سال پایانی جنگ ایران و عراق با تحولات و رخدادهای مهم و سرنوشت‏سازی همراه شد. این تحولات در ابعاد مختلف نظامی، سیاسی و اقتصادی چندان با خواسته‏ها اهداف و منافع جمهوری اسلامی همخوانی نداشت. از یک‏سو به تدریج رویارویی ایران با عراق در منطقه خلیج فارس شدت گرفت و درگیری دو کشور از یک درگیری دو جانبه به رویارویی ایران با آمریکا و حامیان منطقه‏ای عراق کشیده شد. همچنین اجماع جهانی منسجمی بین دو ابرقدرت...

تهاجم عراق به ایران در سال 1359 که هشت سال به طول انجامید، در شرایط خاص سیاسی، اجتماعی، نظامی و منطقه ای صورت گرفت. با وقوع انقلاب اسلامی ایران و متلاشی شدن نظام امنیت منطقه ای، خلا‡ قدرت در منطقه آشکار شد و رژیم عراق نیز با استفاده از این فرصت به تقویت توان نظامی خود پرداخت؛ زیرا، احساس می کرد که شرایط لازم برای پذیرش رهبری جهان عرب در عراق و منطقه فراهم آمده است. البته، گرایش قدرت های منطقه ا...

ظرفیت های ژئوپولیتیکی ایران، امنیت ملی آن را به شدت تحت تاثیر محیط منطقه ای خاورمیانه قرارداده است. پس از انقلاب اسلامی، شکل گیری ائتلافی از کشورهای سنی نشین حاشیه ی خلیج فارس به زعامت عربستان، ناچارا ایران را وادار به تقابل جویی در چارچوب محور مقاومت نمود. محوری که با روی کار آمدن دولت شیعی عراق،اقتداری مضاعف یافت. عملکرد امنیتی ایران در تحولات ناشی از بیداری اسلامی، حمایت از گروه های شیعی در ...

سقوط رژیم بعث صدام حسین در آوریل 2003 و به دست گیری قدرت توسط شیعیان در این کشور پس از بیش از 8 دهه تسلط حکام سنی ترک تبار و عرب تبار باعث ظهور انواع و اقسام ایده ها و نظریات در خصوص آینده این کشور و حتی آینده خاورمیانه شد. عراق که در بستر طرح خاورمیانه جدید یا خاورمیانه بزرگ توسط آمریکا اشغال شد بسیاری از معادلات قدرت در خاورمیانه را به هم ریخت و این منطقه به طور سنتی پرچالش را آبستن تحولات جد...

از جنگ جهانی دوم تاکنون و در تاریخ سیاسی معاصر، یکی از پرچالش‌ترین کشورهای منطقه‌ جنوب غرب آسیا (خاورمیانه)، کشور عراق بوده است. بی‌شک یکی از دلایل اصلی این چالش‌ها نقش مهم و تعیین‌کننده‌ شرایط سیاسی عراق در فضای ژئوپلتیک این منطقه است. در تحولات جاری این منطقه به مانند گذشته، عراق نقش کلیدی و تعیین‌کننده‌ای را داراست و این نقش موجب برخورد اقدامات و منافع قدرت‌های گوناگون منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای...

در وقوع جنگ‏ بین کشورها، در کنار عوامل منطقه‏ای و بین‏المللی، نقش عوامل داخلی و شرایطی که بر کشورهای درگیر جنگ حاکم است بسیار مهم است. بعضاً بحران‏های داخلی می‏تواند محرکی برای ترغیب دولت‏ها به جنگ‏افروزی جهت فرافکنی مشکلات داخلی باشد. گاهی اوقات نیز، وجود رونق اقتصادی، افزایش سطح درآمدهای ملی و یا افزایش توان نظامی می‏تواند محرکی برای ماجراجویی حاکمان در خارج از مرزهای ملی باشد. بدون شک همچون د...

تحولات سیاسی عراق از استقلال تا اشغال دکتر نفیسه واعظ[1]-شیدا شایسته[2]- سید محمد امین حسینی[3] چکیده: این پژوهش بطور کلی بر پایه بنیادهای سیاست خارجی ترکیه بطور عام مورد بحث قرار گرفته است، اما به دلیل تحولات دو دهه­ اخیر عراق و تاثیرات آن بر کشورهای همسایه و منطقه و به هم خوردن موازنه قدرت، محوری بودن آینده عراق در مشی سیاست خارجی ترکیه را آشکار می­سازد بخصوص که ترکیه دارای بیشترین جمعیت کرد...

بررسی تحولات سیاسی سوریه و عراق، به دلیل تأثیراتی که بر مجموعۀ امنیتی منطقۀ خاورمیانه و همچنین بر نحوۀ توزیع قدرت در منطقه می­گذارند، برای تصمیم‌سازی­های راهبردی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و حفظ منافع ملی جمهوری اسلامی ایران ضروری است. بدین منظور، برای بررسی تحلیلی و واقع‌بینانۀ تحولات سوریه و عراق، با تکیه بر روندهای گذشته و حال، پیشران‌های بحران و عدم قطعیت­های منطقۀ خاورمیانه، سناریوهای...

کشور عراق در شرایط جدید شاهد مواجهه با تشدید ناامنى‌‏ها و توسعه حضور گروه تروریستى داعش بوده است. بحران جدید ناشى از اقدامات تروریستى داعش را مى‏‌توان به‏‌عنوان یکی از مهم‏ترین چالش امنیتى برای منطقه طى یک دهه گذشته قلمداد کرد. زیرا تحولات آینده عراق نقش مهمی در ترسیم خطوط قدرت در این منطقه بازی خواهد کرد. بنابراین مسائلی از قبیل آینده سیاسی عراق در منطقه، شکل حکومت بعدی عراق پس از برون‌رفت از ...

پس ازحمله آمریکا به عراق و سقوط رژیم صدام، نحوه اداره این کشور مهمترین دغدغه آمریکا، انگلیس و عراق بود.  مردم عراق با تنفر از پدیده اشغالگری ضمن ابراز خرسندی از سقوط صدام، به سردی با اشغالگران برخورد کردند و از همراهی با اهداف آنان سرباز زدند.  مسئله عراق کماکان در مرکزیت سیاست خارجی آمریکا قراردارد و بر چگونگی دیدگاه ایالات متحده درمنطقه و سراسر جهان تاثیرگذار است .  تحولات عراق جدید نه تنها ر...