توصیف بهشت، در قرآن و روایات اسلامی به تفصیل بیان شده است. نقاشی اسلامی نیز بنا به ضرورت نسخ مصور، به تصویرگری این موضوع توجه نموده است. یکی از نسخی که موضوع بهشت به صورت گسترده در آن تصویرسازی شده است نسخۀ مصور معراجنامۀ میرحیدر می‌باشد که به توصیف روایی معراج پیامبر (ع) پرداخته است. با توجه به ماهیت معنوی موضوع معراج از یک سو و بافتار عرفانی عصر تیموری از سوی دیگر، نگارگران این نسخه به دفعات ...

معاد و اعتقاد به عالم قیامت از اندیشه های اوّلیة حیات بشری بوده است و همة ادیان الهی پیروان خود را به روزی وعده می دهند که به حساب همگان رسیدگی می شود. امّا در کیّفیت و چگونگی انتقال انسانها به آن عالم اختلاف نظرهای شدیدی بین پیروان ادیان و متفّکران آنها وجود دارد. فقها، فلاسفه، متکلّمان و محدّثان شیعی با توجّه به نوع نگرش و مبانی فکری خود، معاد را پیش روی ما به تصویر می کشند. علّامة مجلسی (ره) به عنوا...

این مقاله بحث نافرمانی آدم (ع) در بهشت و وسوسه او به‌وسیله شیطان که طبعاً با عصمت و پیامبری او ناسازگار است را بررسی می کند. برای رفع این تعارض، از سوی متکلمین و مفسرین توجیهاتی آورده شده، مانند: فعل آدم (ع) ترک اولی بوده است، بهشت مذکور، مکان تکلیف نبوده است، نهی ارشادی بوده است نه مولوی، نهی تکوینی و یا آزمایشی بوده است، نه تشریعی. نویسنده، پس از ارائه نظرات همراه با توجیهات و ادله آنها، به بر...

چکیده واژه «کوثر» بخشی از آیه قرآنی است که در سوره مبارکه کوثر به کار رفته و مجال شناخت این واژه با توجه به شرایط ویژه­ آن، معرکه­­ نظرات و تقابل آرای فریقین شده است. پژوهش پیش رو با بهره­گیری از روش توصیفی- تحلیلی و با راهبرد جمع آوری اطلاعات کتابخانه­ای تلاشی روشمند برای کشف و تبیین مصداق «کوثر» از منظر فریقین است. یافته­های تحقیق نشان می­دهد هرچند در منابع تفسیری و روایی فریقین مصداق­های فر...

در بینش اسلامی توجه به چگونگی جهان پسین در دامنه وسیعی از منابع، از متون اولیه آن تا منابع عرفانی و احادیث و ادعیه توجه خاص دارد. یکی از موضوعات، روایت معاد و بهشت است که در جایجای قرآن از آن نام برده شده است. سوره الرحمن در این بین، به¬علت توصیفات بدیع از باغ ابدی بهشت، جایگاه ویژه¬ای یافته است. در این مقاله، ابتدا با مطالعه پیشینه عناصر اصلی باغ اسلامی مانند درخت، آب و ...در تمدن¬های گذشته ...

قرآن،کتاب زندگی و برنامه ی هدایت و آموزه های آن سرشار از روشنایی،زیبایی و سپیدی است.معارف قرآن یک سر،نوراست و آموزه های دریاوارآن،همه،حق نما،زندگی ساز و رشدآفرین است.قرآن بنا به مقتضیات عصرنزول و تناسب نیازها،توانمندی ها و سطح اندیشه و افکارآن دوران با مردم سخن گفته است و حقایق بلند و معارف غیبی را با زبان محسوس و قابل فهم به مردم منتقل می کند پس در جهت تحلیل و تبیین شگفتی های قرآن در تصویرکشید...

در این پایان نامه شناسایی زمینه ای هنر تصویری ایران در منابع موجود و خصوصاً پیشینه نگارگری دینی ایران مورد اهمیت قرار گرفت. معراج نامه شاهرخی یکی از منابع ارزشمند تصویری و مذهبی در دوره تیموری، دارای ویژگی هایی منحصر به فرد از لحاظ طراحی، ترکیب بندی، رنگ آمیزی و القاء مفاهیم براساس متن است. توجه به مضامین بهشت و جهنم به عنوان بخشی از معراج نامه و شناسایی تصویری آن و ساختار بصری و ارتباط آن با مو...

«زوج» و «زوجیت» از مفاهیم مهم قرآنی اند که فهم دقیق و صحیح آن ها در جهان بینی و نوع نگرش انسان به هستی و درک جایگاه خویش در طرح هوشمندانه خلقت بسیار مؤثر است.شناخت عوامل تأثیرگذار در نظام آفرینش، درک فلسفه ازدواج، داشتن دیدگاهی جنسیتی یا غیرجنسیتی درباره آغاز خلقت (آدم و زوجش) و سنجش میزان ضرورت وجود عنصر جنسیت در سرای واپسین (بهشتیان و دوزخیان) به چگونگی فهم این مفهوم بستگی تام دارد. واژه «ز...

 چهارباغ در مقام منظر و سبکی معمارانه است که در پرتو نگرة دینی ـ معرفتیِ ایرانیِ مسلمان در عهد صفوی به بلوغ و جلوه‌ای مثال‌زدنی دست‌ می‌یابد. چهارباغ در ارتباط با مفهوم بهشت‌های چهارگانه قرآن کریم، نقل و سیره ائمه معصومین: و توجه ویژه به سنت اسلامی و گران‌قدر وقف در دوران صفوی آینه‌دار معماری اسلامی است. دقت نظر در این منابع و جهانِ ادبیات، حکمت و عرفان آن دوره، دقایق معنوی و حکمی مفهومِ بهشت قرآنی...

در این مقاله، ابتدا با مطالعۀ پیشینۀ متافیزیکی عناصر باغ اسلامی مانند درخت و آب، به این عناصر پرداخته و پس ازآن با مطالعه بر روی عناصر مذکور، از دیدگاه حکمت اسلامی در قرآن و نمونه های باغ اسلامی، سعی شده تا با نزدیک شدن به حکمت مفاهیم بهشت و با جستجو در متن قرآن و توجه ویژه به سورۀ الرحمن، تفاسیر مربوط به این سوره مطالعه شود. بر اساس مطالعات انجام شده در این مقاله، میتوان دریافت که باید حکمت عن...