منطقه «بلخ» از جمله مناطقی است که حدیث شیعه مدتی از حیات خویش را در آن سپری کرده است، ولی پژوهشی مستقل در بازخوانی تلاش محدثان شیعه در این منطقه شکل نگرفته است.  این منطقه بخشی از خراسان بزرگ در قدیم بوده و اکنون شامل استان­هایی در ازبکستان و افغانستان شود. حضور محدثان بلخی در این منطقه و بلخیان مهاجر به دیگر حوزه های حدیثی شیعه از یک سو و اقبال دانشیان شیعی به حضور در این مناطق سبب شد که حوزه ...

موضوع این رساله « مسند » یعنی مجموعه های حدیثی نگاشته شده است که درآن از فواید مسند نویسی و جایگاه آن در تاریخ تدوین حدیث ، علت آشنایی با شمار کمی از مسندها و علت رواج کمتر این شیوه از مسند نویسی در نزد شیعیان بحث شده است. نویسنده مراحل نجام کار خویش را به شرح زیر اعلام می دارد. 1- تهیه فهرست کاملی از مسندها 2- مراجعه به آنها و دسته بندی احادیث آنها با یکدیگر و ذکر نتایج حاصله 3- دسته بند...

سنت، حضور غیر قابل انکاری در اندیشة روشنفکری ایران داشته است. مرجعیت سنت و بحث‌انگیز بودن آن، ناشی از موقعیت برجسته و تأثیرگذار آن در جوامعی است که دارای تاریخ کهن، اندیشه‌های سرشار و تمدن‌آفرین بوده است. هر چند قاعده روشنفکری اقتضا می­ کرد که روشنفکر ایرانی با وجهة انتقادی‌اندیشی، سنت را به عنوان یکی از مؤلفه‌های تأثیرگذار در هویت‌بخشی ایرانی، سیاست و قدرت، مورد مداقه، نقد و بررسی قرار دهد و ب...

فهم چگونگی شکل­گیری انگارۀ تواتر قرائات سبع، یکی از چالش­های مهم دانش قرائات است. با وجود اینکه تاریخ و اسناد قرائات سبع نشان می­دهد که این قرائات، دارای شرط تواتر نیستند، ولی این انگاره در بین اهل­سنت، به صورت یک باور شایع در آمده است، تا آنجا که برخی، منکر آن­را کافر دانسته­اند. در این پژوهش، از روش مطالعۀ ساختاری تاریخی و با استفاده از ابزار توالی در مطالعۀ تاریخ، برای کشف زمینه­های پیدایش ...

ابوالعباس احمد بن محمد بن سعید بن عقده، از جمله رجالیون برجسته و مشهور شیعی به شمار می آید که همچنان تاریخچه زندگانی وی در هاله ای از ابهام است. سال تولد و وفات، محل تولد و مذهب وی به درستی مشخص نیست، تاکنون هیچ یک از رجالیون طبقه وی را مشخص نکرده­، از کتاب های متعددی که نگاشته و همگان بر ذکر عناوین آن اذعان دارند، جز کتاب «الولایه» که بازسازی شده، اثری در دسترس نیست و همچنان کتاب رجال او پیدا ...

موضوع این رساله « مسند » یعنی مجموعه های حدیثی نگاشته شده است که درآن از فواید مسند نویسی و جایگاه آن در تاریخ تدوین حدیث ، علت آشنایی با شمار کمی از مسندها و علت رواج کمتر این شیوه از مسند نویسی در نزد شیعیان بحث شده است. نویسنده مراحل نجام کار خویش را به شرح زیر اعلام می دارد. 1- تهیه فهرست کاملی از مسندها 2- مراجعه به آنها و دسته بندی احادیث آنها با یکدیگر و ذکر نتایج حاصله 3- دسته بند...

پژوهش حاضر کوشیده است سیر نگارش امالی در حدیث شیعه را بررسی کند. سابقة امالی‌نویسی در حدیث شیعه، به عصر رسول خدا9 می‌رسد، به گونه‌ای که اولین امالی در زمان حیات ایشان و به املای آن حضرت و خط حضرت علی7 سامان یافت. در دوران حضور امامان معصوم: شاهد پدید آمدن این قبیل آثار هستیم که «امالی» هشام بن حکم، «امالی» نوبختی، و «امالی» ابوبکر بن عیّاش از آن جمله‌اند. پس از این دوران، یعنی عصر غیبت، نیز تعدا...

در فایل اصل مقاله موجود است.