بررسی نقش مواصلاتی بصره با مناطق هم‌سایه‌اش (سده‌های اول تا سوم هجری) سیّدابوالقاسم فروزانی* بهادر شهریاری** چکیده بصره در نخستین سده‌های تاریخ هجری، از سکونت‌گاهی کوچک با ساختمان‌هایی نیمه‌ویران، به شهری بزرگ و بندرِ تجاریِ پررونقی بدل گشت. اصلی‌ترین عامل رشد اقتصادی و سیاسی فراوان بصره، جایگاه یگانه ارتباطی‌اش بود؛ یعنی هم از راه زمینی با مناطق مختلف پیوند داشت و به آسانی با آنها مرتبط می‌شد و ه...

ظهور آل بویه در پهنۀ سیاست ایران تأثیرات فراوان و درازمدتی در تحولات سیاسی ـ فکری جهان اسلام داشت هرچند آنان، در تثبیت اقتدار خود، از طرف خلافت عباسی و آل زیار با تهدیدهای فراوانی مواجه بودند. از راهبردهای آل بویه برای مقابله با این تهدیدها اتحاد با خاندان های قدرتمند منطقه ای بود. بریدیان از خاندان های قدرتمند ایرانی نژاد و شیعه مذهبی بودند که اهواز، بصره، و واسط را تحت سیطرة خود داشتند. آنان ...

ظهور آل بویه در پهنۀ سیاست ایران تأثیرات فراوان و درازمدتی در تحولات سیاسی ـ فکری جهان اسلام داشت هرچند آنان، در تثبیت اقتدار خود، از طرف خلافت عباسی و آل زیار با تهدیدهای فراوانی مواجه بودند. از راهبردهای آل بویه برای مقابله با این تهدیدها اتحاد با خاندان های قدرتمند منطقه ای بود. بریدیان از خاندان های قدرتمند ایرانی نژاد و شیعه مذهبی بودند که اهواز، بصره، و واسط را تحت سیطره خود داشتند. آنان ...

مسجد جامع بصره یکی از این مساجد جامعی بوده که از نهادهای سیاسی و فرهنگی جهان اسلام در دو قرن اول هجری محسوب می شود. سؤال اصلی این است که با توجه به حضور موالی و تازه مسلمانان در شهر بصره، مسجد جامع این شهر چه نقش و جایگاهی در توسعه مبانی دینی و فرهنگی اسلام داشت و تأثیر و تأثر آن با مسجد جامع کوفه چگونه بوده است؟ در پاسخ، ضمن نگاهی به تعاریف نظری، ابعاد و جامعیت مسجد در شهرها، به شکل گیری جامع ...

موضوع اصلی جغرافیای تاریخی بررسی تاثیر محیط و شرایط جغرافیائی در وقایع تاریخی است. موضوع این رساله، جغرافیای تاریخی شهر بصره و ارزیابی و شرح وقایع و رویدادهای تاریخی است که نقش سرنوشت سازی در این منطقه داشته اند. شهر بصره بعد از پایان فتوحات در منطقه ی عراق و به دستور خلیفه ی دوم ساخته شد و هدف از ایجاد آن وجود پایگاهی مستحکم برای اداره ی متصرفات جدید و همچنین دژی برای حفاظت از سرزمین های اسلام...

پیشرفت زندگی انسان از مرحلۀ کشاورزی به صنعتی و فراصنعتی معلول رشد و توسعۀ تکنولوژی است. بدون شک تأثیر تکنولوژی در زندگی فردی و اجتماعی در دو بعد مادی و معنوی به حدی است که می توان موفقیت تمدن ها را مدیون آن دانست. تاریخ عظمت تمدن اسلامی و استیلای آن بر تمدن های کهن روم و یونان، نمونه ای از استفادۀ صحیح از علم و تکنولوژی بر اساس تعالیم عالی اسلام است. شاید بتوان گفت، تکنولوژی رمزگشایی از نظام خل...

حضرت سلیمان یکی از پیامبران الهی بود که پس از پدرش داود به پیامبری رسید، بنده صالحی که مکرر به خدای خویش رجوع می کرد و از این روی خداوند در قرآن با نام اوّاب از وی یاد کرده است. در سوره های قرآن (17 بار) نام سلیمان آمده و مطالب مختلفی پیرامون زندگی و شخصیت آن حضرت آورده شده است. در سوره انبیاء حکم عادلانه سلیمان درباره قصه چریدن تاکستانی توسط گوسفندان ذکر گردیده است. در سوره (ص) وصف اسبانی بیا...

bnct یکی از روش های درمان سرطان است، که می تواند بعنوان بهترین روش برای درمان سرطان هایی از نوع melanomas، glioblastoma باشد و می تواند جایگزین روش های معمولی درمان گردد که تومور به آن ها مقاومت نشان میدهد . در این روش عنصر همراه با دارو به بیمار تزریق می گردد تا بتواند بیشتر روی سلول های تومور تجمع کند. تابش شعاعی از نوترونهای نیمه حرارتی به ناحیه مورد نظر، باعث انجام واکنش می گردد. ذرات تولید...

حضور و زندگی گروهی از خوارج پس از جنگ نهروان در بصره و تحت تأثیر قرار گرفتن ایشان از بافت جمعیتی بصره، مانند صحابه صاحب نام حاضر در این شهر هم چون عبدالله بن عباس، ایرانیان و موالی ایرانی، فقها و تابعان و حضور برخی از بزرگان خوارج مانند مرداس بن ادیة و برادرش عروة که با در پیش گرفتن روش اعتدالی مورد توجه سایرین بودند سبب شد اباضیان تحت تأثیر آنان، به مرور راه اعتدال در پیش گیرند. این پژوهش با ا...

متون ادبی به واسطه­ی چند لایه­بودنش، با تأویل­ها و تفاسیر مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی همراه است. هدف اصلی خطیب، اقناع مشارکین است. به همین سبب، باید با عوامل بافت متنی(درون­زبانی) و بافت موقعیتی(بیرون­زبانی) نظیر بافت­های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آشنایی داشته باشد تا بتواند در اقناع مخاطبان از آن استفاده کند. خطبه­ی نکوهش مردم بصره از مجموعه سخنرانی‌های زیبا و تأثیرگذار علی(ع) می‌باشد که بعد ا...