حرکیِّة الدلالة هی من أهم خصائص الشعر العربی المعاصر حیث إنّ الرمز الشعری لا یحمل الدلالة الواحدة المألوفة التی تستأنس وعی المتلقی بل یحمل الدلالات المختلفة المتشظیِّة حسب السیاقات التی یقع فیها ولا یرکن فی تقوقعیِّة الدلالة وهذا هو المراد بحرکیِّة الرمز وتشظی الدلالة وهذه الحرکیِّة أکثر حضوراً وبلورةً فی شعر شعراء ما بعد الستینیات وهی تشکلِّ ثیمة أساسیِّة من ثیمات الشعر المعاصر العربی والشعر العراقی خصوصاً وهی ...

الشعر القصصی هو شعر یروی أحداث معینة مصوغة علی شکل قصة، وهو الذی یذکر الوقائع والحوادث فی ثوب القصة، وکان خلیل مطران رائداً من روّاد التجدید فی الشعر العربی الحدیث، ومن المظاهر الجدیدة التی قام بها مطران هو الشعر القصصی المتمیّز. وهذه المقالة تهدف إلى الکشف عن القصة فی شعر مطران من خلال التتبع فی أشهر قصائده، ورصد أهدافه من وراء هذه الأشعار ببعدیها التاریخی والاجتماعی بالاستعانة من منهج النقد الاج...

هذه دراسه عن اللهجه المصریه و بیان خصائصها اللغویه المختلفه بناءً علی إستخدام المنهجین الوصفی و التاریخی الذی یستمد معطیاتها من علم اللغه التاریخی. و الذی یلفت إنتباهنا فی هذا المقال، هو حضور اللغه العربیه فی مصر قبل الفتح الإسلامی و معالجه اللهجه آنذاک و بیان تأثّرها من العربیه و غیرها من اللغات و ذکر فروقها من اللهجه المستعمله حالیاً. و أما بعد الفتح الإسلامی فقد إبتعدت مصر عن لغته الرسمیّه و إ...

امروزه به کارگیری رمز و نماد، یکی از ویژگی های چشمگیر در شعر معاصر عربی در آمده و به آن عمق و جلوه ای تازه بخشیده است. ادبیات عرب بویژه شعر معاصر از این قائله مستثنی نبوده است. خلیل حاوی شاعر برجسته لبنانی از جمله شاعرانی است که از این ظرفیت هنری زبان، به خوبی استفاده نموده است. وی دین و کتب مقدس، تراث و فولکلور جهانی و همچنین طبیعت را مصدر و منشأ رمزهای شعری خود قرار داده است. خلیل حاوی با خلق...

بما أن الرمزیه هی مدرسه تأویلیه وفنیه تزید النص حِرفیه وبهجه، حاولنا أن نتطرق إلیها من خلال الطبیعه ونظامها الحرکی. فالطبیعه الرمزیه هی حصیله مخیله وبیئه. والشاعر فی خضم البیئه یجسد لنا ألَم الإنسان المعاصر بالأسلوب الرمزی. لکن یبقی سؤالٌ جوهریٌ، هل الطبیعه الرمزیه فی شعر نیما یوشیج وبدرشاکرالسیاب تأخذ طابعاً اجتماعیاً (سوسیولوجیاً) وسیاسیاً؟ نری الشاعرین یعیشان فی بیئه خضراء. لذا نری مدلولات الطبیعه ک...