ارزش و اهمیت حدیث پژوهی به ویژه فهم روایات، آشکار است. بخشی از آموزه های حدیثی در صدد تفضیل و ترجیح عقیده، عمل و یا صفتی برآمده اند. از آن جا که طرح این روایات در کنار هم و در مقایسه با یکدیگر پرسش هایی را بر می انگیزد، نگارنده کوشیده است تا با استفاده از روش کتابخانه ای، ابتدا روایات تفضیل در اصول کافی را با عنایت به اصول و قواعد فقه الحدیث، در مرحله فهم مورد مطالعه و بررسی قرار دهد و سپس با م...

اگر در میان منابع دینی به دنبال کشف نظام ارزش های اخلاقی بوده و بخواهیم مراتب خوب و بد را به دست آوریم؛ یعنی خوب را از خوب تر و بد را از بدتر تمیز دهیم، لاجرم به سراغ مفاهیمی از قبیل افعل تفضیل خواهیم رفت. در نگاه نخست انتظار داریم که این مفهوم تنها دارای یک مصداق باشد، اما برخلاف انتظار اولیه، در آیات و روایات، مصادیق مختلف و متنوعی برای آن بیان شده است! مفسران در تفسیر این آیات و جمع میان ادل...

رودکی، بزرگترین شاعر ایران در آغاز قرن چهارم هجری است که در انواع قالب‌های شعرفارسی، به ویژه قصیده و غزل مهارت داشته است و تأثیر وی در تکامل و ترقّی اشعار فارسی در دوره‌اش و حتی در دوره‌های بعد بر شعرای فارسی بر کسی پوشیده نیست. تسلّط و مهارت او در سرودن اشعار و کثرت آن سبب گردید تا او را «پدر شعر فارسی دری» بنامند. وی نماینده کامل و تمام عیار شعر فارسی در دوره سامانی است. یکی از مهارت‌های او کار...

نظام وفا ادیب توانای معاصر، در گونه های مختلف ادبی اعم از نامه نگاری، سفرنامه نویسی، نمایشنامه نویسی، مقاله نویسی و امثال آن، به شکل منظوم و منثور، طبع آزمایی کرده است، اما آنچه نظام را زبانزد خاص و عام کرده، غزلیات شیرین و لطیف اوست که با زبانی روان، بیانگر اندیشه ها و احساسات پاک شاعر است. رنگ عشق و مضامین مرتبط با آن، بر دیگر مضامین شعری در غزلیات نظام غلبه دارد که دل پاک و زبان صاف شاعر باع...

پس از قرائت دقیق دیوان فرخی سیستانی ابیاتی که دارای تشبیه و استعاره بودند را تفکیک نموده و سپس مشبه هایی که به مشبه به های مختلف تشبیه شده اند را در کنار هم آورده و از تکرار آنها پرهیز کرده ام ابیاتی که به عنوان شاهد مثال آورده شده به همراه آدرس دقیق آنها یعنی شماره ی بیت و قصیده یا قطعه و ... ذکر شده است. عنوان تشبیه مضمر و تفضیل در ابیاتی که دارای چنین تشبیهاتی هستند نوشته شده و در استعاره نو...

افضلیت حضرت محمد6، عصمت پیامبران و استحباب ازدواج از آموزه های مشهور اسلامی هستند که آیات و روایات فراوانی اصالت و اعتبار آنها را تأیید می کنند. در این میان، روایاتی با مضمون تفاضل یونس7 و یحیی7 وجود دارند که با این آموزه ها همسویی ندارند. پژوهه حاضر روایات اخیر را از منظر گونه شناسی متون، ارزیابی مصادر، تعارض با آموزه های اسلامی و راهکارهای رفع آن به بحث نشانده و راهکار جدیدی را در فهم و نقد آ...

نظام وفا ادیب توانای معاصر، در گونه‌های مختلف ادبی اعم از نامه‌نگاری، سفرنامه‌نویسی، نمایشنامه‌نویسی، مقاله‌نویسی و امثال آن، به شکل منظوم و منثور، طبع‌آزمایی کرده است، اما آنچه نظام را زبانزد خاص و عام کرده، غزلیات شیرین و لطیف اوست که با زبانی روان، بیانگر اندیشه‌ها و احساسات پاک شاعر است. رنگ عشق و مضامین مرتبط با آن، بر دیگر مضامین شعری در غزلیات نظام غلبه دارد که دل پاک و زبان صاف شاعر باع...

افضلیت رسول خدا9 بر پیامبران پیشین، نظریه اجماعی شیعه و سنّی است، لکن بر اساس برخی از روایات نقل شده از رسول خدا9، چون «لا تُفضّلونی علی موسی7»، از تفضیل ایشان بر موسی7 نهی شده است. روایاتِ اسلامی در این موضوع دچار تعارض بوده و یک­دست نیستند. حال، روایاتِ منع تفضیل با اجماع فریقین چگونه قابل جمع است؟ روی‏کردهای رایج میان حدیث­پژوهان مسلمان در تحلیل این روایات چیست؟ مقصود اصلی رسول خدا9 از این روایت ...

بنی اسرائیل نام قومی است که در آیات مختلف قرآن مطالبی درباره آن ها بیان شده است. هرچند این عنوان بیشتر برای پیروان آیین حضرت موسی (ع) و دین یهود به کار می رود اما این قوم از زمان حضرت یعقوب (ع) شکل گرفت و در دوره های بعد هم وجود داشتند به گونه ای که حدود یک چهارم از آیاتی که در آن ها واژه بنی اسرائیل آمده درباره افرادی از این قوم است که در زمان پیامبر اسلام (ص) زندگی می کردند. به گفته قرآن خدا...

شرف الدین حسن حکیم شفائی اصفهانی(956-1037هـ) حکیم و شاعر دربار شاه عباس صفوی، یکی از بنیانگذاران سبک هندی، اصفهانی یا سبک دوره صفویه است. وی درغزلسرایی به شیو? مطلوب دست یافت. دیوان او دربردارنده 12000بیت در قالب قصیده، غزل، قطعه، ترکیب بند و رباعی است که تعداد غزلهای او به 1060 غزل می رسد. غزل های وی یکی از زیباترین و هنری ترین تابلوهای جلو? صورخیال در میان اشعار عاشقان? فارسی است. مضمون سازی،...