این مقاله، مقایسه و مقارنه مختصری است بین حافظ و ابن فارض؛حافظ، سراینده زیباترین و عالی ترلین شعر رندانه – عاشقانه و عارفانه با این فارض حموی مصری بزرگترین و مشهورترین شاعر عارف عرب با فاصله یکصدو شصد سال که دارای وجوه افتراق و اشتراک بسیار هستندو در این مقاله ، قصد بحث تفضیلی و پرداختن به اصول و مبانی مشرب فلسفی و اخلاقی و ممیزات مکتب عرفانی و تجزیه و تحلیل عناصر هنری وفنی و زیبا شناختی و خیال...

ابن فارض مصری عارف و شاعر بزرگ قرن ششم و هفتم مصر را قصیده ای معروف است در عشق خالق ازلی و بادة وجودی لم یزلی‘که در نوع خود بی همتا و بی نظیر است . و در طول تاریخ بزرگان ادب و عرفان شروحی بر آن نگاشته اند. از آن جمله نورالدین عبدالرحمن جامی کتاب لوامع را و امیر سیدعلی همدانی ملقب به علی ثانی کتاب مشارب الاذواق را. نگارندة این شرح منظوم روشی ابتکاری را در شرح این قصیده پیش گرفته است. ضمن ترجمه ...

یکی از شیوه های بررسی متون عرفانی که تا کنون توجه چندانی به آن نشده است، مطالعه ی بینامتنی این متون است. بینامتنی یعنی خواندن متن با توجه به متون دیگر، و مبتنی بر این اندیشه است که متن نظامی بسته و مستقل نیست و هیچ متنی در خلأ پدید نمی آید و در خلأ ادراک نمی شود و هر متنی خواسته یا ناخواسته با متون دیگر ارتباط دارد. نظریه بینامتنیت در اواخر دهه ی شصت توسط ژولیا کریستیوا در خلال بررسی هایی که بر...

در متون عرفانی بعضی از موضوعات مثل عشق، انسان کامل و وحدت وجود محوریت دارد.به عبارت دیگر این سه مضمون، سه ضلع مثلثی را تشکیل می دهند که، در بیشتر متون عرفانی متفاوت می توان جستجو کرد. به نظر می رسد بین اندیشه های ابن فارض شاعر مصری، جلال الدین مولوی و مولوی کُرد(شاعر نامدار کُرد)در این زمینه همانندیهایی وجود داشته باشد.از این رو در این نوشتار بر آن شدیم تا انسان کامل و وحدت وجود را در راستای عشق ...

خودشکوفایی، فرآیند شکوفا ساختن استعدادهای پنهانی است. گرایش به شکوفا نمودن استعدادهای نهفته، در تمام قوم¬ها و قبیله¬های بشری وجود داشته است. روشنفکران و اندیشمندان مکاتب مختلف همواره با تأمل در افراد رشد یافته و موفق، مولفه¬هایی را برای شناساندن این¬گونه افراد ذکر نموده¬اند. ابراهام مزلو از روانشناسان انسان¬گرای قرن بیستم نیز ویژگیهایی ارائه کرده که بیشتر افراد خودشکوفا از جمله هنرمندان و عارفا...

عشق و محبت از مفاهیم اساسی دین مبین اسلام و سیره نبوی(ص) و ائمه ی اطهار (ع) است به همین دلیل عرفا و متصوفه نیز با پیروی از این سیره به مقوله ی عشق توجه ویژه ای کرده اند و این مسأله در عرفان اسلامی دارای جایگاه خاصی است . ابن فارض مصری از جمله ی کسانی است که در وادی محبت الهی گام نهاده است و جزء پیشگامان این عرصه است و با ویژگی های ممتازی که دارد اعجاب همگان را نسبت به خویش برانگیخته است و تنها ...

چکیده باده­­سرایی یکی از غرض­های برجستۀ شعر غنایی به شمار می­آید که در ادبیّات پارسی و عربی از جایگاه ویژه­ای برخوردار بوده است. همین توجّه و اهمیّت به این مسأله، سبب پدید آمدن دو گونة ادبی در ادبیّات آنها شده که در ادب پارسی «ساقی­نامه» و در ادبیّات عرب «خمریات» نام گرفته است. در این غرض شعری، «شراب» در مفهوم اولیه خود، همان بادۀ انگوری و زمینی است؛ اما در مفهوم ثانویه، به نمادی معنوی برای بیان حا...

قرآن کریم، آخرین کتاب آسمانی به «توبه» توجه ویژه کرده است و از مومنان می خواهد که توبه کنند و به سوی خدا بازگردند تا رستگار شوند و از آنجا که یکی از مظاهر قرآن تجلّی آن در ادبیات عرفانی است برخی از عرفای بزرگ، توبه را به عنوان اول منزل و مقام ذکر کرده اند و نقش بنیادین آن را خاطرنشان کرده اند. ابن فارض مصری و جلال الدین محمد بلخی دو شاعر عارف در عرصه ادب عربی و پارسی هستند که در مسیر سیر و سلوک ...

در این نوشتار مختصر کوشش بر آن است که وجود صنایع بدیعی اقتباس، تضمین و تلمیح در دیوان عارف بزرگ قرن ششم و هفتم هجری، ابن فارض حموی مصری، مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد . هنگامی که شاعر در ضمن کلام منظوم اش چیزی از قرآن یا حدیث، و یا مصراعی یا بیتی از شعر دیگری بیاورد و یا در آن به قصه ای معروف یا مثلی مشهور برای تقویت معنای مقصود، اشاره کند از صنایع بدیعی اقتباس، تضمین و تلمیح بهره برده است . و چ...

قرآن کریم، آخرین کتاب آسمانی به «توبه» توجه ویژه کرده است و از مومنان می خواهد که توبه کنند و به سوی خدا بازگردند تا رستگار شوند و از آنجا که یکی از مظاهر قرآن تجلّی آن در ادبیات عرفانی است برخی از عرفای بزرگ، توبه را به عنوان اول منزل و مقام ذکر کرده اند و نقش بنیادین آن را خاطرنشان کرده اند. ابن فارض مصری و جلال الدین محمد بلخی دو شاعر عارف در عرصه ادب عربی و پارسی هستند که در مسیر سیر و سلوک ...