تامس کوهن، فیلسوف علم معاصر، پیشرفت علم به سوی واقعیت را به هر معنایی که کاملاً تعریف شده باشد، به صراحت منکر می شود. در این مقاله سعی شده نشان داده شود که این نگرش کوهن از تز قیاس ناپذیری وی ناشی می شود و از آن می توان به عنوان دلیلی بر ضد واقع گرا بودن کوهن بهره گرفت. پس از آن ضمن تشریح ساحت های مختلف واقع گرایی نشان داده می شود که کوهن از حیث هستی شناختی واقع گرا بوده و نگرش ضد واقع گرایانه ی...

با فرض آنکه عقلانیت ممیزه‌ی آدمی و مؤلفه‌ی مطلوب اوست؛ و نیز با فرض اینکه رفتارهای به ظاهر دیگرنگرانه و اخلاقی از او سر می‌زند، آیا اخلاقی زیستن عقلانی است؟ آیا اخلاقی زیستن با اقتضای عقلانیت سازگار است؟ با چه مدلی از عقلانیت؛ عمل؛ عقل و استدلال عملی می‌توان از اخلاقی زیستن دفاع کرد؟ غایت طرح تامس نیگل فیلسوف جامع‌الاطرافِ تحلیلی معاصر، دفاع از عقلانیت اخلاقی زیستن است. روش او در این طرح، مهندس...

چکیده سبک هندی یکی از سبک¬هایی است که با سبک¬های قبل از خود، یعنی خراسانی و عراقی، تفاوت¬های آشکاری دارد و اغلب متخصصان و منتقدان، این سبک را به منزله¬ی نوعی گسست ادبی می¬دانند که به سبب آن شعر فارسی یک دوره¬ی متمایز و قیاس¬ناپذیر از دوره¬های قبل را تجربه کرده است.نویسندگان این مقاله بر این باورند که این موضوع، یعنی تمایز و قیاس ناپذیری این سبک، را می¬توان از چشم¬انداز نظریه¬ی تامس کوهن، فیلسوف...

کتاب ساختار انقلاب های علمی کوهن را معمولاً نقطه عطفی در فلسفه علم به شمار می آورند. با این حال، به جز کوهن، فلاسفه دیگری نیز در روشن تر شدن نقاط ضعف فلسفه های تجربه گرایانه مؤثر بوده اند و درصدد ارائه راهکارهایی بدیل نیز برآمده اند. مایکل پولانی از همین فلاسفه ای است که اندکی پیش از انتشار کتاب ساختار در مکتوبات فلسفی اش، به ویژه در کتاب معرفت شخصی، ایده هایی بسیار شبیه به ایده های کوهن در ساخت...

در نگارش تاریخ علم تا نیمة دوم قرن بیستم رویکردی درون‌گرایانه غلبه داشت. بر اساس این رویکرد وظیفة مورخ این است که تاریخ عقلانی نظریه‌ها را بنویسد و نشان دهد که تاریخ علم، تاریخ انباشت یافته‌ها و ابداعات فردی است. با انتشار آثار کوهن تحولی انقلابی در تاریخ‌نویسی ایجاد شد. او تحت تأثیر مورخینی مانند کوایره و باترفیلد علم را به عنوان نهادی جمعی مورد مطالعه قرار داد و بر ...

فهم‌انگاره‌ شهروندی مدرن عمدتاً با تکیه بر رهیافت‌های تاریخی-اجتماعی و بعضاً حقوقی صورت می‌گیرد و در این میان سهم رهیافت فلسفی به مقوله‌ی شهروندی در معنای جدید آن، چندان پررنگ نیست. در این مقاله از منظر بحث در فلسفه‌ سیاسیِ مدرن، خاستگاه‌های اساسیِ تلقیِ مدرنیستی از مقوله‌ی شهروندی را با تمرکز بر آراء تامس هابز بررسی می‌کنیم. به‌زعم نگارنده فلسفه‌ سیاسی هابز واجد دلالت‌ها و تضمنات بنیادینی برای انگا...

سابقه و هدف: از زمان ورود طب جدید به ایران تاکنون بحث‌های زیادی پیرامون علمی‌بودن گزاره‌ها و مفاهیم طب سنتی و علم-بودن این حوزه میان منتقدین و مدافعین این دانش صورت گرفته‌است. یکی از اشکالات اساسی این مباحث این است که قبل از پرداختن به علم‌بودن یا نبودن این حوزه، معیارهای علم‌بودن به طور دقیق مشخص نشده‌است. تعیین معیار برای علم‌بودن از اصلی‌ترین مسائل فلسفۀ علم به شمار می‌رود. فیلسوفان علم تاکن...

رویکرد¬های گوناگونی درباره¬ی رابطه¬ی اخلاق و حقوق کیفری وجود دارد که از آن جمله می-توان به حقوق طبیعی و اثبات¬گرایی حقوقی و رویکرد تفسیری(هرمنیوتیکی) اشاره کرد. دیدگاه تامس نیگل با اثبات گرایی حقوقی بیش¬ترین فاصله را دارد زیرا اثبات¬گرایان معتقد به ناشناخت-گرایی و عدم تاثیر حقایق اخلاقی در تعیین حقایق حقوقی هستند. ما می¬توانیم تمام سنت¬ها، مکتب¬ها، جنبش¬ها وگرایش¬های اخلاقی را دریک تقسیم¬بندی ب...

تامس کوهن فیزیکدانی است که رفته رفته به تاریخ علم علاقه مند شده و به مطالعه در آن حوزه پرداخته است. وی پس از سال ها فعالیت در تاریخ و فلسفه علم، و با تکیه بر مطالعات تاریخی- جامعه شناختی دیدگاهی را به جامعه علمی عرضه کرد که با عنوان انقلاب های علمی و یا پارادایم های علمی شناخته می شود. وی در این دیدگاه به این نتیجه رسید که آنچه علم را به عنوان رشته های علمی هدایت می کند پارادایم است. پارادایم د...