و داستان او را می شناسند. با وجود این، گرچه از زمان آغاز پژوهش های علمی بر روی شاهنامه و اساطیر ایران، آرش کمانگیر نیز بارها بررسی شده است، امّا وجود پرسش هایی مانند، خاستگاه اسطور? آرش کمانگیر چیست؟ آرش به چه معناست؟ بر اساس اینکه نام در بین قبایل کهن امری مهم تلقّی می شده است، این نام حامل چه بار فرهنگی...

چکیده ندارد.

تاکنون پیرامون شخیصت افراسیاب ـ سردار نام دار تورانی ـ که در آثار حماسی این سرزمین در جرگه پراهمیت ترین شخصیت های اهریمنی بشمار می رود، سخن بسیار رفته است. این پژوهش تلاش دارد تا ضمن بررسی آثار مذهبی کهن، متون میانه و متون دوره اسلامی براساس ترتیب تاریخی به ریشه یابی اسطوره ای این شخصیت دست یابد و حدس دانش مند فرانسوی benevenist را که گفته بود افراسیاب احتمالاً تالی دیو خشک سالی (اپه ئوشا) است، ...

آب به عنوان دومین عنصر با ارزش پس از آتش در نزد ایرانیان باستان دارای ایزدانی بوده است . موقعیت خشک سرزمین ایران و وجود خشکسالی‌های پیاپی در این سرزمین باعث شده است که خشکسالی به عنوان بز‌رگترین دشمن آنان ، در تجسم به صورت اهریمنان خود را نمودار سازد. ایزدان آب پیوسته با اهریمنان خشکسالی در ستیز بوده و مانع ریزش باران به زمین می‌شدند . در اساطیر ایران باستان نبرد با آپوش تجلی این مبارزه است. نب...

ایده ملت-دولت تبنای فعلی نظم بین الملل است و ارائه جایگزین برای آن دور از ذهن می نماید:اما این منافاتی باماهیت فراردادی و تصادفی حدود ملت-دولت ها ندارد.آنچه به عنوان مبانی اشتراک اعضای یک ملت و افتراق آن با مللدیگر به شمار می رود-همچون زبان-فرهنگ-تاریخمشترک...تیشتر محصول فرایند ملت سازی است.به همین دلیل-نایونالیسم-اشر چیزی بیش از یک سازه فرهنگی-سیایس باشد-محتاج سبانی عینی تریاست که به دشواری قا...

بیشتر پژوهشگران خاستگاه اصلی جشن تیرماسیزّه شو را تیراندازی آرش کمان‌گیر، طلوع ستارة تیشتر (ایزد باران) و جشن باران‌خواهی دانسته‌اند، اما نکته این است که این جشن- دست کم در مازندران- خاستگاه دیگری غیر از طلب باران می‌توانسته داشته باشد و آن تقدیس و گرامیداشت ایزدی نباتی بوده که در ماه آبان و شروعِ زمستان بزرگ – بنا بر گاهشماری زردشتی- به زیر زمین می‌رفته و با آغاز تابستان بزرگ، یعنی در ابتدای بها...

در منابع سده‌های نخستین اسلامی، به آیین و پرستشگاهی با موقعیت طبیعی استثنایی در اردهار (اردهال) کاشان اشاره شده که زرتشتیان در روز سیزدهم تیرماه در آنجا آیینی برگزار می‌کردند. این آیین شامل کوفتن سنگ بر کوه و طلب آب از چشمه‌ای جاری برای شفابخشی بوده است. همچنین در یکی از منابع دوره‌ی قاجار نیز به قدمگاهی در منطقه‌ی اردهار با همان موقعیت طبیعی اشاره شده که در آن کم‌ و‌ بیش همان آیین توسط اهالی م...

مسکوکات اسپهبدان دابویی و ولات عباسی عاملی مؤثر در شناخت اوضاع فرهنگی و اجتماعی تبرستان در سده‌های اول و دوم هجری است. با سقوط ساسانیان در سال 651 میلادی، تبرستان تحت نظر دابویه (حک. 681-711 م.) به استقلال رسید. پس از دابویه، فرزندش فرخان (712-731 م.) و نوادگانش دات برزمهر (731-741 م.) و خورشید (741-762 م.) در این خطه سکه زدند، سکه‌هایی که جز در وزن و ابعاد (نصف وزن سکه‌های ساسانی را داشتند) و ...

از جمله دیدگاه‌های مهم درباره اسطوره دیـدگاهِ امیل ‌دورکیم، جامعه‌شناس فرانسوی، است. دورکیم معتقد است که اسطوره‌ها ازلی نیستند، بلکه تابع عوامل تاریخی و به تبعِ آن، عوامل اجتماعی و جغرافیایی‌ هستند. این دیدگاه درباره اسطوره‌های ایرانی نیز درست به نظر می‌رسد؛ از این رو، در این جستار اسطوره‌های ایرانی از این منظر بررسی شده‌اند. بر این اساس، باور به نخست از خاک بودن وجود انسان و آسمان در اسطوره‌های ...

abstract compound is a word-formation process that are made two free morpheme (independent) and forms a new word with a new meaning that consists of meaning of both two component of compound. avestan language is one of the ancient iranian languages that is one of the indo-iranian languages. indo-iranian languages is one branch of indo-european languages. structure of compound noun and adjectiv...