اصطلاح «سیاق» و استفاده از آن در علم تفسیر، در طول تاریخ تفسیر با رشد آرامی مواجه بوده است، ولی در تفسیر المیزان این مفهوم، رشد قابل توجهی پیدا کرده، به گونه ای که در هر سوره چندین بار مورد استفاده واقع شده است. در حقیقت سیاق به عنوان یکی از مهم ترین اصول و مبانی علامه طباطبایی در استفاده از روش تفسیر قرآن به قرآن است. با این حال در مواردی شاهد آن هستیم که مفسر با چشم پوشی از سیاق، آیه را به طو...

 از دیدگاه علم تفسیر، شرط لازم برای صحّت هر رأی تفسیری ـ از جمله روایات تفسیری ـ مطابقت با اصول و قواعد پذیرفته‌ شده تفسیری است؛ از این رو تحلیل تفاسیر مأثور با قواعد تفسیری به صورت تطبیقی روشی مهم در بررسی میزان اعتبار آنهاست. ذیل آیۀ دوم سورۀ فتح، روایات و آراء تفسیری مختلفی در تبیین معنای «ذنب» و انتساب آن به پیامبر (ص) و «مغفرت» آن مطرح شده است. در این نوشتار هر یک از این آراء، دلالت‌ها و مل...

نگرش عمومی بر این مبناست که مطالعه ی تطبیقی ویژگی های سیاقی متن ادبی که بر نقش عمده ی نشانه های زبانشناسی متن تاکید می کند، تاثیر زیادی بر گسترش نقد ادبی داشته است . بدین ترتیب، این پدیده نقش مهمی را در ترجمه ی ادبی، به ویژه در حوزه ی داستان کوتاه ایفا می کند. یکی از دلایل اصلی انجام تحقیق حا ضر، تعداد اندک تحفیقات انجام شده در این حوزه از ترجمه بوده است . از جمله اهداف اصلی تحقیق حاضر می توان ...

دلالت سیاقی دلالتی است که از سیاق کلام فهمیده می شود و لازمه کلام است ولی مستقیماً در کلام گوینده بیان نمی شود. اقسام دلالت سیاقی عبارتند از: دلالت اشاره، دلالت ایماء یا تنبیه و دلالت اقتضاء. در خصوص جایگاه این دلالت که مفهوم یا منطوق است و یا خود شق سومی از دلالت است سه دیدگاه در بین اصولیون وجود دارد. عده ای این دلالت را مفهوم می دانند، گروهی آن را منطوق غیر صریح نامیده اند و برخی از اصولیون ن...

این جستار با دغدغة روشمندی در استنباط از نصوص دینی بالاخص قرآن کریم در فرآیند تولید علوم انسانی اسلامی، و تاکید بر احتیاط تمام در استفاده از اندیشه­های علوم انسانی رایج در تفسیر آیات و روایات خصوصاً دقت در عقبة معرفتی گزاره­های برآمده از متون علوم انسانی، به نقد کتاب «هم­شناسی فرهنگی؛ الگوی قرآنی ارتباطات میان­فرهنگی» از حیث محتوایی (تفسیری و ارتباط­شناختی) پرداخته است. کتاب یا...

سیاق به عنوان مبنای اصلی ساخت کلام نقش عمده ای در فهم مراد متکلم دارد. از همین رو سیاق، مطمئن ترین و مهم ترین ابزار مفسر برای ورود به نصوص، به ویژه آیات قرآنی است. در این میان بررسی جایگاه سیاق در تفاسیر معتبر باعث کاربردی شدن اصل سیاق می شود. از برجسته ترین تفاسیر سده چهاردهم تفسیر المنار اثر محمد عبده و محمد رشید رضا است که با توجه به رویکرد تحول گرایانه مولفان آن به روش های تفسیری دارای اهمی...