از دیرباز، سرزمین ایران در معرض بلایای طبیعی مختلفی از جمله خشک‌سالی و قحطی، سرمای شدید، سیل، زلزله و نیز انواع بیماری‌های خطرناک و مختلف قرارداشته‌ وهر کدام از این وقایع باعث مرگ و میر تعداد زیادی از مردم و نامساعد شدن اوضاع جامعه شده‌است.در بیشتر موارد شدت این بلایا به حدی بوده‌است که حتی شاعران و نویسندگان نیز آن را در متون ادبی گزارش کرده‌اند. در پژوهش حاضر ضمن مطالعة تعدادی از متون نظم و ن...

چکیده: در ساختار دیوانی حاکمیت های سیاسی، مقام وزارت یکی از ارکان حکومتی به شمار می آید که با تحول حکومت در طول تاریخ، محدوده ی عملکرد وزرا از نظر مسئولیت، حدود اختیارات و اقتدار، شاهد دگرگونی-هایی بود. یکی از دوره هایی که به وضوح می توان عملکرد وزیر را در آن بررسی نمود عصر خلفای عباسی از زمان خلافت قائم تا ناصر می باشد. در این دوره جهان اسلام با تغییرات و تحولات بسیاری روبرو گردید. یکی از این...

هنر موسیقی که به جرات می­توان آن را یکی ار شاخص­ترین شناسه­های فرهنگی مردمان یک منطقه معرفی کرد در قوچان جایگاهی بزرگ و ریشه­ای سترگ دارد این سرزمین که در درازنای تاریخ محل حضور و عبور اقوام و طوایف گوناگونی از قبیل تات­ها، کردها، ترک­ها و ترکمن­ها بوده یکی از غنی­ترین مناطق موسیقیایی ایران زمین شمرده می­شود. این موسیقی برآیند همزیستی مسالمت­آمیز اقوام مختلف ساکن در مناطق شمال شرقی ایران بوده و...

در فاجعه منای سال 1394 که یکی از خون بارترین وقایع تاریخ حج در مکه بود، جمعاً 464 نفر ایرانی به شهادت رسیدند. این تلفات جانی که به دلیل سقوط جرثقیل در محوطه مسجدالحرام و ازدحام جمعیت در رمی جمرات در منا رخ داد، به سرعت در مطبوعات جهان و جهان اسلام بازتاب یافت و به جنگ رسانه ای شدیدی میان رسانه های عربستان سعودی و ایران انجامید و در نهایت موجب کاهش شدید روابط دیپلماتیک بین دو کشور گردید. این پژوه...

چکیده در سال 1323ق. در کرمان حوادثی روی داد که منجر به کشته شدن عده ای از اهالی کرمان شد. چوب خوردن حاج میرزا محمد رضا تاثیرگذارترین حادثه از این وقایع بود و متاثر از آن دو تن از حکام کرمان برکنار شدند. با رسیدن اخبار به تهران، علما، انجمن ها و آزادی خواهان از این حوادث برای پیشبرد اهداف آزادی خواهانه ی خویش استفاده بسیار بردند و طی مهاجرت پناهندگان به حرم عبدالعظیم حوادث کرمان در خواسته های عل...

اعیاد، یکی از مشخصه های فرهنگی اقوام مختلف هستند که فلسفة پیدایش و تحولات تاریخی آنها در گستره ی زمان و در اقوام مختلف. در متون تاریخی و ادبی قدیم بازتاب می یابند. عید مهر گان به عنوان یکی از بزرگ ترین اعیاد باستانی ایران که دارای فلسفه پیدایش خاصی است، توانست با استفاده از توانمندی هایش، در صدر اسلام و عصر اموی و عباسی با همه ناملایماتی که از حیث سیاسی و عقیدتی با آن مواجه بود به حیات خویش ادا...

دوران حکومت خوانین شادلو بر شمال خراسان، دوره ای آکنده از وقایع و حوادث گوناگون است. یکی از مهمترین و البته، آخرین این خوانین، سردار معزز شادلو می باشد. دوره حکومت سردار معزز، هم به لحاظ وقایع داخلی و هم تحولات و وقایع سیاسی، دوره ای برجسته و قابل توجه است. یکی از مهمترین این وقایع که بازتاب گسترده ای پیدا کرد؛ اسارت نوامیس باشقانلو، توسط ترکمن ها بود. در پی این واقعه و شکایت تیره باشقانلو به م...

آرمان‌های ملی و اجتماعی در شناخت تفکر ملی هر خلق نقشی برجسته دارند. آنچه این آرمان‌ها را هویدا می‌کند، ژانر‌های فولکلور است. در فولکلور تاجیک، اندیشه و تفکر مردم زحمت‌کش گوناگون‌سلیقه و گوناگون‌معلومات، زندگی پرفراز‌ونشیب، پستی و بلندی‌ها، ناکامی و پیروزی‌های حیات انسانی بازتاب یافته است. یکی از ژانر‌های مهم فولکلور که در آن بازتابی از وقایع ملی و اجتماعی را می‌توان مشاهده کرد، سرودهای تاریخی ا...

شعر همواره با حوادث روزگار و دگرگونی‌های جامعه همراه و وسیله‌ای برای بازتاب آن بوده است؛ از جمله شعر عربی که سند ثبت تمام وقایع تاریخی از زمان پیدایش آن تا دوره کنونی بوده است. جنگ از جمله حوادثی است که جلوۀ ویژه‌ای در شعر و ادبیّات دارد. در این میان، جنگ‌های صلیبی نسبت به دیگر جنگ‌های صورت‌گرفته در تاریخ و سرزمین‌های اسلامی،  مدّت زمان بیشتری به درازا کشید و آثار فراوانی از خود در سروده‌های عربی...

روش­شناسی «فن وقایع حساس» با وجود قدمت بیش از نیم قرن، هنوز در ایران ناشناخته بوده و در بیشتر کتاب­های روش پژوهش از این روش شناسی سخنی به میان نیامده است. با وجود ابداع روش­شناسیِ «فن وقایع حساس» در دوره تسلط اثبات­گرایی بر علم الاجتماع، این روش شناسی در سال­های اخیر و در حوزه پژوهش­های کیفی و پارادایم­های تفسیری و ساخت­گرایی با اقبال قابل توجهی روبرو شده است. مقاله حاضر در تلاش است با واکاوی مب...