یکی از چالش های فراروی نظام های سیاسی اجرای توسعة ملی است. مدل های مختلفی برای ایجاد توسعة ملی پیشنهاد شده است. برخی کشورها بر مدل های غیربومی وارداتی تکیه می کنند، ولی برخی دیگر بر مدل های بومی خود متکی اند. هدف این پژوهش طراحی مدل توسعة هوشمند در بستر ملی ایران است. بدین منظور روش نظریه پردازی منتخب که مراحل بسط مفهومی و تجربی نظریه را دارد، به کار گرفته شده است. در این پژوهش مدل توسعة هوشمند...

توسعه و توسعة اقتصادی، یکی از مسائل و دغدغه‌های اصلی کشورهای امروز دنیا است، به‌ویژه آنکه از سال 1990 با فروپاشی بلوک کمونیستی و شکست تجربة برنامه‌ریزی متمرکز و الگوی راه رشد غیرسرمایه‌داری (سوسیالیستی)، این پرسش بیش از پیش مطرح است که کشورهای کمونیستی و در رأس آن‌ها روسیه، چه مسیری را در روند توسعة ملی انتخاب کرده‌اند و دولت چه نقشی را در این راستا ایفا کرده‌است؟ اقتصاد روسیه در دورة پس از فرو...

مطالعات تجربی در زمینة اقتصاد رشد نشان‎دهندة رابطة معکوس رشد اقتصادی با وفور منابع طبیعی است، به‎طوری که کشورهای با صادرات مبتنی بر منابع طبیعی بالا دارای رشد اقتصادی پایینی هستند. در این مقاله، ابتدا مبانی نظری بحث شومی منابع مرور شده و نشان داده می‎شود که مهم‎ترین چالش توسعة اقتصادی ایران، کارکرد مکانیزم هایی است که در بلندمدت موهبت منابع را تبدیل به شومی منابع می کند. سپس براساس برآورد معادل...

در دو دهة اخیر، شاید مهم‌ترین مسئلة پیش روی دولت‌های مختلف جهان توسعة اقتصادی بوده باشد. این موضوع به‌ویژه برای کشورهای جهان سوم که هنوز در عقب‌ماندگی به سر می‌برند، اهمیت ویژه‌ای دارد. در این کشورها، به دلیل نداشتن نهادهای اقتصادی و اجتماعی متناسب با توسعة اقتصادی، دولت همواره به ترسیم خط مشی‌های توسعه‌ای کشور پرداخته است و با اعمال سیاست‌های تصدی‌گرایانه به ابعاد توسعه‌نیافتگی افزوده است. در ...

بنادر از عوامل تسریع‌کنندة فرایند توسعة اقتصاد ملی/ منطقه‌ای و محلی هستند و نقش‌ تعیین‌کننده‌ای در سازمان‌دهی به فضای ملی دارند. درواقع، هر منطقة جغرافیایی مزیت­های متفاوت جغرافیایی و محیطی برای توسعه دارد و همین امر سبب نابرابری در پیشرفت کشورها شده است. امکان دسترسی به آب­های آزاد و ارتباط با بندرگاه­های بزرگ، همواره از عوامل مهم و اثرگذار در احیا و رشد تجاری کشورها بوده است. همچنین شرایط اقت...

هدف اصلی این مقاله، بررسی عوامل مؤثر بر توسعة مالی با تأکید بر رابطة درازمدت بین سرمایة اجتماعی و توسعة مالی است. برای رسیدن به این هدف، یک الگوی اقتصادسنجی، تدوین و با استفاده از تکنیک هم‎جمعی گریگوری- هانسن و یوهانسن - جوسلیوس و داده‎های دورة 1385-1350، از اقتصاد ایران، مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان داد که تورم زیاد (به‎عنوان یک عامل اقتصادی)، مخدوش شدن حقوق مالکیت و نزول...

در دو دهة اخیر، شاید مهم ترین مسئلة پیش روی دولت های مختلف جهان توسعة اقتصادی بوده باشد. این موضوع به ویژه برای کشورهای جهان سوم که هنوز در عقب ماندگی به سر می برند، اهمیت ویژه ای دارد. در این کشورها، به دلیل نداشتن نهادهای اقتصادی و اجتماعی متناسب با توسعة اقتصادی، دولت همواره به ترسیم خط مشی های توسعه ای کشور پرداخته است و با اعمال سیاست های تصدی گرایانه به ابعاد توسعه نیافتگی افزوده است. در ...

هدف این مقاله، تأکید بر این واقعیت است که کانون اصلی و وجه مشترک تحقق اهداف توسعۀ انسانی، توسعة پایدار، ایجاد عدالت اجتماعی و افزایش توان رقابت و مقاومت اقتصاد ملی، ارتقای بنیۀ تولید ملی است. برای تحقق این هدف، به روش توصیفی- تحلیلی و با مبناقرار‌دادن دستگاه نظری نهادگرایی، وجوه روش‌شناختی و تجربی این مسئله برجسته می‌‌شود. به این منظور، با محوریت ایدۀ صنعتی‌‌شدن به‌مثابۀ کانون اصلی ارتقای بنیۀ ...

شهرهای نفت خیز با اکتشاف و بهره برداری از منابع آن ها متولد شده و فرایند رشد و توسعة خود را آغاز کرده اند؛ رشدی وابسته به نفت همراه با اقتصادی تک بُعدی که با تکیه بر آن، به شهری مدرن و پر رونق تبدیل شده اند. اما با نزدیکی به اتمام این منبع تجدید ناپذیر، دورة رکود و افت حیات شهری آن ها نیز آغاز می شود. به همین دلیل، توجه به پایداری توسعة شهرهای نفتی و تنوع بخشی به اقتصاد آن ها بر اساس اتخاذ رویکر...

نظام تقسیمات کشوری بستر شکل یابی نظام مدیریت سرزمینی و تشکیلات اداری، تقسیم سرزمین به واحدهای کوچک تر اداری و اختیارات نسبی نظامهای اداری است. همچنین نظام تقسیمات کشوری تشکیل دهنده واحدهای حکومت محلی در محدّوده های سیاسی واحدّهای برنامه ریزی هستند و توسعة ملی بر مبنای واحدّهای فضایی تقسیمات کشوری استوار است. از اینرو بین نظام تقسیمات کشوری و توسعة ملی رابطه تنگاتنگی وجود دارد. تا کنون تقسیمات کش...