در دوره ی حکومت سنجر(552 – 490هـ . ق / 1156- 1096 م ) خراسان شاهد تحولات سیاسی و اقتصادی قابل توجهی بود . وی بعد از شکست رقیبش محمود بن محمد در نبرد ساوه در سال 513 هـ . ق/ 1119 م خود را به عنوان سلطان اعظم سلجوقی معرفی و سلاجقه ی غرب را به عنوان دست نشاندگان خویش به حساب آورد. علاوه بر سلاجقه غرب، مسأله روابط او با حکومت های ایالت شرقی به خصوص ماوراءالنهر، به حهت فعالتر بودن این مناسبات در عصر...

بدنبال تسلط سلجوقیان بر ایران و عراق و به سبب حمایت آنان از تسنن، شیعیان با سختگیری فرمانروایان جدید مواجه شدند به گونه ای که پیشوای دینی آنان - شیخ طوسی - مجبور به ترک بغداد شد. اما این شرایط، پایدار نماند و بدنبال تیرگی روابط سلجوقیان در طی سلطنت با دستگاه خلافت، شیعیان با تجدید قدرت سیاسی خود در عرصه ی اجتماعی از قدرت و نفوذ برخوردار شدند و نیز توانستند در عرصه ی فرهنگی ایفای نقش نمایند. نف...

همانگونه که ذکر شد، سعی این رساله بر این است تا پدیده تحزب ایران را در بستر زمانی خاصی مورد مطالعه قرار دهد، به این منظور در بخش اول، شرایط سیاسی - اجتماعی و اقتصادی ایران در دهه 1320، بررسی می گردد و به منظور درک بهتر این شرایط، نگاهی نیز به دوره های قبل از آن یعنی مقطع بین انقلاب مشروطه تا ظهور رضاخان و عصر رضاخان افکنده می شود. در طی این بخش سعی شده است تا بیان اوضاع و احوال اجتماعی با دیدی ...

صاحب شمس الدین محمد اصفهانی، یکی از شخصیت های ایرانی حاضر در قلمرو سلجوقیان روم بود که پس از ورود به دربار این دولت توانست طی یک دوره تقریباً سی ساله، بین سال های 616 تا 646 ه.ق - یعنی از دوره سلطنت سلطان عزالدین کیکاووس اول تا دوره سلطنت سلطان عزالدین کیکاووس دوم- مراحل ترقی را پشت سر بگذارد. وی در دربار سلجوقیان روم پس از دستیابی به مناصبی همچون ناظر (اشراف) مطبخ، منشی خاص سلطان (طغرایی)، سردا...

دراین رساله نگارنده برآنست تا زمینه های انتخاب اصفهان به پایتختی دولت سلجوقیان را بررسی کند. از اینرو به سابقه تاریخی اصفهان و پیدایش آن پرداخته، آنگاه به تحولات سیاسی-اجتماعی دولت سلجوقی با تکیه بر شهر اصفهان نگاهی خواهد داشت و وضعیت اقتصادی این شهر را نیز مورد بررسی قرار خواهد داد و سرانجام به اوضاع علمی و فرهنگی و مذهبی اصفهان در روزگار سلجوقیان اشاره می کند.

در قرن نهم علاوه بر تسلط تیموریان بر ایران که از ادوار حساس تاریخی ایران است ، دو طایفه ترکمانان به نامهای قراقوینلو و آق قوینلو در صحنه سیاسی ایران ظاهر شدند. قراقوینلوها با استفاده از ضعف و اختلاف درونی حاکمان تیموری و با بهره گیری از تشکل قبایل خود که شامل قدرت عظیم نیروهای اتحادیه قبایل می شد توانستند قدرت را ابتدا در مناطق غرب ایران و سپس در مناطق مرکزی ایران و عراق عجم بدست گیرند. دوره حا...

شاخة سلاجقة کرمان در حدود سال 433هـ.ق و به همت ملک قاورد بن چغری­بیگ تأسیس گردید. وی که در این سال به دستور عم خود، طغرل­بیگ، عازم فتح کرمان گردیده بود توانست با تصرف این سرزمین، دولتی جدید را بنیان نهد، دولتی که پس از وی نیز در خاندان او به صورت موروثی باقی ماند و تا سال 583هـ.ق تداوم یافت. مطالعة این شاخه از سلجوقیان این نکته را روشن ساخت که گرچه در باب چگونگی شکل­گیری دولت مذکور و وقایع سیاس...

پدیده ی لومپنیسم یکی از موضوعات مورد توجه در حوزه ی مطالعات تاریخ اجتماعی و جامعه-شناسی سیاسی است. در ظهور این پدیده در ادوار مختلف تاریخ ایران عوامل مختلفی دخیل است. این پدیده ی مستمر سیاسی در تاریخ ایران، در هر دوره، آثار و پیامد های مختلفی به همراه داشته است. در دوران پهلوی نیز مانند ادوار دیگر تاریخی اوباشان در حوادث سیاسی و اجتماعی حاضر شدند. حضور اوباشان در رخداد های سیاسی عصر پهلوی دوم و...

صاحب شمس­الدین محمد اصفهانی، یکی از شخصیت­های ایرانی حاضر در قلمرو سلجوقیان روم بود که پس از ورود به دربار این دولت توانست طی یک دوره تقریباً سی ساله، بین سال­های 616 تا 646 ه.ق - یعنی از دوره­ سلطنت سلطان عزالدین کیکاووس اول تا دوره سلطنت سلطان عزالدین کیکاووس دوم- مراحل ترقی را پشت سر بگذارد. وی در دربار سلجوقیان روم پس از دستیابی به مناصبی همچون ناظر (اشراف) مطبخ، منشی خاص سلطان (طغرایی)، سرد...

عبدالرحمن کواکبی (1271- 1320 ه. ق/1854- 1902 م) از سلسله مصلحان و احیاگران دینی مشهور و تأثیرگذار جهان اسلام در سده اخیر به شمار می‏رود. از جمله اندیشمندان برجسته که اگر چه در برخی ابعاد همچون آزادیخواهی و مبارزه با استبداد شناخته شده است، اما تاکنون کمتر به اندیشه‏ی سیاسی وی پرداخته شده و از این حیث ناشناخته مانده است. پژوهش حاضر که به نوعی یکی از مهم‏ترین قدم‏ها در راه شناخت افکار و اندیشه‏ها...