استفاده از سبک­های یکسان هنری و معماری در بناها و آثار آیینی یکی از بارزترین و مشهودترین گونه‌ها از روابط فرهنگی و تاریخی میان ملت­هاست. یکی از نمونه­های این پدیده شباهت هنر و معماری در ابنیۀ مذهبی مناطق شمالی ایران، به‌خصوص مازندران، با مساجد جنوب داغستان در منطقۀ قفقاز شمالی است، که با توجه به استیلای سیاسی و اجتماعی ایران تاریخی از دورۀ ساسانی تا پیش از حکومت تزارها، تحت تأثیر فرهنگ و هنر ای...

حسینیه ها از جمله اماکن مذهبی بشمار میروند که بر اساس باورها و عقاید شیعیان از احترام و جایگاه والای برخوردار بوده و هستند. ماندگاری این فضاهای مذهبی و برگزاری مراسم آیینی عاشورا به چه دلیل می توانسته توجیه پذیر باشد؟ در مقاله حاضر با رجوه به نظریات اندیشمندان و صاحبنظرا این حوزه به دلایل ماندگاری فضاهای عمومی شهری بطور اعم و ماندگاری فضاهای حسینیه ها بطور اخص پرداخته شده است. روش پژوهش حاضر «ت...

سازمان مردم‌نهاد در کلی‌ترین معنای خود، به سازمانی اشاره می‌کند که مستقیماً بخشی از ساختار دولت به شمار نمی‌آید، اما نقش بسیار مهمی به عنوان واسطه‌ی بین فرد، دولت و حتی خود جامعه ایفا می‌کند. شاید بتوان سازمان‌ مردم‌‌نهاد (سمن) را نوعی اعتدال‌گری نامید، نامی که امروزه بر دولت یازدهم و رئیس‌جمهور منتخب، جناب آقای دکتر روحانی می‌نهند. بیش از 40 هزار سازمان مردم‌نهاد بین‌المللی در دنیا ثبت شده است...

یکی از مصادیق تفکر توحیدی شیعیان در فرهنگ عاشورا و ارزش های نهفته در آن متجلی شده است. حسینیه ها و تکایای ایرانی گویاترین تجلی کالبدی ماهیت و پیام چنین فرهنگی در ساختار فضای شهری می باشد. بر اساس این فرضیه در مقاله حاضر پس از بررسی اهمیت مراسم ماه محرم و شناسایی اجمالی مکانهایی با عملکرد یکسان در سایر جوامع شیعه نشین، به تحلیل ویژگی های خاص حسینیه ها و تکایای ایرانی تحت عناوینی از قبیل مفاهیم ن...

مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که رسانه‌ها در آغاز و انجام تداوم تحولات چه نقش و جایگاهی داشته و تفاوت آنها در چیست؟ در مقاله حاضر، تلاش بر این است تا ابتدا روش و شیوه تأثیرگذاری رسانه در روند مشروعیت‌زدایی از رژیم و مسائل مرتبط با آن را مورد بررسی قرار دهد. سپس، نقش رسانه سنتی و مکانیسم تأثیرگذاری آن در تداوم تحولات را مورد ارزیابی قراردهد. بر این اساس به نظر می‌رسد، با توجه به نقش تربیتی در...

سقانفارها بناهایی آیینی در مناطق شمالی ایران هستند که با تلفیق عناصر معماری سنتی و بومی منطقه به وجود آمده اند و زمان ساخت آنها به دوره قاجار بر می گردد. این نوع بناهای چهارگوش، در دو طبقه و بر روی چهار پایه چوبی در کنار امامزاده ها، تکایا و گورستان ها جای گرفته اند. استفاده از هنر نقاشی، خوشنویسی و منبت کاری به طرز چشمگیری در این بناها مشاهده می شود. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی و تحلیلی و ...

استفاده از پرده های منقوش در تکایا، از دوران قاجار رایج می شود. تکیه سادات اخوی از جمله تکایای باقی مانده از دوران قاجار است که دارای پرده های منقوش می باشد. این نقوش که حاصل ذوق و احساس مردمان آن روزگار بوده است به مثابه شاخصی از هویت شهر تهران محسوب می شود. و علاوه بر مضامین مذهبی و حالات معنوی، یادآور آیین های کهن پیش از اسلام و باورهای اساطیری و اعتقادات آیینی است. هدف از این پژوهش درک مفاه...

لازمه عقلانیت دینی و سیاسی ما در پاسداشت نهضت عاشورا، بازشناسی و تفکیک نقش سه متغیر مهم اهداف، روش‏ها و ابزارها در این نهضت است. در این زمینه ویژگی هایی چون کلیت، ثبات، جهان‏شمولی، تقدس، مطابقت با فطرت بشری و نصوص دینی و نیز پذیرش حداکثری اهدافِ نهضت عاشورا، جایگاه آن را در خصوص روش‏ها و ابزارها محوری تر می‏کند و حتی ماهیت و نقش آنها را تنها در پرتو اهداف معنادار می‏سازد. براین‏اساس، امر به معرو...

امروزه پس از مساجد، آرامگاهها و مزارستانها به عنوان متبرکترین و مقدس ترین اماکن مذهبی محسوب می شود. گورستان تخت پولاد همچون گنجینه ای گرانبها است که بسیاری از علما، فرهیختگان و معاریف روزگاران پیشین را در دل خود جای داده است یکی از این نمونه هاست.مزارستان تخت پولاد در جنوب شهرستان اصفهان واقع شده است و در طی ادوار مختلف به صورت حافظه ای تاریخی گردآورنده آثار بسیاری در خود بوده است.پیشینه تاریخی...

مقاله حاضر سعی می کند تا سازوکار تولید فضای اجتماعی در شهر کهن کرمانشاه را روشن سازد. از این روی نظریه ”تولید فضا“ هانری لوفبور را به عنوان چارچوب نظری انتخاب و داده ها را براساس فنون بررسی اسناد و مشاهده جمع آوری و تحلیل می کند. در شیوه تولید پیشاسرمایه­ داری قرن نوزدهم میلادی حیات شهری وابسته به مازاد اقتصادی روستا است و این مازاد به اندازه ای نیست که امکان جابه جایی جمعیت و تغییر فضا را ممکن...