هدف این پژوهش، سنخ­شناسی نگرش­های ابراز شده  مردم نسبت به روحانیت در سه فیلم زیرنورماه، مارمولک، و طلا و مس می­باشد. تلاش بر آن بوده تا با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی سه فیلم مورد نظر -که با نمونه­گیری هدفمند انتخاب شدند- مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. نتایج این تحلیل نشان می دهد که نگرش مردم نسبت به روحانیت در فیلمهای مذکور را می توان به سه گونه ی نگرش مثبت (مانند نگرش مثبت آمیخته با تقدّس...

مطالعۀ جامعه شناختی تأثیر دیدگاه ها و مواضع عالمان شیعه بر شیوه های مردم سالارانۀ ادارۀ جامعه، نسبت به کاوش کلامی در رابطۀ دین اسلام و دموکراسی، امتیازاتی دارد. مطالعۀ جامعه شناختی این تأثیر را می توان با تبیین جنبش های نیمۀ اول سدۀ بیست میلادی در ایران آغاز کرد. مناسب ترین رویکرد پژوهشی برای بررسی این موضوع، تحلیل تطبیقی- تاریخی در حوزۀ راهبردی جامعه شناسی تاریخی تحلیلی است و سه جنبش گذار در س...

این پژوهش بر آن است که، مناسبات و علل چالش میان دستگاه سیاسی کشور و بخش هائی از روحانیت شیعه را در طی دوره قاجار بالاخص از دوره محمدشاه (1250ق) تا سلطنت محمدعلی شاه (1327 ق) را مورد بررسی قرار دهد. در این دوره عللی منجر به رویارویی علمای دینی با حکومت گردید؛ که متأثر از مقتضیات زمان و گذر جامعه از سنت به مدرنیته، توسعه نهادهای اداری و تحولات فرهنگی، اجتماعی بوده است. این تحولات نه تنها باعث، ...

طی دوران حکومت صفویه، به واسطة ارتباط نزدیک حکومت با ساختار نهاد دینی، حیات اقتصادی بسیاری از علما مبتنی بر مواجب دیوانی وکمک های اعطایی از طرف دولت بود، اما به?دنبال سقوط صفویه و انتقال مراکز علمی و فقهی شیعه از ایران به عتبات عالیات، از نظر اقتصادی نیز تحوّل عمده ای در منابع مالی روحانیت شیعه ایجاد شد. محرومیت علما و مجتهدین از حمایت های مالی دولت، آنان را در شرایطی قرار داد که مجبور شدند تا ب...

شباهت‌هایی جزیی میان نهاد کلیسای کاتولیک با سازمان روحانیت در شیعه، سبب گشت تا برخی این دو نهاد را یکسان بینگارند و همان اشکالات وارد بر رفتار آبای کلیسا در نهاد کلیسا، به‌ویژه در قرون‌وسطی را بر سازمان روحانیت شیعه وارد کنند. این مقاله براساس متون اصلی هرکدام از این دو مجموعه، به مقایسه امر وثاقت، میان این دو پرداخته و با بیان موارد تشابه و تفاوت میان آنان، به پاسخ شبهه یکسان‌انگاری میان این د...

ثباتحکومتهابستگیبهکارکرددرستکارویژهالیتحکومتهادارد،بهگونهایکه بتواندپاسخگوینیازهایذهنیوعینیتودهمردمباشند . حالاگرالیتحکومتینتوانست کارکرددرستخودرابهانجامبرساند،نارضایتیازوضعموجودافزایشمییابد . نارضایتیاکثریتتودهمردمازوضعموجوددرایرانقبلازانقلاباسلامیایراننیزبر کسیپوشیدهنیست؛وایننارضایتییقینااًبرگرفتهازعملکردنادرستالیتحاکمبر ایرانقبلازانقلابمیباشد،کهنتوانستنیازهاوخواستههایاکثریتتودهمردمراتأمی...

بسیاری از تحلیل گران سیاسی بر این باور هستند،که حرکت انقلابی و شیعی مردم عراق (جنبش شیعیان) نشأت گرفته از پیروزی انقلاب اسلامی ایران است. چراکه علاوه بر داشتن مرزهای طولانی و مشترکات تاریخی و فرهنگی فراوان بین دوملت ایران و عراق، وجود مذهب مشترک، دو کشور را به یکدیگر نزدیک می کندوازدیگر علل اصلی نزدیکی قلوب دو ملت مسلمان وجوداماکن متبرکه ومسافرت زائران به هردو کشور می باشدکه درنهایت ایجادانگیزه...

طی دوران حکومت صفویه، به ‌واسطة ارتباط نزدیک حکومت با ساختار نهاد دینی، حیات ‌اقتصادی بسیاری از علما مبتنی بر مواجب دیوانی وکمک‌های اعطایی از طرف دولت بود، اما به?دنبال سقوط صفویه و انتقال مراکز علمی و فقهی شیعه از ایران به عتبات عالیات، از نظر اقتصادی نیز تحوّل عمده‌ای در منابع مالی روحانیت شیعه ایجاد شد. محرومیت علما و مجتهدین از حمایت‌های مالی دولت، آنان را در شرایطی قرار داد که مجبور شدند تا...

تحولات سیاسی ایران دردو قرن اخیر نشان می دهد که روحانیت نقش پیشتاز و پیشگام در رخدادهای سیاسی داشتند . پیوند وثیق و پایدار روحانیت با مردم به لحاظ دینی و فرهنگی بن مایه پیشتازی روحانیت در عرصه سیاسی و فرهنگی است . حضور پررنگ و موثر روحانیت در رویداد مشروطه ، مقابله با استعمارگری انگلیس و سلطه گری آمریکا و انقلاب عظیم اسلامی ایران دلالت بر نقش بنیادی روحانیت در تحولات ایران دارد . پراکندگی حوزه ...

چکیده بی تردید شناخت دقیق و عمیق ماهیت و محتوای نهضت ها و انقلاب ها تا حد زیادی به بررسی نقش و تأثیر گروه ها و نیروهای اجتماعی تأثیرگذار در روند انقلاب ها، چه قبل و چه بعد از آن بستگی دارد. روحانیان به واسطه ی نقشی که در بیشتر جوامع ایفا می کنند به مثابه یک نهاد اجتماعی از اهمیت به سزایی برخوردارند. روحانیت شیعه، لااقل از دوره صفویه از جمله نیروهای مقتدر اجتماعی و یکی از ارکان مهم جامعه مدنی ب...