در این نوشتار به بررسی روش شناسی شرح فی ظلال نهج البلاغه پرداخته شده که در آغاز نگاهی به زندگی نامه ی فردی، علمی - پژوهشی و اجتماعی مولف می شود و سپس روش شناسی این شرح در دو بخش ساختاری (صوری) و محتوایی مورد بررسی قرار می گیرد؛ که عناصری چون بیان معانی لغات، تبیین اعراب کلمات مختلف، آوردن مقدمه ای توضیحی در ابتدای هر بخش و ارائه ی خلاصه ای از مطلب در انتهای آن، بیان مورد صدور حدیث و مواردی نظای...

قرآن کریم، به مثابه یک متن فاخر، از ساز وکارهای یک متن بهره ی فراوان جسته است. یکی از این سازوکارها تصویر پردازی است، که این شیوه بیشتر برای عینی نمودن و ملموس کردن مفاهیم ذهنی و انتزاعی به کار می آید. خداوند در قرآن کریم امور دینی و انتزاعی را با قرار دادن آن در بافتی با تصویرهای محسوس به ذهن، نزدیک می نماید. بی گمان یکی از راه های بیان مطالب بویژه در حوزه ی معنایی و امور فرامادی بهره گیری از ...

روایت به عنوان یکی از منابع تفسیری همواره مورد توج مفسران قرآن بوده و در تفسیر قرآن به اشکال گوناگون از آن بهره گرفته شده است. برخی مفسران تنها به نقل روایت پرداخته و برخی دیگر به نقد و بررسی و جدا نمودن روایات صحیح از غیر آن نیز پرداخته‌اند. از میان این تفاسیر، تفسیر فی ظلال القرآن سید قطب که از تفاسیر معاصر به حساب می‌آید از جمله تفاسیری است که علاوه بر نقل روایات، به نقد و بررسی آنها نیز پرد...

 تبیین اصول نظرى سید قطب در "فى ظلال القرآن" و نمودار ساختن تشابه این نظریات با اصول هرمنوتیک است. نویسنده پس از رد کردن آشنایى سیّد قطب با نظریات دانشمندان غربى در زمینه هرمنوتیک و نیز استنباط این دیدگاه‌ها توسط سیّد قطب از میراث عظیم فرهنگى تفسیر و علوم قرآن؛ این دیدگاه را رهاورد "زندگى در فضاى قرآنى" و محصول اندیشه و تأمّلات ژرف و روشمند دانشمندى مسلمان دانسته است.  سید قطب معتقد است پیش فهم‌ه...

تفسیر المیزان در عین حالی که قرآن به قرآن است قرآن به عترت هم می باشد. شاید بهترین تعبیری را که بتوان برای تفسیر المیزان بیان کرد تعبیری مشابه با آنچیزی باشد که علامه در خصوص عالم ذر یا مطابق تعبیر برخی روایات عالم ظلال فرمود.علامه در تعریف خود از این عالم چنین گفت: «...و قد تکرر ذکر الظلال فی لسان أئمه أهل البیت (ع) و المراد به کما هو ظاهر الروایه وصف هذا العالم الذی هو بوجه عین العالم الدنیو...

هر فلسفه تربیتی بر یک جهان بینی استوار است؛ جهان بینی قرآنی، آن گونه که سید قطب ترسیم می کند، جهان بینی حرکت یا نهضتی است که فقط با حرکت با قرآن در صحنه درک می شود. دلیل این قاعده این است که جهان بینی اسلامی بر اساس واقعیت هستی و انسان است. این واقعیت نگری در تربیت انسان نیز مورد نظر است؛ نگاه واقعی به انسان و روح و غرایز و فطرت و نیازها و توانایی های او. به همین سبب است که تربیت قرآنی تربیت وا...

نظریه « تفسیر ساختاری » به این معنا که میان آیات هر سوره از قرآن یکپارچگی و وحدت محتوایی و مضمونی وجود دارد، نظریه ی نسبتا جدیدی است که بر دو مبنای توقیفی بودن چینش آیات و وحدت موضوعی سور، استوار است و مانند هر نظریه ی دیگری مخالفان و موافقانی داشته است. علامه طباطبایی (ره)، مفسر بزرگ شیعه و سید قطب و سعید حوی از مفسران بزرگ اهل سنت، به این نظریه معتقد و بر مبانی آن پایبند می باشند؛ بگونه ای که...