گزارش تاریخی نشان می­دهد که در دوره نیرومندی دستگاه پادشاهی اشکانی، پادشاهان پیش از مرگ خود شاهزاده­ای را به عنوان ولیعهد تعیین می­کرده اند، و در دوره ناتوانی آن خاندان، بزرگان و اشراف خاندان­های نژاد شاهنشاهی در گردهمایی خود، به خواست خویش از تخمه اشکانی را به تخت شهریاری می­نشانده­اند. از طرفی اندیشه­ی شاه گزینی شاهنشاهی اشکانیان آمیخته از سه سنت کوچ گرایانه، هلنیستی و هخامنشی بود. اساس حکومت...

یکی از مهم‌ترین و در دسترس‌ترین منابع برای شناخت و مطالعه ابعاد گوناگون سیاسی، اجتماعی و هنری دوران اشکانی، سکه‌های باقی‌مانده از آن دوره است. کتیبه‌ها و عنوان‌های درج‌شده بر سکه‌های اشکانی، که غالباً به زبان یونانی نوشته شده‌اند، دارای اهداف و کاربردهای گوناگونی بودند که از آن جمله می‌توان به کاربرد سیاسی، خانوادگی و قومی، و همچنین ابعاد مذهبی آن‌ها اشاره کرد. دلیل چنین استفاده‌ای را می‌توان از...

یکی از نقش‌های خدابانوان که در آثار دورۀ اشکانی و ساسانی بسیار به کار رفته است نقش نیکه است. این نقش در دورۀ اشکانی بر سکه‌ها و نقش‌برجسته‌های اشکانی به کار رفته است. دیدگاه‌های گوناگونی دربارۀ این نقش بیان شده است چنانکه برخی بر این باور هستند که اشکانیان با بهره بردن از شمایل‌نگاری یونانی، ایزدان ایرانی را تجسم می‌بخشیدند و خدابانو نیکه را بازتابی از ایزدبانو اشی یا ایزد ونند در سکه‌های اشکان...

منطقة شمال‌غرب ایران در دورة اشکانی، بخشی از ایالت نیمه مختار آتروپاتن بوده است. این منطقه در دوران اشکانی در معرض تحوّلات و رخدادهای سیاسی ـ فرهنگی متعدّدی قرار گرفته است ولی با این وجود در مطالعه و شناسایی این منطقه با فقر مواد فرهنگی، دورة اشکانی مواجه هستیم. هرینک و کامبخش‌فرد نیز به این موضوع اذعان داشته‌اند. در دو دهة اخیر، بررسی‌های میدانی و کاوشهای متعددی در منطقه صورت گرفته است که مطالعه...

بسیار روشن است که ایرانیان در عصر عباسی، خدمات ارزنده ای را در راستای تحقق اهداف حکومت عباسی و ماندگاری نمودن تمدّن و فرهنگ ایرانی- باستانی، ارائه داده اند و سازماندهی دستگاه عباسی را بر عهده گرفتند. از این رو دبیران، وزیران، سرداران و والیان خلافت عباسی، بیشتر ایرانی بودند بر این پایه، طبیعی است که توجه ویژه ای از جانب آنان برای نشر و گسترش فرهنگ ایرانی-باستانی صورت پذیرد. بخشی از این تأثیر گذا...

موضوع ازدواج با محارم در ایران باستان یکی از موضوعات بحث برانگیز تاریخ ایران باستان و فقه زرتشتی می باشد این موضوع در چند دهه گذشته توسط جامعه زرتشتی و همچنین دوستاران ایران باستان مردود دانسته می شد و این جماعت در صدد توجیه این نسبت به طریق مختلف از جمله تعابیر مختلف که برای کلمه خویدودث می ساختند تعابیری چون صله رحم، ازدواج پسر عمو و دختر عمو و ... در چند دهه اخیر که مطالعات بسار ارزنده ای در...

بررسی های باستان شناسی نشانگر آن است که در منطقه جنوب و جنوب شرق ایران نوعی از تدفین با نام تدفین سنگی در دوران امپراطوری پارتیان رواج داشته است که نمونه های فراوانی از آن در مناطقی از بلوچستان، کرمان، هرمزگان، فارس و بوشهر دیده شده است. این نوع از تدفین بصورت انباشت حفر چاله ای می باشد که روی آن را با انبوهی از سنگ های لاشه ای پوشانده اند که مشابه این شیوه تدفین در کشورهای شرقی و جنوبی همجوار ...

بناهای ایرانی با توجه به تنوع و کیفیت مصالح، سلیقه سازندگان آن با شیوه های مختلفی ( سنگ، آجر، نقاشی و گچ) تزئین شده اند. با تغییراتی که در معماری پس از دوران هخامنشی بوجود آمد، تزئین بنا با گچبری و نقاشی رونق پیدا کرد. استفاده از گچبری برای تزئین بنا پس از ورود سلوکیان به ایران و در دوران پارتی رونق وگسترش یافت. در این دوران بسیاری از ابنیه مذهبی و غیر مذهبی با نهقوش هندسی ، گیاهی و حیوانی و ان...

سیستان یکی از مناطق بسیار مهم دورة اشکانی در باستان­شناسی ایران به­شمار می­رود. این منطقه در تاریخ سیاسی و فرهنگی دورة مذکور به لحاظ حاکمیت یونانی­های باختر، ورود سکاها، حضور خاندان پرقدرت سورن­پهلو و محل وقوع داستان­های حماسی و پهلوانی ایران از شهرت خاصی برخوردار است. شرایط زیست­محیطی مطلوب سیستان در دورة اشکانی سبب گردید که در این منطقه شهرها و استقرارهای فراوانی به­وجود آید. چنان­که از مجموع...

یکی ‌از هنرهای تزیینی ‌دورۀ اشکانی نقاشی‌دیواری است که آثار آن از چند محوطۀ کلیدی مانند دورا‌اروپوس به‌دست آمده است. این نقاشی‌ها در ‌خانه‌های خصوصی و پرستشگاه‌های شهر اجرا شده است. پرسش اساسی این پژوهش بررسی سبک و تأثیر و تأثرات فرهنگی نقاشی‌های پرستشگاه خدایان پالمیری، مهرابه، کلیسا‌ و ‌کنیسه است. در ‌این پژوهش با استفاده از‌ روش ‌کتابخانه‌ای به بررسی توصیفی- تطبیقی سبک نقاشی‌ها پرداخته شده ا...