مقدمه و هدف: کتاب طب‌الأئمه ابنابسطام از تک‌نگاری‌های حدیثی، قرن چهارم هجری و حاوی روایاتی در زمینه‌ خواص خوراکی‌ها، درمان بیماری‌ها، انواع تعویذ و .... است. این کتاب، مشتمل بر 409 حدیث است که در 245 عنوان آمده و ذیل هر عنوان چند روایت نقل شده‌است. مطالب کتاب، غالباً با ذکر سلسله اسناد بیان شده‌است، هر چند بررسی سندها چنین مى‏نماید که برخى از واسطه‏ها و راویان در آنها به‏طور کامل ذکر نشده‏است. ر...

چشم‌زخم از باورهای قدیمی و رایج در جهان و از جمله جهان اسلام است؛ هرچند امروزه این باور کم‌رنگ شده، ولی هنوز به‌عنوان باوری عامیانه برجای مانده است. در این پژوهش رد پای این اعتقاد و اهمیت آن در هنر مردم عامی و دستبافته‌ها به‌عنوان محمل این عقیده مورد مطالعه قرار گرفته و سیر استحالۀ آن در نقوش مربوط تا دوران معاصر بررسی می‌شود. هدف از این تحقیق نشان دادن تأثیر اعتقادات در هنر مردمی به‌ویژه دستبا...

کلید واژه ها: طلسمهای تصویری،اشیاطلسمی،تعویذ،جادو،باورهای عامه،تکنیکهای تاثیرگذاری،فنون جادویی فرهنگ عامیانه ایران برخاسته ازسنتها،آداب ورسوم،باورهاواعتقاداتی است که میراثی به وسعت تاریخ دارد. درمیان عناصرمتعددفرهنگ عامیانه،باوربه کارایی وثمربخشی اشیاجادویی ازجمله طلسمهاحضورگسترده ای درزندگی عوام داشته است .اشیاجادویی شامل سنگها،گیاهان،حیوانات،طلسمهاوادعیه ای است که ازقدرت جادویی خارقالعادهای ...

چشم زخم از باورهای قدیمی و رایج در جهان و از جمله جهان اسلام است؛ هرچند امروزه این باور کم رنگ شده، ولی هنوز به عنوان باوری عامیانه برجای مانده است. در این پژوهش رد پای این اعتقاد و اهمیت آن در هنر مردم عامی و دستبافته ها به عنوان محمل این عقیده مورد مطالعه قرار گرفته و سیر استحالۀ آن در نقوش مربوط تا دوران معاصر بررسی می شود. هدف از این تحقیق نشان دادن تأثیر اعتقادات در هنر مردمی به ویژه دستبا...

درک جوامع کهن از درمان، درد، بیماری و مرگ با جوامع جدید تفاوت بنیادین دارد. ذهن درمان‌گران باستانی اغلب برای بیماری، درد و مرگ، منشأی فوق طبیعی قائل می‌شد و برای درمان بیماری‌ها به طلسم، جادو، اوراد و ماوراءالطبیعه معطوف بود. پزشکی باستان نیز در درجه نخست برای بیماری اصالت ماورایی قائل بودند و بخش مهمی از فرآیند درمان، اعتقادی بود. در ذهنیت یونانی، بیماری می‌تواند به مثابه انتقام یا در نتیجه رن...

گنجینه‌ی جیحون یکی از مهم‌ترین مجموعه­های بازمانده از هنر فلزکاری دوره­ی هخامنشی است که شامل 180 شیء ازجمله زیورآلات و پیکرک‌های آیینی و لوحه‌های تعویذ و ... است. شاخص‌ترین اثر این مجموعه ارابه‌ای طلایی با چهار اسب، ارابه‌ران و مسافر است. در این پژوهش تلاش بر این است تا بر اساس ساختار اصول فنیِ تحلیل‌های پیشین از قطعه‌های طلایی و نقره‌ای دوره‌ی هخامنشی در مجموعه‌ی موزه‌ی بریتانیا که با آزمایش‌ها...

نظام وفا یکی از شاعران و نویسندگان برجستۀ معاصر است. وی در خانواده ای اصیل و اهل ذوق و شعر و ادب پرورش یافت و با تجربیات گرانبهایی همچون چهل سال آموزگاری، عاشق پیشگی در جوانی، حشر و نشر با شاعران و بزرگان معاصر و سفر به اروپا، اشعار و نوشته ها و نمایشنامه های ارزشمند و متنوعی از خود به یادگار گذاشته و شاعران و ادیبان بزرگی همچون نیما پرورانده است. نظام با ادب و فرهنگ و عرفان کلاسیک به خوبی آشنا...

در ایران روزگار قاجار گرایش به خرافات و بهره‌گیری از طلسمات و تعویذ‌‌ها گسترده و عمومی بود. با این حال بیش‌تر، و یا اساساً، عملی زنانه تعریف می‌شد. این نگرش ریشه‌ها و پایه‌ها و در ادامه آثار و پیامدهایی داشت و مقالة حاضر در‌صدد است پایه‌ها و پیامدها را بررسی و دربارۀ چرایی و چگونگی به‌وجود‌آمدن این تعاریف پرسش کند. می‌توان ادعا کرد اساس مرتبط‌‌کردن زنان با پدیدۀ خرافاتْ چیرگی فکر و فرهنگی مردسالا...

گنجینه ی جیحون یکی از مهمترین مجموعه ی بازمانده از هنر فلزکاری دوره ی هخامنشی است که شامل 180 شیء از جمله زیورآلات و پیکرک های آیینی و لوحه های تعویذ و ... می باشد. شاخص ترین اثر این مجموعه ارابه ای طلایی با چهار اسب، ارابه ران و مسافر می باشد. در این پژوهش تلاش بر این است تا براساس ساختار اصول فنیِ تحلیل های پیشین از قطعه های طلایی و نقره ای دوره ی هخامنشی در مجموعه ی موزه ی بریتانیا که با آزما...

نقش خورشید به عنوان یکی از نمادهای سنتی از دوران تمدن های باستان تا به امروز همواره مورد توجه بوده است. خورشید در آثار هنری برجا مانده از تمدن بین النهرین  به اشکال گوناگون نمایش داده شده است، به طوری که گاه به شکل ستاره چهار پر و گاه در شکل و شمایل انسان مجسم شده است. نماد ایزد خورشید در زمان بابل بر تارک لوح حمورابی می درخشید و در دورة آشور به شکل گوی بالدار، نماد پادشاهی آشور بود و گاه  بر گ...