تقابل شیوة ادارة سنتی، انتصابی، غیردموکراتیک و ناکارآمدِ امور شهرها در دورة قاجار با شیوه‌های مدرن اداره امور شهری و کشوری، که ایرانیان عصر مشروطه به تازگی با آن آشنا شده بودند، موجب گردید تا یکی از اساسی‌ترین خواسته‌های نیروهای اجتماعی مؤثر در انقلاب مشروطیت، شکل‌گیری نهادهای مدنیِ مدرن و دموکراتیکی باشد که متضمنِ نقش‌آفرینی شهروندان، خارج‌ساختن اداره امور از یدِ اختیار نیروهای سنتی طرفدار شی...

حکمرانی بخش عظیمی از مناطق ساحلی خلیج فارس، از بندردیلم تا چابهار و گوادر در بلوچستان زیر نظر حکمران بنادر و جزایر خلیج فارس با مرکزیت بوشهر بود، جایی که به خاطرگستردگی مرزها، تاثیر گذاری آن در رشد اندیشه های آزادی خواهی مردم جنوب و تاثیر پذیری آن از جریان های سیاسی وتحرکات شبه نظامی مشروطه خواهان، بسیار قابل تامل می باشد. مطالبات مردم ایران و مخالفت های با عوامل استبداد ، منجر به تصویب «قانون ...

انقلاب مشروطیت و ورود افکار و آراء جدید به ایران، تحولات سیاسی - اجتماعی فراوانی به دنبال داشت. گروه های مختلف جامعه مانند تجار بنا به دلایلی چون ارتباط سازمان یافته با بازرگانان داخلی و خارجی و به تبع آنها ارتباط با کشورهای غربی، از افکار و اندیشه های جدید آگاهی بیشتری داشتند. از اینرو در روند انقلاب مشروطه و برپایی مجلس شورای ملی و تاسیس انجمن های ایالتی نقش مهم و تأثیرگذاری مشخصی داشتند. پژو...

آیت الله العظمی سیدمحمدهادی میلانی را باید یکی از مهمترین مراجع تقلید پس از درگذشت آیت الله بروجردی نامید که مواضع و آرای سیاسی و اجتماعی اش مورد توجه قشرهای مختلف جامعه بود. میلانی در آن زمان مقبول روشنفکران و نواندیشان دینی بود و به دلیل روحیه میانه رویی که داشت، جذابیت های متنوعی را از خود نشان می داد. آیت الله میلانی ضمن حضور در حرکت های سیاسی و ایجاد رابطه با همه اقشار مردم و گروه ها به خص...

تبریز یکی از کانون های مهم انقلاب مشروطیت بود. با پیروزی مشروطیت و تشکیل انجمن ایالتی، نقش گروه های مختلف محلات تبریز از قشر کارگر تهی دست شهر گرفته تا مجاهدان، واعظان، روشنفکران، و تجار بسیار مؤثر و چشم گیر شد. به خواست انجمن ایالتی، در محلات تبریز انجمن های فرعی شکل گرفتند. از آن پس اعضای انجمن های محلات که نمایندۀ انجمن مرکزی در محلۀ خود به شمار می آمدند، به فعالیت های سیاسی و فرهنگی پرداختن...

شورا با نشات گرفتن از وحی الهی در اندیشه سیاسی مسلمانان جایگاه ارزنده ای را به خود اختصاص داده است تا جائیکه برخی از متفکرین معاصر، شریعت اسلام را شریعت شورائی نام نهاده اند. در دوران مشروطه با بوجود آمدن انجمن های مختلف در سراسر کشور و بویژه در تبریز، زمینه شکل گیری انجمن های ایالتی و ولایتی در قوانین کشور فراهم گردید. از شوراها در ساختار اداری دولتها بعنوان سبک عدم تمرکز یاد می گردد که زمینه ...

دوره 37 ساله سلطنت محمد رضا پهلوی یکی از پرتلاطم ترین دوره های تاریخی کشور است. دهه چهل و پنجاه شمسی را می توان آغاز فرایند اقدامات سکولاریستی پهلوی دوم در ایران دانست.در حوزه سیاسی این امر با لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی آغاز گردید، حمله به مدرسه فیضیه آغاز رویارویی علنی شاه و روحانیت و نیز بیانگر استبداد وی بود . این اقدام باعث گردید تا امام خمینی در محرم سال 42 شمسی سخنرانی آتشین خود علیه...