مقاله حاضر به آزمون تجربی یک گونه‌شناسی از روند‌های شکل‌گیری دینداری پرداخته است. به‌ دلیل آنکه هدف پژوهش، بررسی قابلیت‌‌های مفهومی و بررسی امکان سنجش این موضوع و ارزیابی ابزار‌های شناسایی بود و قصد تعمیم نتایج آن به جامعه آماری خاصی وجود نداشت از نمونه‌گیری سهمیه‌ای استفاده شد. از یازده مسیری که در مقاله مرجع این پژوهش (شجاعی‌زند، 1391) معرفی ‌شده، تنها سنجش پنج مسیر با روش پیمایش و ابزار پرسش...

مروری بر همة مدل‌ها و گویه‌های طراحی‌شده به‌منظور سنجش دینداری در ایران نشان می‌دهد که در هیچ‌کدام از این مدل‌ها به‌صورت منظم و روشمند، ویژگی‌های خاص مذهب تشیع، به‌عنوان مذهب غالب در جامعة ایران دیده نشده است. در این مقاله، به‌منظور رفع این نقیصه، با تکیه به آرای هانری کربن، شیعه‌شناس معاصر، یکی از وجوه خاص شیعه، یعنی پیوستگی و استمرار رابطة انسان با خدا به‌واسطة امامان و اولیای الهی برجسته شده...

   اعتماد به‌‌نتایج و الگوگیری از پیمایش‌‌های دینداری در ایران، مستلزم اطمینان از روایی آنها در سه سطح «مدل»، «سنجه» و «گویه»‌‌های آن است. این مقاله با تمرکز بر 12 پیمایشِ شاخص، به‌‌بررسی روایی آنها در سطح سوم پرداخته و آن را نه بر حسب مدعای ایشان در تحصیل روایی؛ بلکه از طریق تامل در فحوای گویه‌‌هایِ به‌‌کار رفته و میزان انطباق آنها با مقصود سنجش، مورد ارزیابی قرار داده‌‌ است. نتیجه حاصل از این ب...

روایی مهم ترین ویژگی هر سنجه و تنها جواز استفاده از نتایج یک پژوهش است. وقتی پژوهش درباره موضوعاتی همچون دینداری باشد، بررسی روایی از اهمیت بازهم بیشتری برخوردار خواهد بود. زیرا این قبیل موضوعات به دلیل پیچیدگی و پنهان بودگی، بیشتر در معرض آسیب های روشی، در مرحله جمع آوری و ارزیابی و تحلیل نتایج هستند. به رغم این، به نظر می رسد که غالب مطالعات سنجش دینداری در ایران، دقت لازم را درباره روایی به ...

فاصله گرفتن دینداری افراد یک جامعه از آنچه دین خواسته است، علاوه بر احتمال ابتلائات پیش¬بینی شده از سوی دین، به جهت پیچیدگی جامعه و در¬هم¬تنیدگی دین با اجزای زندگی فرد و جامعه، تغییرات عمیق و گسترده¬ای را در سطوح مختلف جامعه ایجاد شده است. عوامل متعددی در ایجاد این فاصله نقش دارند که بررسی میزان و چگونگی تاثیرشان در نتیجه¬ی مقایسه¬ی الگوی مطلوب دینداری از منظر دین که آن را « الگوی حقیقی دیندا...

دینداری، مفهومی انتزاعی، چندبُعدی و کثیرالاضلاع است که برای تحقیق علمی و سنجش تجربی باید به جلوه‌های مشاهده‌پذیرش تحویل داده شود. مروری بر پژوهش‌های تجربی انجام‌گرفته در خصوص دین و دینداری نشان می‌دهد که به‌طور کلی دو نوع استراتژی را می‌توان برای سنجش تجربی دینداری مشخص نمود. استراتژی اول، شیوه رایج و متعارف در عملیاتی‌سازی مفاهیم است؛ یعنی، تعیین و تشخیص ابعاد اصلی و سپس، تعیین و تصریح زیربُعد‌ه...

دین داری سازه ای چند بعدی است و به همین دلیل دین پژوهان در مطالعات سنجش دین داری، الگوهای گوناگونی ارائه کرده اند. بر این اساس، تحقیق حاضر با ابتناء بر الگویی بومی، کوشیده است تصویری اجمالی از وضعیت دین داری جوانان ساکن شهر قم ترسیم نماید. این تحقیق با استفاده از روش پیمایش بر روی نمونه ای 600 نفری از جوانان  15 تا 30 سال ساکن شهر قم اجرا و اطلاعات مورد نیاز تحقیق با ابزار پرسش نامه و با بهره گ...

این تحقیق، به سنجش سطح دینداری و سنخ‌شناسی انواع دینداری دانشجویان، می‌پردازد. برای سنجش سطح دینداری از مدل و سنجة گلاک و استارک استفاده شد و برای سنجش نوع دینداری از ترکیب نظریات انواع دینداری، بهره بردیم و در نهایت هفت نوع دینداری (عامیانه، شریعتمدارانه، رسمی حکومتی، متجددانه، سکولار، لائیک و ترکیبی) مناسب جامعة آماری، برگزیده شد. از تحلیل‌های پیتر برگر برای دو فرضیة توصیفی تحقیق، استفاده گرد...