مناظره به عنوان یکی از شکل های گفت وگو و تبیین باورها، جایگاه مهمی در زندگی اجتماعی اهل بیت: دارد. امام جواد (ع) نیز در مناظره های خود با گروه ها و گرایش های مختلف، با توجه به وضعیت و شرایط مخاطبان، از شیوه های متفاوتی بهره برده است که شناخت آن ها می تواند بر آگاهی های ما درباره آن حضرت و مسائل فرهنگی و اندیشه ای زمان ایشان بیافزاید. این مقاله با اشاره به دو بعد رفتاری و استدلالی در مناظرات اما...

عصر امام محمّدبن علی الجواد(ع) بخشی از دوران شکل گیری فقه و حدیث شیعه است؛ لذا پژوهش حاضر در پی آن بوده است تا نقش و جایگاه امام را در نشر حدیث شیعه تا حد امکان آشکار نماید. بدین منظور مطالعه ای در زندگی، و اقدامات امام در امر پرورش راویان و برگزاری جلسات مناظره و احتجاج و نظام وکلا و... انجام گرفت و نتایج زیر حاصل شد: بشارت ولادت امام جواد(ع) را پدر بزرگوارش به عنوان مولودی پرخیر و برکت به شیع...

مسأله شهادت یا مرگ طبیعی امامان شیعه(ع) از جمله مسائلی است که نظر شیعه پژوهان را به خود جلب کرده است. شیخ صدوق (م381هـ .ق) شهادت همه ائمه(ع) را بخشی از اعتقادات شیعه شمرده است ولی شیخ مفید (م413هـ .ق) با تردید در این حکم عام، شهادت بیشتر امامان: از جمله امام جواد(ع) را نپذیرفته و بر این باور است که امام(ع) به مرگ طبیعی رحلت کرده است. اختلاف نظر این دو عالم بزرگ، با توجه به جایگاه بلندی که دارند...

بررسی فعالیت های گوناگون اصحاب ائمه: ابعاد تازه ای از تاریخ تشیع را باز می نُمایاند. نقش اصحاب ایرانی ائمه از جنبه های گوناگون قابل بررسی است و تأثیر آن ها در تاریخ نگاری را می توان از جمله این نقش ها برشمرد. بر اساس گزارش شیخ طوسی (م460هـ .ق) 37 تن از 116 نفر اصحاب امام جواد(ع) ایرانی بودند و تنی چند از آنان، در قالب نگارش کتاب و رساله در زمینه سیره، رجال، طبقات، ملاحم و مزارات، نوشته های تاریخ...

ادبیات عاشورایی، به ویژه رثای امام حسین(ع)، همواره یکی از موضوعات برجسته ی شعر شاعران شیعی بوده است. علّامه سید محمّد جواد شبر(...،1332ه) در جلد نخست کتاب «ادب الطف»، اشعاری را در رثای امام حسین(ع) و یارانش گرد آوری نموده ، که مربوط به قرن های نخستین(اوّل تا سوم هجری)؛ دوران اموی و بخشی از عصر عبّاسی می باشد. با توجّه به اشعار این کتاب، رثای امام حسین(ع) در این دوران، از مضمون ها و ساختار های گوناگ...

چکیده: به منظور شناخت نقاط ابهام آمیز سیره عمومی و همچنین کیفیت تعاملات امامان معصوم با نوع انسانی معاصر با آنان بررسی تاریخ تشیع در دوره زمانی هر یک از امامان معصوم به عنوان بخشی از افراد جامعه انسانی ضروری به نظر می رسد. سوال کلی بررسی شده در این نوشتار به وضعیت شیعیان در دوران امام جواد(ع) معطوف است و به دنبال بررسی این فرضیه است که آیا وضعیت شیعیان در شرائطی یکدست و یکپارچه بوده است یا این...

ولایت‌مداری مردم سیستان، با سابقه و فرازمند است؛ شیخ کلینی نامه‌ای از امام جواد (ع) خطاب به حاکم سیستان آورده است. حضرت (ع) در این نامه که با وصف ارسال و در منابع متعدد وارد شده است، ضمن پذیرش وساطت برای یکی از شیعیان بدهکار، والی سیستان را به احسان به برادران ایمانی و خداباوری سفارش کرده است. والی که محب اهل بیت (ع) بوده با اجابت درخواست، بدهی را از متقاضی سیستانی برداشته است. این پژوهش که به ...

بر اساس گزارشهای تاریخی و روائی در زمان های مختلف برخی افراد،اهل بیت (ع) را از حد بشری تا مقام الوهیت بالاتر برده اند. این تجاوز از حد و اندازه در اصطلاح قرآن و روایات، "غلو"، و این افراد "غالی" نامیده شده اند. در این نوشتار روایاتی که حاکی از برخوردهای اهل بیت (ع) با جریان غلو و غالیان است، مورد ارزیابی قرار گرفته است؛ تا پس از جداسازی روایات صحیح از سقیم، میزان تأثیر شرایط سیاسی، اجتماعی و فر...

امامان شیعه به اقتضای شرایط اجتماعی حاکم بر جامعه برنامه ای برای ارشاد و جریان فکری و فرهنگی جامعه در نظر گرفتند و در راستای فرهنگ سازی علوی به تربیت شاگردان برجسته بسیاری همت گماشتند تا پس از ایشان کاروان تش?یع را به سوی پرستش خداوند و برپایی تم ? دن واقعی اسلامی رهنمون باشند . این یاران نیز به نوبه خود شاگردان زیادی را تربیت کردند تا بعد از آنها در پیشبرد مقاصد آنان تلاش کنند. در این میان اما...