برخی مستشرقان پیدایش فرقه های کلامی را به عوامل خارجی نسبت داده و گفته­اند: تعالیم معتزله از جمله آموزه اختیار آنها برگرفته از منابع بیگانه است. آنها معتقدند دین اسلام به دلیل تأکید بر قضا و قدر، علم، قدرت و اراده گسترده خدا بر همه کائنات، تعلیم دهنده آموزه جبراست و معتزله برای نخستین بار از آموزه اختیار دفاع کردند. هدف این مقاله آن است تا نشان دهد منشأ اصلی پیدایش این آرا عوامل خارجی نبوده، بل...

قرآن، کتاب هدایت است و آدمی با مراجعه به آن می‌تواند به اهداف هدایتی قرآن دست یابد؛ ولی از آنجا که قرآن به کلیات پرداخته است و جزئیات را به عهده پیامبر (ص) گذاشته است، ضروری است که برای فهم عمیق قرآن به احادیث آن حضرت مراجعه شود. اما به جهت عمق نامحدود قرآن، پیامبر (ص) نمی‌توانستند همه‌ی آیات را با همه‌ی بطون آن تبیین کنند؛ لذا بر خود لازم دانستند که در کنار قرآن برای آیندگان منبعی دیگر در اختی...

نقد و بررسی بخشی از اسباب نزول است که در شأن اهل بیت (ع) به ویژه علی (ع) نقل شده است. نگارنده، پس از تبیین پیوند قرآن و اهل بیت (ع) و جایگاه اهل بیت در قرآن به شرح و توضیح آیات نازله درباره اهل بیت (ع) که دارای سبب نزول اند، پرداخته است. وی پس از طرح آیه مباهله، به نقد و بررسی ارتباط آن با منزلت اهل بیت (ع)، نظر مفسّران اهل سنّت درباره آیه مذکور، مفهوم و داستان مباهله، دیدگاه فریقین در سبب نزول آ...

اهل بیت (ع) به ‌گروهی از منسوبان نسبی پیامبر (ص) اطلاق می‌شود که حاصل پیوند ازدواج علی (ع) و فاطمه (س) هستند. این تلقی شیعه از مفهوم اهل بیت (ع) است. دانشمندان اهل سنت ضمن پذیرش کلی این تعریف و مسلم‌دانستن آن می‌کوشند دایره اهل بیت را به برخی منسوبان دیگر و همسران پیامبر (ص) تسرّی دهند. در ادبیات آنها، صدق عنوان «اهل بیت» بر تعریف شیعی قطعی است، ولی با تردید و اعتقاد به‌ تشتت دیدگاه‌ها، با تکلف،...

کتابشناسی قرآن و اهل بیت(ع) است. 277 عنوان کتاب که درباره قرآن و اهل بیت(ع) به نگارش در آمده اند یا بخشی از آنها این مقوله را در بر دارد، در این کتابشناسی معرفی شده اند. اطلاعات کتابشناختی هر اثر - عنوان، نام نویسنده، نوع چاپ، نام ناشر، محل نگهداری، سال چاپ، مجلدات و محل چاپ - نیز ذکر شده است.

در کتب روایی شیعه، موارد زیادی از سخنان اهل بیت علیهم السلام پیرامون مباحث کلامی بیان شده است که در این مقال منظور نظر ما، احتجاجات و مناظراتی است که بین ایشان با اهل کتاب در حوزه مباحث کلامی اعم از توحید، نبوت، امامت و معاد واقع شده است. اهمیت این موضوع در تبیین صحیح عقاید اسلامی و تصدیق این اصول و عقاید از سوی دانشمندان برجسته اهل کتاب معاصر اهل بیت علیهم السلام است که موجب ارشاد انسان ها و ر...

بررسی سبب نزول آیه ولایت - مائده، 55 - و اثبات نزول آن درباره علی (ع) است. نویسنده، با استناد به روایات، نزول آیه ولایت را در شأن علی (ع) بر می شمارد و زمینه هایی نزول آیه ولایت، داستان اعطاء خاتم، نظریات دیگر در خصوص سبب نزول این آیه، استشهاد به سیاق آیات، اشکالات و شبهات وارده بر نزول آیه ولایت درباره علی (ع) را به تفصیل مورد نقد و بررسی قرار داده و اثبات کرده است که آیه ولایت بر اساس روایات ...

یکی از بسترهای اختلافمیان فریقین، روایات تفسیری است. این روایات در فهم قرآن و احکام کارایی دارد ونوع تعامل مسلمانان با این روایات، در شکل گیری باورهای ایشان و استخراج احکامشرعی، تأثیر بسزایی دارد. این میان تعامل اهل سنت با روایات اهل بیت اهمیتیدوچندان دارد؛ چراکه سخن اهل بیت، نزد شیعه بس مهم است؛ به گونه ای که هیچ برخوردمغرضانه ای با سخنان ایشان را برنمی تابند و از سویی، اهل سنت نیز جایگاه والا...

شعر شیعی و پرداختن به مدح و ثنای اهل بیت (ع) در اشعار و منظومات شعرای بزرگ از منزلت و جایگاه خاصی برخوردار است. یکی از بزرگمردان در این عرصه، بوصیری شاعر عصر مملوکی می باشد که با وجود این که به مذهب اهل سنّت گرایش دارد؛ اما در مدح و رثای اهل بیت و خاندان پیامبر اکرم (ص) دارای جایگاهی ویژه است، و دیگری حکیم کسایی، پرچمدار شعر و ادبیات شیعه در ایران، و پیشرو بسیاری از شاعران در سرودن اشعار دینی می...

امام سجاد(ع) چهارمین پیشوای شیعیان است که در این پژوهش، زندگی و شخصیت این بزرگوار با تأکید بر جایگاه دینی و عرفانی و سیاسی ایشان در متون و دیدگاه اهل تسنن مورد بررسی قرار می گیردو با توجه به اختناق و خفقان موجود در جامعه آن عصر و وجود امرای ستمگر، ایفای رهبری دینی و سیاسی مردم امری سخت و دشوار بود اما از آنجا که امام از اهل بیت نبوت و معدن علم و وحی بودند با یک سیاست مدبرانه و به کار بردن مهمتر...