تاریخ اسلام سرچشمه تفکر متفکران مسلمان و دلیلی برای ایجاد تحرک در بین نیرو های سیاسی جوامع اسلامی است، اندیشه اتحاد که از هنگام ظهور اسلام به عنوان یک عقیده در جامعه اسلامی رشد پیدا کرده بود همواره از ارزش های سیاسی الهام می گیرد که ریشه دینی دارد . اگر جمعیّت جهان را حدود هفت میلیارد نفر در نظر بگیریم، تقریباً یک میلیارد و نیم آنرا مسلمانان پوشش می دهند، ظاهراً مسلمانان به مثابه اشباح هم می توا...

این نوشتار به بررسی نسبت بین دو حوزه مهم اندیشه سیاسی اسلام، یعنی کلام سیاسی و فلسفه سیاسی می پردازد. بر خلاف تصور برخی که فلسفه سیاسی اسلام را به کلام سیاسی تقلیل می دهند، این دو حوزه از هم مستقل و متمایز بوده و به رغم برخی تشابهات، به لحاظ روش، موضوع و مسائل متفاوت هستند. فلسفه سیاسی در دوره اسلامی رشته علمی متمایزی را در خانواده علوم فلسفی تشکیل می داده است، اما مباحث کلام سیاسی در درون مباح...

در برخی مکتوبات مربوط به اندیشه سیاسی اسلامی، به ویژه در مکتوبات حوزه های علمیه، شاهد تداول و رواج ترکیب های «حکمت سیاسی متعالیه»، «سیاست متعالیه» و مانند آن هستیم که نمایانگر توجه به حکمت متعالیه و فلسفه صدرایی در فضای تفکر و دانش سیاسی است. نگارنده معتقد است برقراری نسبت میان حکمت متعالیه و عرصۀ سیاست، با برخی سوءتفسیرها همراه است. مقالۀ حاضر در گام نخست می کوشد تفسیر ناصواب از این ارتباط را ...

کشور ایران از نظر تمدن مادی و معنوی بی گمان یکی از غنی ترین کشورهای دنیاست. مظاهر و نهادهای تمدن معنوی را می توان در معماری کشف شده جستجو کرد و تجلی تمدن های مادی در آثار و شخصیت های اندیشمند مشاهده می شود. یکی از این شخصیت های برجسته که سهم شایانی در این تمدن دارد، ابن سیناست، که یونسکو به مناسبت هزارمین سالگرد تولدش مدالی ضرب کرده است که در یک روی آن نوشته شده «ابن سینا (1037- 980)، یونسکو (1...

این نوشتار به بررسی نسبت بین دو حوزه مهم اندیشه سیاسی اسلام، یعنی کلام سیاسی و فلسفه سیاسی می پردازد. بر خلاف تصور برخی که فلسفه سیاسی اسلام را به کلام سیاسی تقلیل می دهند، این دو حوزه از هم مستقل و متمایز بوده و به رغم برخی تشابهات، به لحاظ روش، موضوع و مسائل متفاوت هستند. فلسفه سیاسی در دوره اسلامی رشته علمی متمایزی را در خانواده علوم فلسفی تشکیل می داده است، اما مباحث کلام سیاسی در درون مباح...

به رغم آموزه‌های قرآنی ناظر بر سرشت آزاد انسانی برای تغییر سرنوشت و امکان نظری جنبش‌های اجتماعی در آموزه‌های اسلامی، در اندیشه سیاسی متفکران مسلمان و در تاریخ جوامع اسلامی، به استثنای اندیشه سیاسی شیعی و برخی فرق خوارج، اعتراض و طغیان اجتماع علیه حاکمیت امری مذموم و نکوهیده تلقی می‌شده است. این طرز تلقی رایج در جوامع اسلامی ضمن دربرداشتن شباهت‌هایی به سنت‌های جوامع مختلف بویژه جوامع مسی...

در منظومه فکری شریعتی مفاهیم سیاسی از معنای متعارف خود فراتر می روند و اغلب ویژگی آرمان گرایانه پیدا می کنند. شاید بتوان گفت او همه چیز را در راه کمال فکری و معنوی انسان می خواست. اندیشه سیاسی شریعتی نسبت یه محیط پیرامون خود بسیار حساس بود و طبعاً حساسیت ها را نیز برمی انگیخت؛ به ویژه رویکرد نوگرایانه و جوان گرایانه این اندیشه شایان توجه است. با توجه به تجربه بزرگ پروتستانتیسم اروپایی برآیند کل...

هدف از رساله حاضر روشن کردن نظریات دو دسته از رهبران عمده جریان اصلاح طلبی عصر ناصری و مظفری یعنی اندیشمندان سیاسی(میرزا یوسف خان مستشارالدوله تبریزی، میرزا آقاخان کرمانی و ملک المتکلمین) و اندیشمندان مذهبی(سید محمدطباطبائی ، سیدجمال واعظ اصفهانی و آخوند ملامحمدکاظم خراسانی) در خصوص مفاهیم عدالت طلبی، حضور ملت در صحنه سیاست و استبداد گریزی می باشد. آنچه که در این رساله می توان به آن دست یافت ای...

پیوند هنر و اندیشه در طول تاریخ، پیوندی دوسویه بوده است که هم اندیشه و هم هنر را متاثر کرده است. در دوران معاصر نیز هنرهای جدید مانند عکاسی و سینما، از این قاعده مستثنا نیستند و پژوهش در زمینه شیوه های تعامل این هنرها با عالم اندیشه می تواند به چشم اندازهای نوینی در این ارتباط رهنمون شود. اندیشه سیاسی، اندیشه ای است که با تامل در بحران ها و مشکلات موجود جامعه، و با اتکا به مبانی معرفتی و فهمی...

پژوهش حاضر به تحلیل اندیشه سیاسی حکیم سنایی غزنوی از شاعران قرن ششم بر اساس نظریه بحران پرداخته است. این تحقیق در صدد پاسخگویی به این پرسش محوری است که اندیشه سیاسی حکیم سنایی غزنوی چیست و در پاسخ به چه مشکلات و معضلاتی مطرح شده است؟ و بر این فرضیه استوار است که اندیشه سیاسی حکیم سنایی غزنوی در پاسخ به مشکلات و بحران های سه گانه سیاسی و اجتماعی، دینی و اخلاقی و اقتصادی مطرح شده است. ایشان با طر...