دربارۀ میرزا عبدالقادر بیدل تحقیقات زیادی در کشورهای گوناگون انجام شده؛ اما درمورد مشترکات و روابط ایجادی او با آثار باقی ماندۀ سردفتر ادبیات فارسی تاجیکی، رودکی، پژوهشی صورت نگرفته است. همچنین، دربارۀ ابوعبدالله رودکی سمرقندی تحقیقات فراوانی در کشورهای فارسی زبان و خارج از آن انجام شده است. هرچند درمورد پیروی شعرای فارسی زبان از اشعار رودکی مقالات متعددی چاپ شده، دربارۀ اثرپذیری بیدل از او، مح...

هرچند اطلاعات موثقی دربارۀ مقدار آثار رودکی، مضمون و عنوان‌های آن‌ها موجود نیست و مطالب موجود هم غالباً ضدونقیض است، در اینکه وی شاعری پرکار و پراثر بوده است، شک و شبهه‌ای نیست. در این مقاله آثار رودکی از نظر تعداد ابیات، محتوا، قالب شعری و... بررسی شده است. عوفی آثار رودکی را عبارت از صد دفتر می‌داند. به گفتۀ حمدالله مستوفی، رودکی هفتصدهزار بیت داشته است. کسانی چون نجاتی، جامی، خواندمیر و... نی...

رودکی از شاعران بزرگ زبان فارسی است که در یکی از روستاهای ادب پرور تاجیکستان دیده به جهان گشود. موضوع گردآوری ایجادیات شفاهی بدیعی هم دیاران رودکی سبب شد که هیئتی به دیهه هایی که با نام رودکی ارتباط داشتند، روانه شوند و با انجام تحقیقات میدانی به جمع آوری نمونه های فولکلور دیار رودکی اقدام کنند. در جمع آوری نمونه های فولکلور تلاش شد گویش مردم بومی درحد امکان حفظ و اثرهای مردمی عیناً ثبت شود. تلا...

لایق شیرعلی از سرآمدان شعر معاصر تاجیکستان است که بین سال های دهۀ شصت و هفتاد قالب های به اصطلاح «کهنه شده» غزل و رباعی را احیا کرد. رودکی یکی از مهم ترین شاعرانی است که لایق از اشعار او بهره های فراوان جسته است؛ تا آنجا که می توان گفت روح پدر شعر فارسی، استاد رودکی، در کالبد اشعار او احیا شده است. این اثرپذیری در جنبه های مختلفی صورت پذیرفته که مهم ترین آن بازتاب حوادث تاریخی مربوط به زندگی رو...

هدف پژوهش حاضر آن است که رویکردهای شادمانی رودکی ، منوچهری و مولوی را با توجه به اشعارشان معرفی کند و سپس به مقایسه ی این رویکردها بپردازد. گزاره های شادمانی در اشعار رودکی و منوچهری مشترک است و این موارد را در برمی گیرد : عشق ورزی، شادخواری، مدح، طبیعت گرایی، موسیقی، اغتنام فرصت و جشن های ایرانی و اسلامی. گزاره های شادمانی مولانا نیز از این قرار است : عشق ورزی، شراب، مرگ ستایی، سماع، موسیق...

رودکی پژوهی در ایران سابقه ای دیرینه دارد، اما تحقیقات معاصران ما در زمینه اشعار رودکی هنوز کامل نیست. در این مقاله برآنیم تا ابتدا به دیوان های چاپ شده در ایران، یعنی کتاب محیط زندگی و احوال و اشعار رودکی، اثر سعید نفیسی، دیوان شعر رودکی با شرح و توضیح جعفر شعار، و دیوان رودکی با شرح و توضیح منوچهر دانش پژوه، نصرالله امامی و کامل احمدنژاد نگاهی بیفکنیم و سپس گزیده های اشعار رودکی منتشر شده در ...

از زمان انتشار کتاب نمونۀ ادبیات تاجیک (۱۹۲۶م) اثر صدرالدین عینی که با نام ابوعبدالله رودکی گشایش یافته بود، این شاعر بزرگ در فضای تاجیکستان همچون رمز افتخار میراث فرهنگ و ادب شد. در اوایل سال ۱۹۲۶م، وزارت معارف جمهوری تاجیکستان در نوروی تأسیس و تجلیل «روز رودکی» را اعلام کرد. این مقاله که به مناسبت چهارمین سال تجلیل «روز رودکی» به نگارش درآمده ست، تاریخچۀ پاسداشت این شاعر بزرگ را در میان قوم ت...

پس از تلاش نفیسی و میرزایف که رودکی‌پژوهی را پایه‌گذاری کردند و سعی در پیراستن اشعار رودکی از اشعار دیگر شاعران ـ به خصوص قطران تبریزی ـ داشتند، کتابها و مقالات بسیاری برای دستیابی به شمار بیشتری از اشعار رودکی و نیز رد انتساب بعضی اشعار به وی نوشته شده است. لیکن هنوز نمی‌توان به بسیاری از اشعار منسوب به رودکی اعتماد کرد. نویسنده در این جستار تلاش دارد تا در حد بضاعت اندک خود، ضمن بررسی و...

رودکی از شاعران بزرگ زبان فارسی است که در یکی از روستاهای ادب‌پرور تاجیکستان دیده به جهان گشود. موضوع گردآوری ایجادیات شفاهی بدیعی هم‌دیاران رودکی سبب شد که هیئتی به دیهه‌هایی که با نام رودکی ارتباط داشتند، روانه شوند و با انجام تحقیقات میدانی به جمع‌آوری نمونه‌های فولکلور دیار رودکی اقدام کنند. در جمع‌آوری نمونه‌های فولکلور تلاش‌ شد گویش مردم بومی درحد امکان حفظ و اثرهای مردمی عیناً ثبت شود. تل...

در منابع ادبی و تاریخی، سلسله القاب و عنوان‌های افتخاری برای استاد رودکی استفاده شده است. یکی از این القاب و عناوین «حکیم» است که این مقاله در پی بررسی و صحت و سقم این عنوان نسبت به رودکی است. سعید نفیسی با استناد به سخن مؤلفان نزدیک به رودکی و اینکه در قرن چهارم معمول نبوده است لقب «حکیم» را برای شعرا به‌کار ببرند، کاربرد این لقب را برای رودکی نادرست می‌داند؛ حال‌ آنکه منابعی همچون کلمات‌ا...