«حق» مفهومی فلسفی است که از مقایسۀ صاحب حق و هدف مطلوب یا مقصد متناسب انتزاع می شود؛ این مفهوم به معنای شایستگی است. انسان دارای دو نوع کرامت تکوینی و اکتسابی است، زیرا دارای کمالات تکوینی و اکتسابی است؛ به ازای مقدار کرامتی که هر انسان دارد حقوقی برای او ثابت می شود؛ ارتکاب جرم سبب از دست دادن مقداری کرامت می شود. بنابراین، مجازات انسان مجرم حتی در شدیدترین درجه (مجازات مرگ) با کرامت موجود در ...

انجام هر کاری با عالی ترین کیفیت ، از انتزاع سرچشمه می گیرد، انیمیشن یکی از انتزاعی ترین اشکال هنر است ، زیرا علاوه بر اینکه با اندیشه همراه است ، با تغییر و تحول، در تکامل بخشیدن، تصویر و صدا نیز، همراه است . در ساخت انیمیشن، ذهن نسبت به اعمال فیزیکی بدن، فعالتر است ، انیمیشن متعلق به طبیعت است ولی کاملا ازشکل عینی طبیعت جدا است ، این جدایی از شکل عینی طبیعت به زبان تصویر، ذهن پویا و خلاق برای...

مشکل انتزاع مفاهیم کثیر از ذات بسیط یکی از انگیزه­های اصلی گرایش به الهیات سلبی است کما این‌که قول به عینیت ذات و صفات بدون تصحیح کیفیت انتزاع مفاهیم کثیر ناتمام است. در پاسخ به نحوۀ انتزاع کثیر از واحد چند نظریه مطرح شده است: الف) انتزاع مفاهیم از صفات متعددی که عین ذاتند. ب) انتزاع مفاهیم از آثار حضرت حق. ج) انتزاع مفاهیم از حیثیت واحد وجود و... لکن همۀ این راهکارها ناتمام است لذا راهکار پیشن...

مهم ترین اصل در فلسفه ی ملاصدرا اصالت وجود و اعتباریت ماهیت است. در سنت چهارصد و اندی ساله ی حکمت متعالیه رفتار فیلسوفان با ماهیت تحت تأثیر همین اصل چنین شکل گرفته که از ماهیت و چگونگی شکل گیری اش در ذهن کمتر بحث می شود. گویا با نشستن وجود در مسند اصالت، ماهیت دیگر قابل برای بحث نیست. اما اقتضای این اصل این است که هرچه جز وجود و از جمله خود ماهیت باید با ارجاع به آنچه اصیل است یعنی «وجود»، بازت...

نوشتار پیش رو با طرح این پرسش که فرایند ادراک حسّی زیبایی و لذت زیبایی‌شناختی به چه کیفیتّی است و هویتِّ مفهوم حاصل از آن چیست؟ مدعی است که مبتنی بر مبانی فلسفی ملاصدرا، ادراک زیبایی محسوس، اولا و بالذات حضوری بوده و لذت زیبایی‌شناختی هم محصول همین ادراک‌ است و مفهوم زیبایی نیز در فرایندِ انتزاع از حیثیاّت خارجی شیء، تحت عنوان «معقول ثانی فلسفی» تحصُّل می‌یابد. ضرورت پرداختن به مسأله مذکور در حکمت صدرا...

ملاصدرا کلی طبیعی را امری صرفاً ذهنی می‌داند؛ اما در قبال منشاء انتزاع آن، دو نگرش متفاوت دارد که در این مقاله با عنوان به دو نگرش عام و خاص بررسی شده است. وی در نگرش عام خود، به دلیل اعتقاد به وجود بالعرض ماهیت و اتحاد آن با وجود خارجی، منشاء انتزاع کلی طبیعی را ماهیت می‌داند. در نتیجه بر مبنای این نگرش، کلی طبیعی نسبت به ماهیت تأخر دارد. در نگرش خاص، مسأله کلی طبیعی، ذیل دو حوزه وجودشناختی و م...

بسیاری از دانشمندانی که درباره ی کرامت انسانی کار می کنند، کرامت انسانی را ذاتی و برآمده از نهاد مردم می دانند. هم چنین، همگان بر این باورند که کرامت انسانی دارای هستی بیرونی، جدا از هستی مردم نیست. بر این پایه، ناگزیریم کرامت را اعتباری و پیمانی یا انتزاعی و برگرفته بدانیم. دریافت شهودی و پایدار کرامت، هرچند که از سوی همه پذیرفته نیست، دست کم نگاه باورداران را از اعتباری بودن کرامت دور کرده اس...

در هزاره های قبل از میلاد در ایران باستان، انسان هنرمند در خلق آثارش با گذر از طبیعت گرایی رو به سوی انتزاع گذاشت. او کوشید با بهره گیری از آنچه در محیط زندگی او میگذرد، به نوعی بیان تصویری ساده و انتزاعی برسد. بیان انتزاعی که گویی دارای قواعد و حساسیت های خاص بصری است. یکی از الگو های این گرایش را می توان در نقوش سفالینه های ایران باستان جستجو کرد. مطالعه و بررسی این نقوش و سیر حرکت آن به سوی ...