عنوان این مقاله برداشتی است از اندیشه ی مارتین هیدگر[1] که معتقد بود تنها "نگاه شاعرانه" به "هستی" قادر است بشر امروز را که به شدت درگیر تکنولوژی غربی شده و به عبارتی به اسارت آن چه خود ساخته است در آمده، از بی جهانی، خود بیگانگی[2] و بی هدفی نجات دهد. از سوی دیگر هیدگر رویکرد متافیزیکی انسان در دوران مدرن را مانع حضور و ظهور "حقیقت" و "هستی" می داند ، و معتقد است تنها به واسطه ی بازگشت به زبان...

نظامی گنجوی ابعاد و ساحت­های گوناگونِ قصّه­پردازی، صور خیال و زبان شاعرانه را در زبان فارسی گسترش داده است. بیشتر توجه پژوهش­گرانِ نظامی به توان قصّه­پردازی، آفاق اندیشه­ها و صور خیال آثار او بوده است، لیکن توجه به هنر زبانی و بویژه توان ترکیب­سازی او بر سبیل اشارت بوده است. در این مقاله سعی می­شود به هنر ترکیب­سازی نظامی پرداخته ­شود. این جنبه هنر نظامی بر مبنای دیدگاه فرمالیست­های روسی تحلیل شده ...

مسلماً در میان اشعار میرزا عبدالقادر بیدل، به تعبیر دانشمند بیدل‌شناس، دکتر عبدالغنی، «واژگان نازپرورد» کم نیستند که این سخنور ممتاز از آن‌ها در کارگاه معنی‌آفرینی های خویش ماهرانه و شاعرانه استفاده کرده و ملقب به «ابوالمعانی» شده است. نفوذ واژة «آیینه» و ترکیب و تعبیرهایی که شاعر به‌کمک آن ساخته، باعث شده است ابوالمعانی را «شاعر آینه‌ها» (شفیعی کدکنی) توصیف کنند. همین‌گونه، واژگان دیگری همچون «...

آثار ماندگار عرفانی چه در حوزه شعر و چه در نثر اغلب با استفاده از هنرهای بیانی و زبانی و به شیوه ادبیات شکل گرفته­ است. اشعار و امثال و گفتار و کلمات قصار و تمثیلات و تلمیحات و تعبیرات بسیار جذّاب و زیبا و حکایت­های بسیار کوتاه و پر معنا از ویژگی­های مشترک ادبیات و عرفان است. صرف نظر از تفاوت در نوع نگرش و سویه نگاه به پدیده­ها در ادبیات و عرفان، اساس کنش­ها و روش­ها در هر دو غالباً همسان است و ب...

نظامی یکی از شاعران بزرگ ادب فارسی است که در زمینه ها و ابعاد مختلف داستان سرایی، بلاغت و بیان و زبان شاعرانه استادی بی بدیل است. بیشتر توجه منتقدان و پژوهشگران به توان داستان سرایی و مهارت او در آفرینش صور خیال و بلاغت و بیان بوده است؛ امّا به زبان خاص شاعر و به ویژه هنر ترکیب سازی اش چندان توجه نشده است. در این رساله توان ترکیب سازی نظامی بر اساس دیدگاه شکل گرایان روسی تحلیل شده است. بنا بر ...

چکیده : فیلم مستند از ابتدای پیدایش ، ادعای پیوند با جهان واقع و روایت درباره آن را داشته است. این روایت که محصول "بازنمایی" جهان واقع است ، به شیوه های گوناگونی رخ می دهد. اما در شیوه شاعرانه ، آیا بازنمایی ، روایت بی واسطه واقعیت است؟ کدام ویژگی نسبت "شاعرانه بودن" را به این شیوه اطلاق می کند؟ بی گمان "تخیل" و "تجسم ذهنیت" مستند ساز در روایت و بازنمایی شاعرانه موضوع مستند ، نقش بسزایی را ایفا...

نسبت فلسفه و تفکر، با شعر و ادبیات چیست و از چه منظری می توان به تعامل و گفتگو میان این دو حوزه ی اصیل حیات بشری پرداخت؟ بی شک رابطه میان فلسفه وادبیات، یکی از مهمترین چالشهایی است که می توان روش های آن را آزمود و از تجربه های دیگران، برای فهم موضوع سود جست. پرسش مهم دیگر در این باره این است که جایگاه فلسفه و ادبیات کجاست و فلسفه و و ادبیات چیست؟ آیا صرفا اهل فلسفه، قوام بخشان تفکر یک قوم و ملت...

در این مقاله بر مبنای نقد اسطوره ای به تئوری تناسخی گیاهی در شعر شاعران معاصر همچون سهراب سپهری واحمد شاملو پرداخته ایم و جلوه های قداست گیاهان در پرتو استحاله روحانی و معنوی باز نموده شده است. همچنین نگرش اساطیری و شاعرانه سپهری و شاملو در این بعد با ارائه شواهد شعری ایشان تبیین شده است. هدف از این پژوهش آن است که نشان دهیم آموزه های عرفانی و معنوی در قالب یک ارتباط تثلیثی متشکل از تئوری چرخه ...