دولت در چند دهه اخیر، با هدف تسهیل در امر برنامه ریزی توسعه و امکان کنترل بیشتر بر فضای محلّی - ناحیه­ ای سعی بر کوچک ­سازی فضاها داشته است. در راستای تحقّق چنین هدفی، اجرای راهبرد تقسیمات کشوری در دستور کار دولت قرار داشته است. هدف این مقاله، ارزیابی و تحلیل رویکرد دولت در تقسیمات کشوری و اثرات آن در نابرابری و عدم تعادل­ های شهری - ناحیه ­ای در استان خراسان شمالی است. روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی...

تقسیمات کشوری، علم و هنر سازمان دهی فضای سرزمینی است. نظام های تقسیماتی- سیاسی رایج در حکومت های ملت­پایه، به سه دسته متمرکز، فدرال و ناحیه ای تقسیم می شوند. تمرکززدایی، توسعه متوازن منطقه ای و توزیع متوازن منابع، از اهداف کلان نظام تقسیمات کشوری به­شمار می روند. در قانون تقسیمات کشوری ایران مصوب آبان­ 1316، مؤلفه های نظامی- امنیتی محوریت داشتند. این سال و سال های پس از آن، همزمان جنگ جهانی دوم...

جغرافیایی سیاسی به لحاظ ماهیت خود نقش ویژه ای در سازماندهی فضایی از سطح کلان تا خرد را بر عهده دارد. چرا که تقسیمات کشوری به عنوان یک پدیده اداری- سیاسی بوده که هدف اصلی آن تقسیم کشور به واحدهای همگن برای رشد متوازن است؛ از این طریق مدیریت و اداره قلمرو ملی آسان تر گردیده و ارائه خدمات بهتر صورت گیرد. بر این اساس تقسیمات کشوری بر ساختار اداری- مدیریتی سرزمین، تسریع توسعه و رشد متوازن ملی تاثیر ...

مدیریت سیاسی فضا عبارت است از اداره بهینه امور و تنظیم روابط افقی و عمودی فضاهای جغرافیایی به نحوی که بتواند محیطی زیست مناسبی را برای شهروندان ساکن در آن فضا فراهم نماید. مدیریت سیاسی فضا در بسیاری از کشور از جمله ایران از طریق بسیط متمرکز که نظام سیاسی و اداری متمرکزی را داراست رواج دارد. سیستم بسیط از طریق سازوکارهای قانونی، مدیریتی، مشارکتی و تقسیمات کشوری در محیط های جغرافیایی متنوع و متکث...

بین واحدهای ناشی از تقسیمات کشوری و توسعه آنها رابطه وجود دارد. بدین معنی که با فاصله گرفتن از واحدهای کانونی به سمت حواشی از شدت توسعه کاسته می شود. به عبارت دیگر بین فاصله و توسعه نیافتگی رابطه وجود دارد.پژوهش حاضر 11 استان ایران را مورد بررسی قرار گرفته است که از بین 11 استان مزبور 9 استان دارای اشکال نامتقارن و 2 استان با گستردگی بسیار و شهرستانهای دور از مرکز واقع شده اند. نتیجه پژوهش در م...

     سازماندهی سیاسی فضای هر کشور در قالب تقسیمات کشوری به اجرا در می­آید. تقسیمات کشوری از مهم­ترین عواملی است که یک نظام سیاسی باید برای تهیه و اجرای برنامه­های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فضایی، زیست­محیطی و همچنین اداره بهتر سرزمین و بهره­برداری بیشتر، به آن توجه کند. از جمله این برنامه­ها، برنامه آمایش سرزمین است که به منظور رفع نابرابری­ها و ایجاد تعادل فضایی در بسیاری کشورها تهیه و اجرا می­ش...

عوامل چندی در حکمرانی خوب و دستیابی به اهداف آن موثرند که یکی از مهمترین آنها سازماندهی سیاسی فضا می باشد. هر حکومتی سعی می کند تا بر اساس یک تصویر شناختی مشخص از فضای قلمرو خود اقدام به سازماندهی سیاسی فضا کرده و موفق به ساختن یک خود، درونی سازی و وابستگی به حس مکان گردد. اما سازماندهی سیاسی فضا در ایران در برخی مناطق نامناسب انجام گرفته است. به عنوان نمونه در استان های آذربایجان غربی و ایلام،...

با توسعه و تمرکز فعالیتهای اقتصادی در مراکز شهری، توسعه پایدار در مفهوم توسعه پایدار شهری در مقطع کنونی بیشتر مورد توجه قرار گرفته و بررسی پایداری شهرها و مناطق شهری را ضروری می نماید، که در این بین شهرها با سنجش مقدار جای پای بوم شناسی شان می توانند پایداری فعالیت ها و سیاستهای اتخاذ شده بر روی آنها را ارزیابی کنند. در ایران یکی از این سیاستها، اجرای طرح های تقسیمات کشوری است -که اجرای آنها در...

تقسیمات کشوری اگر مهمترین موضوع مدیریت سرزمینی نباشد، بی¬شک یکی از مباحث جدی در امر تقسیم سیاسی فضا و تدوین مرزهای قراردادی به منظور اعمال مدیریت بهینه در قالب نقش حاکمیتی دولت بوده و از سوی دیگر یکی از مؤلفه¬های مؤثر در تقویت احساس همبستگی اجتماعی به شمار می¬آید که زمینه دسترسی ساکنان واحدهای مختلف سیاسی در سطوح مختلف را به امکانات و خدمات فراهم می¬کند. در این راستا دولت توجه به نیازها و حمایت...

تقسیمات کشوری و سیاسی یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده توسعه اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی یک کشور به حساب می‌آید؛ اما با وجود اهمیت این مؤلفه تصمیم‌گیری در خصوص چگونگی و کم و کیف آن بیشتر کاری است سیاسی و درید قدرت دولت‌ها و نظام‌های سیاسی. هدف این مقاله بررسی و تحلیل نظام تقسیمات کشوری در ایران با تأکید بر متغیرهای علمی و جغرافیایی است. سؤال اصلی مقاله این است که با در نظر گرفتن دو متغیر علمی و...