از جمله‌‌ حقوق انسان که در عموم مکاتب اخلاقی و حقوقی مورد توجه قرار گرفته، "حق آزادی" است که براساس آن، نمی‏توان عقیده‏ای را بر کسی تحمیل کرد. این حق در شماری از آیات قرآن نظیر آیه‌‌ی «لا اکراه فی الدین» نیز مورد تأکید قرار گرفته است. با این‌‌حال برخی مدعی‏ اند که "آزادی عقیده" با حکم "جهاد ابتدایی" منافات دارد. پژوهش حاضر با تکیه بر سه نکته، تنافی آزادی عقیده با جهاد ابتدایی را مورد نقد قرار د...

اقتصاد لیبرالیسم که برپایه فلسفه سودگرایی(یوتیلیتاریانیسم) بنیانگذاری شده, هدف اصلی خود را رشد و اقتصاد و رفاه عمومی دانسته‌است و از این رهگذر به منزله ابزاری در خدمت سرمایه‌‌داری قرارگرفته که البته دستاورد آن اختلاف شدید طبقاتی و ادامه ثروت‌اندوزی گروهی خاص و سرانجام گسترش ظلم و بی‌عدالتی است. در این مقاله به این بحث پرداخته‌ایم که در مکتب لیبرالیسم هرچند گهگاه سخن از عدالت در توزیع رفته‌است؛...

در مبحث تعارض شروط، دیدگاه های صاحب نظران در ترسیم محل بحث و نزاع پیرامون این مبحث مختلف است، برخی معتقدند محل نزاع در مبحث، تعارض موجود نه بین چند منطوق است و نه بین چند مفهوم، بلکه میان منطوق یکی از شروط است با مفهوم شرط دیگر، از نظر بعضی دیگر، مسئلۀ مهم در این مبحث نه تعارض بین دو منطوق است، نه تعارض بین دو مفهوم و نه تعارض بین منطوق قضیه ای با مفهوم دیگری، بلکه معضل اصلی، دوران امر بین استق...

چکیده این مقاله مسئله مطرح شده در آیات اهل ذکر را بررسی می کند. آیهٔ 43 نحل و 7 انبیا، به مخاطبان دستور داده است مطلبی را از اهل ذکر بپرسند. در تعیین مخاطب، پرسش، پرسشگر و پاسخ گو، دیدگاه های مختلفی مطرح شده است. مسئلهٔ تأمل برانگیز، تبیین مراد از اهل ذکر است. پرسش شونده کیست؟ اهل کتاب یا آگاه به تاریخ پیشینیان؟ اهل قرآن؟ امامان معصوم؟ یا اهل علم و دانش؟ استناد هر مفسری، ظاهر و سیاق آیات و روایات...

اقتصاد لیبرالیسم که بر پایه فلسفه سودگرایی (یوتیلیتاریانیسم) بنیانگذاری شده، هدف اصلی خود را رشد اقتصادی و رفاه عمومی دانسته است و از این رهگذر به منزله ابزاری در خدمت سرمایه داری قرار گرفته و دستاورد آن، اختلاف شدید طبقاتی و ادامه ثروت اندوزی گروهی خاص و سرانجام گسترش ظلم و بی عدالتی است. در این مقاله، برآنیم که به این بحث بپردازیم که در مکتب لیبرالیسم هر چند گهگاه سخن از عدالت در توزیع رفته ...

چکیده این مقاله مسئله‌ مطرح‌شده در آیات اهل ذکر را بررسی می‌کند. آیهٔ 43 نحل و 7 انبیا، به مخاطبان دستور داده است مطلبی را از اهل ذکر بپرسند. در تعیین مخاطب، پرسش، پرسشگر و پاسخ‌گو، دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده است. مسئلهٔ تأمل‌برانگیز، تبیین مراد از اهل ذکر است. پرسش‌شونده کیست؟ اهل کتاب یا آگاه به تاریخ پیشینیان؟ اهل قرآن؟ امامان معصوم؟ یا اهل علم و دانش؟ استناد هر مفسری، ظاهر و...

امروزه، اشتغال، زنان گریزناپذیر گردیده است. از دیگر سو، خروج از منزل شوهر بدون اذن او، «نُشوز» محسوب می‌شود. درباره­ی محدوده استیذان زوجه برای خروج از منزل، گروهی از فقها، استیذان از زوج را به‌طور مطلق واجب و گروهی به قید «منافات‌نداشتن با حق زوج در استمتاع تام از زوجه»، مقیّد می‌دانند؛ هرچند زوجه نیز در صورت ضرورت می‌تواند از خانه خارج و به اشتغال بپردازد. همه­ی مذاهب اسلامی اتفاق­نظر دارند اگر ...

سابقه و هدف: تعارض بین أدلّه و جمع بین آنها از مسائلی است که پیشینه‌ای به درازای عُمر روایات دارد. در طول تاریخ کسانی بوده‌اند که برداشتهای ناصحیح از متون دینی ارائه داده‌اند. هدف این مطالعه بیان عدم تنافی و تعارض بین روایاتِ بیماری‌های واگیر‌دار است و اینکه اسلام نه‌تنها منکر بیماری‌های واگیردار نبوده بلکه در مورد این نوع بیماری‌ها آموزه‌هایی در صدد حفظِ جان انسانها و قطع کردن زنجیره‌ی انتقال بیما...

در آیات متعدّدی از «قرآن کریم» اشاره شده که خداوند، آسمان­ها و زمین را در شش روز آفرید. در تفسیر این آیات، دربارة مقصود از شش روز و چگونگی آفرینش تدریجی آن­ها و تنافی آن با قدرت الهی، اختلاف نظر زیادی میان مفسرین رخ داده است. به باور ملاصدرا، مقصود آن است که طول عمر آسمان­ها و زمین، شش روز ربوبی است که هر روز آن معادل هزار سال است. وی نظریه خود را، که یکی از ابتکارات اوست، بر نظریة حرکت جوهری اس...

عرفان نظری مکتبی در شناخت هستی است که منبع معرفتی و اصلی آن کشف و شهود است. وجود اختلاف و گاه تنافی و تعارض میان شهودهای عارفان، یکی از مهم ترین مسائلی است که اعتبار کشف و شهود را به عنوان منبعی معرفتی به چالش کشیده است. در این مقاله ضمن اذعان به اصل وجود اختلاف و تعارض میان مراتبی از کشف و شهود، مهم ترین میزان هایی که در آثار عرفا برای تمیز مکاشفات صحیح از سقیم، بیان شده است، معرفی و بررسی می ...