کشف اتفاقی چند تکه از یک کتیبۀ متعلق به سدۀ هفتم هجری در منطقۀ فورگ شهر داراب، در نزدیکی قلعۀ مشهور به بهمن، بابی تازه برای جستجو و ردیابی بازماندگان آل ­بویه پس از انقراض رسمی آنان گشود. شناسایی عناوین و القاب و نام متوفی، که آشکارا شهریار دیلمی دانسته شده است، این موضوع را تقویت کرد. جستجوی مجدد منجر به کشف کامل اجزای گم‌شدۀ کتیبه شد. از سوی دیگر، متن تاریخ منظوم دفتر دلگشا، که در زمرۀ منابع ...

در میان اقوام عرب، کنیه و لقب، جایگاه ویژه ای در معرفی فرد دارد و اطلاعات زیادی از فرد مورد نظر را در اختیار دیگران قرار می دهد. علی (ع)، صحابه بزرگ پیامبر (ص) و وصی اوست که بسیاری از القاب و کنیه هایش از طرف شخص رسول خدا (ص) به او اعطاء شده و بیانگر فضائل و مناقب اوست. دشمنان آن حضرت، در راستای منزوی کردن هرچه بیشتر این شخصیت طراز اول اسلام، برخی از القاب او را به نفع دیگران مصادره کردند و برخ...

اردشیر بابکان درسال 224م بعداز شکست اردوان چهارم آخرین پادشاه اشکانی خودرا شاهنشاه ایران نامید.ساسانیان که نام خودراازجداعلایشان ساسان گرفته بودندبه مدت چهارصدسال بر ایران فرمانروایی کردندودرطی این مدت شاهنشاهی وسیع وقدرتمندی ازلحاظ اداری وسیاسی ایجادکردند.سازمان داخلی این شاهنشاهی عظیم شامل صاحب منصبان بسیاری بودکه هریک دارای القاب ودرجات دولتی ووظایف وحدود اختیارات خاص خود بودند.که این موضوع ...

لقب اسمی خاص است که به اعتبار معنی اصلی خود بیان کننده ستایش یا نکوهشی است و مانند نام، شناسه‏ای مهم در معرفی افراد، مشاغل و غیر آنها به شمار می‏آید. گونه‏ها‏یی از آن منشأ الهی دارد. از این رو، قدمت لقب کمتر از قدمت نام نیست. به نوشته نخجوانی لقب‏بخشی از آیین شاهان عجم، مانند: آل‏ بویه، غزنویان و سلجوقیان بوده و در میان اعراب لقب دادن رسم نبوده است. از جهات تاریخی گونه‏ای از لقبها که بیشتر جنبه...

شناخت این‌که افراد چگونه باب گفت‌وگو را باز می‌کنند یا چگونه همدیگر را خطاب می‌کنند موضوعی مهم در مطالعات جوامع به‌منظور ایجاد روابط اجتماعی بین افراد است. در این پژوهش رفتار خطاب در گونۀ گفتاری فارسی بررسی می‌شود. در این مطالعه، تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده از 43 گویشور فارسی نشان داد که ده نوع اصطلاح خطاب در مکالمات روزمره استفاده می‌شود: اسامی شخصی، عناوین (القاب)، اسامی مذهبی، اصطلاحات شغلی،...

القاب و عناوین یکی از مهم‌ترین شاخص‌های شناخت ساختار دیوانسالاری است. القاب و عناوین سیاسی، نظامی، اداری و مالی و درک و فهم آنها در تأثیرگذاری و تأثیرپذیری تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، جریانی دوسویه است که باید در بازکاوی تاریخ اجتماعی و اداری ایران به آن توجه داشت. دستگاه دیوانسالاری قاجار، یک دستگاه عریض و طویل بود که القاب و عناوین این دستگاه، وجه‌ تسمیه و کارکردهای ویژه‌ای داشتند. یکی ا...

هدف: بررسی ساختار رکن مطلع در مکاتبات داخلی و خارجی در دیوان‌سالاری عصر قاجار. روش/ رویکرد پژوهش: مقاله با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی و منابع کتابخانه‌ای تنظیم شده‌است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: ساختار نامه‌های دیوانی از سه بخش رکن مطلع، رکن حال، و رکن خاتمه تشکیل می‌شود. اجزای رکن مطلع هم شامل سه بخش خطاب...

دوره قاجار، عصر اوجِ رواجِ القاب در ایران بوده است؛ دوره ای که بیش از نیمی از بزرگان، شاهزادگان، روحانیون، تجّار و حتی کارمندان اداری، دارای لقب بودند. اعطای القاب و دریافت آن به گونه ای بود که فرد با ارتقا درجه و یافتن منصب بالاتر یا شغلی مهم تر، به لقب مهم تری دست می یافت؛ چنان که میرزا یحیی خان برادر میرزا حسین خان سپهسالار ابتدا لقب معتمدالملک یافت و بعدها ملقب به مشیرالدوله شد. بدین ترتیب، هد...

در فایل اصل مقاله موجود است

مزایده القاب و مناصب؛ فروش مقامات درباری و دیوانی از ارمغان های دولت قاجار به شمار می رود. این سنت گرچه در ادوار پیش نیز متداول بود، لیکن دولتمردان قاجار در این عرصه گوی سبقت را از دیگران بودند. القاب افتخاری و مناصب اداری را در این دوره به مزایده بلکه به تعبیر صحیح به «حراج» می گذاشتند. هر کس بیشترین پیشکش را پرداخت می نمود صاحب آن لقب یا مقام می گردید. مدت اعطای مناصب و مقامات محدود بود. شخص ...