ملّاصدرا درباره قضایای وجودی چهار نظریّه گوناگون عرضه کرده است که در بادی امر مغایر با یکدیگر به نظر می‌رسند. مدّعای این مقاله آن است که اگر این چهار نظریّه را از دو دیدگاه اصالت وجود و اصالت ماهیّت مورد تحقیق قرار دهیم، خواهیم دید که اوّلاً قابل تقلیل به دو نظریّه می‌باشند و دوم این‌که راه‌حل‌های ملّاصدرا درباره قضایای وجودی صرفاً منحصر در ممکنات است و اساساً درباره واجب مطرح نمی‌گردد.

در این مقاله، با رویکردی توصیفی - تحلیلی، به بررسی نسبت دین با معنای زندگی و آلام وجودی از نگاه ویلیام جیمز پرداخته‌ایم. از این‌رو، مقاله از دو بخش تشکیل شده است: بخش نخست را به توصیف نگرش جیمز به دین و نسبت آن با معنای زندگی و آلام وجودی اختصاص داده‌ایم و در بخش دوم کوشید‌ه‌ایم تا آرای جیمز دربارۀ دین و نسبت آن با معنای زندگی و آلام وجودی را تحلیل و نقد کنیم. از نگاه جیمز، گوهر دین، در واقع، ت...

در برهه های مختلف از زندگی خود،خواسته یا آرزوهایی از یک زندگی شگفت انگیزو موفق در خود می پرورانیم؛ یک زندگی سرشار از انواع و اقسام موفقیت ها اهم از عاطفی، آکادمیک، شغلی، مالی، زناشویی. و گاه به موعد به تحقق پیوستن یک یا چندی از این خواسته ها نزدیک و نزدیکتر می شویم. بخشی از اینها شامل تصاویری آرمانی از گذشته مان می شود، که از دیدگاه محقق، تنها موجبات آن را فراهم می آورند که به صورت خودآگاه و یا...

برای بیان کاربرد استصحاب در موارد استنباطی در کتب فقهی و استفاده از آن به عنوان یک دلیل در شبهات موضوعیه در مرحله اول اصول‌عملیه و استصحاب را توضیح داده و سپس به‌بیان انواع تقسیمات استصحاب از قبیل استصحاب حکمی و موضوعی، استصحاب وجودی و عدمی پرداخته‌ایم و این اشکال را طرح کرده‌ایم که اگر استصحاب عدم در جایی جریان یابد که مورد استصحاب، امر عدمی باشد در این صورت واضح است که دیگر نوبت به اجرای اصل ...

 جستار حاضر پژوهشی است در حد توان دربارۀ جست‌وجوی معنای زندگی از دیدگاه کرکگور. پرسش معنای زندگی در عصر وی به‌طور آشکار مطرح نبوده است، ولی آثارش سرشارند از نظرهایی که دست به دست هم، معنای زندگی را می‌سازند. کرکگور نواندیشی دینی و فیلسوفی وجودی‌نگر محسوب می‌شود، بنابراین آرای وی معطوف به انسان و ویژگی‌های وجودی آن شکل می‌گیرد. زندگی نیز فرایندی است که انسان آن را طی می‌کند و در فلسفۀ وجودی، نه ...

از مکاتب فلسفی که امروزه در عالم هنر و ادبیات نقش به سزایی ایفا کرده اگزیستانسیالیسم است، گرچه بخشی از آن را تحت عنوان «فلسفه ی وجود» در فرهنگ اسلامی نیز می توان مشاهده کرد. از آن جا که شاعران و نویسندگان معاصر ناگزیر از آشنایی با مکاتب ادبی، فکری و هنری هستند، سهم اندیشه ی وجودی و مؤلفه های شاخص آن را در ادبیات معاصر جهان نمی توان نادیده گرفت. شفیعی کدکنی و أدونیس ضمن آگاهی از ادبیات غرب و توج...

تلقّی مشهور از علل ناقصه همان علل چهارگانه ارسطویی است. اما برخی متفکّران افزون بر علل چهارگانه، علل دیگری چون «معد»، «شرط» و «عدم مانع» را از زمره علل ناقصه بر شمرده­اند. برخی بر علّیّت «معد»، «شرط» و «عدم مانع» به عنوان علّت ناقصه، دلایلی را ذکر می­کنند. مقاله می­کوشد نشان دهد از آنجا که «معد» قابل انفکاک از معلول است نمی­توان آن را به عنوان علّت در نظر گرفت؛ چرا که علّت و معلول بدون یکدیگر قابل فرض...

برهان آنسلم یکی از بحث‌انگیزترین براهین وجودی و خاستگاه سایر براهین وجودی است. از نظر گراهام اُپی، این برهان، می‌تواند در گروه براهین وجهی، ماینونگی و یا مفهومی قرار گیرد. وی معتقد است که یکی از منابع تفکر آنسلم، در ارائه برهان وجودی، برهان وجودی وجهی ابن‌سینا است. در این پژوهش برآنیم تا به این پرسش-هاپاسخ دهیم: آیا می‌توان برهان صدیقین سینوی را گونه‌ای برهان وجودی دانست؟ و آیا برهان آنسلم، یک ا...

ابن سینا با اینکه مناط احتیاج را امکان می داند، اما از امکان، تساوی نسبت به وجود و عدم را اراده نمی کند، بلکه از آن به واجب بالغیر یا امری که در تحقق وابسته به غیر است، یاد می کند. براین مبنا معتقد است که نه تنها حدوث نمی تواند نیاز به علت را در بقاء و دوام وجودی معنادار سازد، بلکه در پیدایش و حدوث اولیه نیز، ناتوان از تبیین نیاز خواهد بود. لذا با صراحت در برخی آثار، وجود را امر محتاج به علت تل...

از مکاتب فلسفی که امروزه در عالم هنر و ادبیات نقش به‌سزایی ایفا کرده اگزیستانسیالیسم است، گرچه بخشی از آن را تحت عنوان «فلسفه‌ی وجود» در فرهنگ اسلامی نیز می‌توان مشاهده کرد. از آن‌جا که شاعران و نویسندگان معاصر ناگزیر از آشنایی با مکاتب ادبی، فکری و هنری هستند، سهم اندیشه‌ی وجودی و مؤلفه‌های شاخص آن را در ادبیات معاصر جهان نمی‌توان نادیده گرفت. شفیعی کدکنی و أدونیس ضمن آگاهی از ادبیات غرب و توج...