مردسالاری از مهم‌ترین موضوعات فمینیسم، است. فمینیست‌ها معتقدند فرودستی زنان، در روابط نابرابر مرد و زن ریشه دارد، تمدن بشری تحت کنترل مردان است و به‌گونه‌ای سازمان‌دهی می‌شود که زنان را در همه جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی به مردان وابسته می‌کند. این مسئله در متون ادبی بازتاب چشم‌گیری دارد. در حوزة ادبیات نمایشی، اغلب نمایش‌نامه‌های بهرام بیضایی با محوریت نقش زن نوشته شده است. هدف این مقاله بررسی ج...

چکیده روایت به عنوان محملی برای داستان گویی و نقل آگاهی در قرن بیستم از اهمیت بالایی برخوردار بوده و هست. گروهی آن را بر اساس نقش مایه های کنشی و گروهی بر اساس پارامترهایی چون زمان و گروه دیگری بر اساس کارکردهای نشانه شناسانه و غیره بررسی می کنند .موضوع این پژوهش بررسی روایت با داشتن رویکردی ساختاری به این مقوله است و مساله اصلی که در فصل آخر به آن پرداخته می شود، تحلیل تاثیرات روایت غربی غیر...

چکیده نویسندگان هر جامعه ای بی شک تحت تأثیر پیشینه ی تاریخی و فرهنگی کشورشان هستند. این پیشینه ی فرهنگی و تاریخی گاه در آثار ادبی، گاه در یک بنای تاریخی و گاهی در اسطوره ها و کهن-الگوهای آن فرهنگ مستتر است. می توان گفت نویسنده ی جامعه امروزی نیز نمی تواند بدون تأثیرپذیری از اسطوره ها و کهن الگوهای فرهنگی که در آن زیسته، دست به آفرینش بزند. آن گونه که اسطوره شناسان و پژوهشگران نقد اسطوره ای ...

تعزیه یکی از عناصر کلیدی در نمایش نامه های بهرام بیضایی است، شاید این به خاطر احساس دینی است که او نسبت به این هنر آئینی داشته است. چرا که گشوده شدن دروازه ی تئاتر به روی خود را مدیون تعزیه می داند. در اکثر آثار سینمایی و نمایشی بیضایی رد پای این گونه ی نمایشی مشهود است. در این پژوهش نشانه های تعزیه را در دو نمایش نامه ی ایشان یعنی "آرش" و "ندبه" مورد بررسی قرار داده و به ویژگی های این هنر بومی...

موضوعات و درون­مایه‌های آثار بهرام بیضایی تنوع چشمگیری دارد. وی در آفرینش‌های ادبی خود، شگردهای ادبی گوناگونی ارائه می‌دهد که در پژوهش حاضر، ضمن بررسی، تحلیل و طبقه‌بندی موضوع‌های داستانی بیضایی، این شگردها در روایتِ داستان نمایش داده می‌شود. در این پژوهش 24 اثرِ ادبی بیضایی که شامل سیزده فیلم‌نامه، هشت نمایشنامه و سه برخوانی است، بررسی می‌­شوند. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است؛ بدین‌صورت که ابتدا ...

بهرام بیضایی ازجمله نویسندگان تأثیرگذار در ادبیات نمایشی ایران است. همة کوشش این نویسنده از ابتدا بر روی سه محور اسطوره، حماسه و تاریخ بوده است. وی با تلفیق این عناصر با درام، خالق آثار متنوعی در ادب معاصر فارسی است. بررسی متونی که ریشه در اساطیر ایران دارد از مناظر متفاوت حائز اهمیت است، به‌ویژه متونی که امروز نگاشته شده اما ریشه‌های خود را با گذشتة ادبی زبان فارسی حفظ کرده است. روایت آرش نوشت...

شخصیت از مولفه های بنیادین متون روایی است؛ فیلم نامه نیز به منزله یک متن روایی دارای شخصیت یا شخصیت هایی است که پردازش آنها می تواند به درک بهتر یا ژرف تر فیلم نامه و مناسبات میان شخصیت ها بیانجامد از این رو شخصیت پردازی نیز عاملی است که در ارتباط مستقیم شخصیت به انسجام و شکیل بودن هرچه بیشتر فیلم نامه می انجامد. یک فیلم نامه نویس از ابزارها و شگردهای مختلفی برای شخصیت پردازی بهره می برد. بهر...

در آثار متعدد نمایشی بهرام بیضایی، زنان نقش عمده ای بر عهده دارند. برخی از این آثار دربارۀ زنان است و در برخی دیگر زنان هم در کنار مردان نقش مهمی به عهده دارند. بسیاری از این زنان در آثار بیضایی فعال، جستجوگر، هوادار عدالت و مبارز هستند. بسیاری از آنان می خواهند از حقوق، نقش و اهمیت خود در اجتماع و زندگی آگاه شوند و برای نگاهداری حق خود، راه مبارزه با محدودکنندگان آزادیِ خود را انتخاب می کنند. م...

در این تحقیق کوشش شده که تغییرات درام از زمان یونان باستان تا درام مدرن مرور شود و اینکه چگونه زبان درام از شعر به نثر رسید و چگونه به نثر شعرگونه منتهی شد. از تعدادی از شخصیت های برجسته تاثیرگذار روی این تغییرات صحبت می شود و در آخر دو اثر یوجین اونیل (خداوندگار براون) و بهرام بیضایی (مرگ یزدگرد) با معیار شعرگونه بودن بررسی می شوند. مبنای تئوریک تحقیق تئوری نیچه است.

از مشخصه های بارز سینمای معترضِ موج نو در سال های پیش از انقلاب، بیان هویت ملی در اعتراض به بحران هویت است. مسئلة پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفه های هویت ملی و بحران هویت در آثار منتخب بهرام بیضایی، از فیلمسازان شاخص سینمای موج نو، از دیدگاه جامعه شناختی است. بنابراین، پس از بررسی وضعیت هویت ملی و ابعاد و مؤلفه های آن، از دیدگاه جامعه شناسی هنر، عناصر تکرار شوندة مرتبط با هویت در سه فیلم رگبار...