کتاب‌آرایان ایرانی با توجه به سابقه‌ای که پیش از ظهور اسلام در نقاشی داشتند، از سده‌های چهارم و پنجم هجری به بعد برای لذت بخشیدن به جان و روح انسان، نخست مصحف‌ها و سپس نسخه‌های دیگر خطی را مذهَّب و مصوَّر ساختند. در ابتدا نقوش به کار رفته در حوزه کتاب‌آرایی ایرانی‌ـ اسلامی ساده و مطلق با رنگ‌های محدود و به‌ویژه زر ناب بود و از قرن ششم هجری به بعد عناصر رنگی متنوع دیگر اضافه شد. از این زمان به بعد س...

بیان مسئله :یکی از منابع غنی هنر ایران، نگارگری است که کاربرد نقوش زیبا و قوام‌یافته چه به‌ صورت هندسی، تجریدی و انتزاعی و یا طبیعت‌گرایانه در این هنر و زیرشاخه‌های آن به کثرت قابل‌ رویت است. نسخه هفت‌اورنگ جامی که در قرن دهم و در مکتب مشهد مصور شد از نسخ مشهور و ارزشمند دورة صفویه است. هم‌آمیزی سنت‌های مکتب هرات و تبریز در دورة صفوی و ترکیب آن با ویژگی‌های بومی و منطقه‌ای نگارگری مشهد، منجر به...

چکیده کتابت و تذهیب قرآن یکی از مهم ترین هنرهایی است که در دوره ایلخانی با تلاش و حمایت شاهان و وزیران هنر دوست، به دوران اوج و شکوفایی خود در زمینه استنساخ قرآن رسیده است. نقوش هندسی در این دوره پرکاربردترین نقوش برای تزیین در بیشترهنر ها از جمله معماری و به ویژه تذهیب قرآن می باشد. هدف این پژوهش بررسی ساختار هندسی نقوش تذهیب در قرآن های دوره ایلخانی می باشد که در این راستا ارتباط تناسبات، سا...

هدف از این پژوهش معرفی ویژگیهای نقوش تجریدی تذهیب و نقاط اشتراک وافتراق آنها در دوره صفویه و معاصر وکمک به شناخت فرهنگ تصویری این هنرها به مذهبان معاصرو هم چنینمعرفی شاهکارهای تذهیب دوره صفویه ودوره معاصرمی باشد.نتایج تحقیق حاضر ما را به ابداع نقوش جدید در هنر تذهیب رهنمون می کند.بررسی هایی که در این طرحبر روی ترکیب بندی آثار،نحوه ترسیم قوس های حلزونی و قرارگیری اسلیمی ها و ختایی هاروی قوس ها ب...

 در سدۀ هشتم هجری و در میان شرایط آشوب‌زدۀ ایران، هنرمندان بسیاری به‌خاطر حمایت‌های آل‌اینجو به شهر شیراز روی آوردند و باعث رشد فرهنگی و هنری این شهر شدند. حاکمان شیراز در این دوره از هنرمندان حمایت کردند و در سایۀ حمایت آنها نسخ ارزشمندی ایجاد گردید. نسخ بسیاری که گویای توانایی خوشنویسان و مذهّبان مکتب شیراز است. در میان نسخ ارزشمندی که از دورۀ آل اینجو به یادگار مانده است، مصحف معروف به قرآن ت...

اهداف: پژوهش حاضر به تبیین نسبت میان مفاهیم آرایه‌های تذهیب با متن قرآن و عرفان ایران می‌پردازد. به عبارت دیگر، دغدغة اصلی این پژوهش کشف سر منشأ احتمالی آرایه‌هایی مانند شمسه، ترنج، سرلوح، کتیبه، حاشیه و شرفه و همچنین ارتباط مفاهیم آنها با عرفان ایرانی- اسلامی و تناسب آن با محتوای قرآن است. روش/رویکرد پژوهشی: این پژوهش از حیث هدف، کاربردی است و به روش است...

در این پروژه یکی از ارکان اصلی تزئینی تذهیب قرآن یعنی سرلوح در یک نسخه ی مصور معاصر به اجراء در خواهد آمد. از آنجایی که منبع مطالعاتی این پروژه، کتابخانه ی ملی پاریس است، سعی بر این شده است که سرلوح های قرآنی مذهب سده ی 16 میلادی(1600-1501) این کتابخانه را مبنا قرار داده و به بررسی و ارزیابی عناصر ساختاری فرم و رنگ این سرلوح ها پرداخته شود و در نهایت برداشتی از این نقش مایه و رنگ در کار عملی نم...

چکیده این مطالعه در پی شناخت ویژگی های تذهیب در دوره قاجاریه به ویژه نیمه دوم از تاریخ 1264 تا 1324 ه.ق بوده است. در این رابطه، ابتدا به مراکز مهمی از جمله کتابخانه و موزه ملی ملک، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، کاخ گلستان، موزه رضا عباسی و... مراجعه و کتاب های خطی مذهب موجود و مربوط به نیمه دوم انتخاب و تا حدامکان، تصاویر آنها تهیه گردید. سپس از میان آثار فوق تعدادی کتاب انتخاب و به شرح ذیل طبقه...

با پدید آمدن نسخه های خطی به زبان فارسی در ایران زمین، ایرانیان با خلق آثار هنری در تمدن اسلامی نقش آفرین شدند. در قرون اولیه اسلامی، استنساخ زیبای قرآن و تزیین آن از مفاخر ایرانیان تازه مسلمان بود و در همین راستا شیوة نقش و نگار مطلق( تذهیب) را ابداع کردند. این آرایه ها در وادی امر با رنگ های محدود شروع شد و از قرن 6 به بعد عناصر رنگی متنوع دیگری اضافه گردید. با توجه به تنوع طرح ها و رنگ ها، ت...

 تقویم های دوره ی اسلامی نمونه های خطی بی نظیری هستند که با توجه به  و یژگی های  صوری و  محتوایی از مجموعه های ارزشمند و قابل توجه  در هنر اسلامی است. این تحقیق در پی پاسخ  به این سوال است که سیر تحول و تغییر صوری و محتوایی تقویم ها ی دوره ی اسلامی چگونه است و چه رابطه ای میان تقویم های عصر حاضر و نمونه ها ی کهن آن در دوره ی  اسلامی وجود دارد. به همین جهت نمونه های تقویمی را از میان اسناد خطی د...