مسأله‌ی مرگ و میل جاودانگی از دل مشغولی‌های وجودشناختی انسان است. هندوئیسم همچون ادیان دیگر همواره در پیِ رفع یا تسکین این دل‌مشغولی بوده است. وداها و اوپانیشادها اصالت بُعد روحانی و جاودانگی آن را به گونه‌های مختلف مورد اهتمام و پذیرش قرار داده‌اند. بهگودگیتا نیز جاودانگی نفس را صراحتاً در دفتر دوّم و تلویحاً با شاهدهایی در دفترهای دیگر تأیید می‌کند. گیتا با تصوّر انسان به ‌مثابه روح جاودانه، مرگ را...

این مقاله شامل سه بخش است. در بخش اول ضمن بیان مقدمه‌ای کوتاه به این بحث پرداخته‌ایم که در مثنوی معنوی و گیتا بهاشیه مباحث و مفاهیم بسیاری مطرح شده‌اند که یکی از آنها مقام تسلیم است. در این بخش نویسنده بر این باور است که شأن حقیقی انسان در این جهان آن است که در برابر حق تسلیم باشد. در بخش دوم مقاله، ضمن بیان سخنانی درباره چیستی تسلیم، مراتب مختلف تسلیم در مثنوی و گیتا بهاشیه بیان شده‌اند. آن مر...

هدف از این پژوهش، بررسی مکانیسم های تعامل اندیشه های اخلاقی و عمل سیاسی ، نحوه تعامل یافتن و پاسخ این پرسش است که آیا اندیشه و عمل در این موضوع خاص ( اندیش? اخلاقی و عملِ سیاسی ) وجود دارد یا خیر ؟ و اگر چنین تعاملی وجود دارد نحوه و جهت آن چگونه است ؟ بر این اساس و برای بررسی نظری و عملی تحولات و دگرگونی های اجتماعی و تأثیر و تأثر متعاملان? اندیشه و عمل، به تبیین نوع ارتباط میان آن دو می پردازی...

مسأله ی مرگ و میل جاودانگی از دل مشغولی های وجودشناختی انسان است. هندوئیسم همچون ادیان دیگر همواره در پیِ رفع یا تسکین این دل مشغولی بوده است. وداها و اوپانیشادها اصالت بُعد روحانی و جاودانگی آن را به گونه های مختلف مورد اهتمام و پذیرش قرار داده اند. بهگودگیتا نیز جاودانگی نفس را صراحتاً در دفتر دوّم و تلویحاً با شاهدهایی در دفترهای دیگر تأیید می کند. گیتا با تصوّر انسان به مثابه روح جاودانه، مرگ را ...

این مقاله شامل سه بخش است. در بخش اول ضمن بیان مقدمه ای کوتاه به این بحث پرداخته ایم که در مثنوی معنوی و گیتا بهاشیه مباحث و مفاهیم بسیاری مطرح شده اند که یکی از آنها مقام تسلیم است. در این بخش نویسنده بر این باور است که شأن حقیقی انسان در این جهان آن است که در برابر حق تسلیم باشد. در بخش دوم مقاله، ضمن بیان سخنانی درباره چیستی تسلیم، مراتب مختلف تسلیم در مثنوی و گیتا بهاشیه بیان شده اند. آن مر...

مقام تسلیم یکی از مهمترین مباحث و مسائل عرفانی است که در متون مختلفی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از جمله این متون می توان به مثنوی مولوی و گیتابهاشی? رامانوجه اشاره کرد. در این دو متن تسلیم عبارت است از آن مرتبه ای که سالک اختیار خود را به طور مطلق به حق می بخشد و اراد? خود را در اراد? حق فانی می گرداند،چنان که همه امور را به حق می سپارد تا آنچه را که لازم می داند در حق او انجام دهد. در ای...

در پژوهش حاضر در بحث از چگونگی وصول به حق از سه طریقه اصلی سخن رفته است. این طریقه ها عبارت اند از: طریقه معرفت، عمل و محبت . معرفت از جنس شهود است که با علم رسمی تفاوت دارد. برای وصول به این معرفت آدمی باید لوح دل را از علوم رسمی پاک کند. ازنظر مولوی بنیاد حقیقت عمل در توجه به حق است. و اگر آدمی در انجام عمل به چیزی غیر از حق توجه کند گویی که عملی انجام نداده است.و اگر کسی معرفت حقیقی داشته با...

موضوع اصلی این نوشتار سیر خداباوری در اندیشۀ هندوان است که به ترتیب تاریخی از خداباوری اقوام هندو ـ اروپایی آغاز و سپس گرایش‌های گوناگون خداباوری (همچون طبیعت‌پرستی، چندگانه‌پرستی، پرستش ربّ الارباب و یکتاپرستی و وحدت‌گرایی) در «وِدَه‌ها» را که کهن‌ترین اثر مکتوب اقوام آریایی است مورد توجه قرار خواهیم داد. خداشناسی «اوپنیشدی» با رویکرد غالب وحدت وجودی و سپس اندیشۀ خدا در «گیتا» با توجه به نگرش‌های...

چکیده: بی تردید «بگودگیتا» و «مثنوی معنوی» نه تنها یکی از مهم ترین آثار عرفانی و ادبی آیین برهمنی و عرفان اسلامی بلکه جهان بشری به شمار می روند. آن دو علیرغم اینکه هر کدام به حوزه ی دینی، فکری، فرهنگی، قومی و جغرافیایی خاصی تعلق دارند، از آنجا که از حقیقتی واحد سخن می گویند از بسیاری شباهتها و موازنه های مفهومی یکسان و شگفت انگیزی برخوردارند، هرچند اختلافها و تفاوتهای قابل توجهی هم به چشم می ...

یکی از موضوعات مهمی که در سنت هندویی مطرح می‌شود، آموزه مایاست. هدف ما در این پژوهش نشان دادن کارکردها، ویژگیها و تفاسیر مختلف مایا در تفکر هندویی است که برای تبیین و فهم بهتر متون دینی و فلسفی هند ضروری می‌باشد. این مفهوم در وداها، اوپانیشادها، بهگودگیتا و پورانه‌ها، دارای معانی مختلف و بعضاً متضادی است. از جمله اینکه، مایا نیروی ویژه خدایان (دیوه‌ها) و ضد خدایان (اسوره‌ها) می‌باشد که در ادبیات...