اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری ،ایران به ویژه خراسان در نابسامانی و تشویش اوضاع سیاسی ،جنگ های داخلی ،تعدد روز افزون فرقه های مذهبی و نزاع بر سر حقانیت هر یک ،به سر برده است .آشفتگی های سیاسی و مذهبی منجر به رواج نا امنی ،فقر و غارت و دیگر نابسامانی های اجتماعی شده بود . میان ائمه و مشایخ متعصب و ریاکار ،که هر یک در پی کسب قدرت و محبوبیت اند ،ابوسعید ابو الخیر ،عارف مردمی ظهور می کند که...

بهمن نامه متنی حماسی در سرگذشت بهمن پسر اسفندیار است. دکتر عفیفی مصحَّح این منظومه نام شاعر آن را ایران شاه بن ابی الخیر ضبط کرده است و دکتر متینی مصحَّح کوش نامه- منظومه ای دیگر از این شاعر- نام او را با دلایلی ایران شان بن ابی الخیر درست دانسته است. تاریخ دقیق نظم بهمن نامه نیز روشن نیست و پژوهش گران گفته اند که در قرن پنجم - اواخر قرن پنجم و یا اوایل قرن ششم - به نظم درآمده است. بنابراین هنوز در...

  اسرار التوحید از کتابهای مهم عرفانی است.این کتاب علاوه بر اینکه ما را بااخلاق و رفتارو گفتار شیخ ابوسعید ابی الخیر(و.357ه.ق) آشنا می سازد،بر روح و روان ما اثر تربیتی می گذارد.تصحیح کنندگان این اثر شریف،در بعضی از عبارات نتوانسته اند تصحیح لازم را انجام دهند،به طور مثال لغت را بدون داشتن و دانستن  شناسنامه آن معنی کرده اند.این مقاله کوشیده است بعضی از این نارسایی ها راجبران کند.بنابراین،در ان...

از جمله دغدغه ­های مشترک انسان معاصر و انسان گذشته، مسئله وجود (زیستن) و مرگ (نیستی) است. یکی از مباحثی که می­توان ذیل دغدغه ی وجود (زیستن) مطرح کرد، مسئله ارادۀ معطوف به خود یا غیر است. چیزی که روانشناسان وجودگرا از آن به «خوداستعلایی» تعبیرکرده اند.  فرانکل یکی از این روانشناسان که در این پژوهش، آرای وی با  ابوسعید ابی­ الخیر مورد تحلیل و تطبیق قرارگرفته است، خوداستعلایی را «فرارفتن از خود» و...

هذه الدراسة التی وقعت بین أیدی القاریء الکریم دراسة علی عینیة أبی ذؤیب الهذلی. و الدارسانیهتمان علی تقدیم نبذة محقّقة من حیاة الشاعر، و علی ضبط الأبیات، و إعراب الکلمات، و اقتناء الأصحفی الترتیب و الحرکات. و یبینان مناسبة القصیدة و یحلّلان المضمون و الأسلوب لکی تبرز مکانة هذهالقصیدة الخالدة الشهیرة بین عیون المراثی و أغرّ القصائد.هذا المقال الذی یکون نقداً تحلیلیاً یدرس الجانب المعنوی و اللفظی فی ال...

این رساله در برگیرنده چهار بخش است : الف) پیش گفتار ب) فرهنگ نامها ج) تعلیقات د) فهرستها. در بخش اول از زندگی ایرانشاه بن ابی الخیر و نسبت وی با شهمردان بن ابی الخیر مولف نزهت نامه، اهمیت بهمن نامه، بررسی تطبیقی داستان بهمن در شاهنامه و تحلیل اجمالی نامهای خاص سخن به میان آمده است . در بخش دوم (فرهنگ نامها) اسامی خاص بصورت الفبایی تنظیم و توصیف شده است و براساس فرهنگ فارسی شادروان دکتر محمد معی...

اسرار التوحید از کتابهای مهم عرفانی است.این کتاب علاوه بر اینکه ما را بااخلاق و رفتارو گفتار شیخ ابوسعید ابی الخیر(و.357ه.ق) آشنا می سازد،بر روح و روان ما اثر تربیتی می گذارد.تصحیح کنندگان این اثر شریف،در بعضی از عبارات نتوانسته اند تصحیح لازم را انجام دهند،به طور مثال لغت را بدون داشتن و دانستن  شناسنامه آن معنی کرده اند.این مقاله کوشیده است بعضی از این نارسایی ها راجبران کند.بنابراین،در ان به...

از آثار ارزشمند ادب فارسی ، کتاب «اسرارالتوحید »است که شرح و گزارش رفتار و گفتار و کرامات عارف مردمداری است که در اوج نابسامانی های سیاسی ،اجتماعی و مذهبی ظهور می کند و با کنش و رفتار و شیوه های تربیتی خاص خود به دور از هر گونه خصومت و خشونتی مردم و مریدان را متوجه رفتار اشتباه خود کرده و ضد ارزش هارا به ارزش مبدل می کند .با عنایت به اهمیت ابو سعید ابو الخیر به عنوان یک عارف آگاه نسبت به مسائل ...

یکی از مباحث مهم در ادبیات شفاهی، مقایسة روایت های شفاهی یک متن با روایت های کتبی همان متن است. در این مقاله، روایت های شفاهی و کتبی داستان بهمن مقایسه شده اند. از میان روایت های کتبی، داستان بهمن در شاهنامة فردوسی، داستان بهمن در تاریخ ثعالبی و منظومة بهمن نامه سرودة ایرانشاه بن ابی الخیر و از میان روایت های شفاهی، شانزده روایت انتخاب شده است. نگارنده کوشیده است تفاوت زبان و نوع روایت را در رو...