شغلت دراسه السیاق مجالاً واسعاً فی الدرس اللغوی المعاصر، وارتبط السیاق بجهود کثیر من علماء اللغه قدیماً وحدیثاً، حتی صارت نظریه متکامله علی ید العالم الانکلیزی فیرث (j.r firth). وقد اهتم علماء اللغه قدیماً بالسیاق ومدی تأثیره علی المعنی، من دون إهمال للظروف المحیطه بالحدث الکلامی، ومن خلال ربطهم لفکره «المقام» و«المقال»، فقد وجدوا أن اللفظ المجرد من سیاقه لا یکشف المعنی، وقد ظهر ذلک عند أهم رموزه: ک...

إن التناص کمصلح حدیث نشأ فی أحضان البنیویین، و قد أصبح ذا أبعاد مهمه فی مجال النقد الأدبی الحدیث؛ و إن اعتمد علی الجذور التراثیه فی مجالیها النقدی و البلاغی، حیث تناوله النقاد الأقدمون فی حدیثهم عن التضمین و التلمیح و الاقتباس و السرقه الأدبیه و ... لکنّه یعد ظاهره جدیده، شائعه فی آثار کثیرمن الشعراء العرب المعاصرین و له دور هام فی انتاجاتهم الشعریه العظیمه، و من جمله هولاء الشعراء هم : خلیل حاو...

چکیده تألیف کتابی فراگیر دربارة شعر امروز عرب کاری بس دشوار می‌نماید، زیرا گسترة جغرافیایی، تاریخی و موضوعی آن امکان چنین آفرینشی را فراهم نمی‌آورد. از این رو هر کتابی که در این زمینه نوشته شده است فقط بخشی از نیاز فراگیران و خواهندگان را در سطوح گوناگون برآورده می‌کند. کتاب الاتجاهات والحرکات فی الشعر العربی الحدیث نوشتة «سلمی خضراء جیوسی» نیز با همین چالش روبه‌رو است. ارزیابی این کتاب نشان م...

إن التواصل الادبی رغم تأثره بالمؤشرات التأریخیة‌ و الثقافیة و‌ الاجتماعیة‌ و السیاسیة‌ بین البلاد، لکن یفوق العوائق فی تقریب الافکار و الشعوب. یتمیز تواصل إیران الاسلامیة‌ و الکویت بقدم العلاقات و حسن الجوار و تواجد الایرانیین فی الکویت؛ کما لا تخلو من الانتباه تنمیة‌ حرکة‌ التنویر الفکری و الاهتمام بالقضایا الثقافیة‌ و الاجتماعیة فی البلدین خلال العصر الحاضر؛ و بما أن الأدب جسر بین الشعبین للت...

بعد المد الإسلامی فی العالم واتساع رقعة الدولة الإسلامیة، انتشرت العربیة کلغة الدین بین هذه الشعوب، مما أدّی إلی دخول اللحن فی اللغة. دعت الحاجة علماء ذلک الزمان لتأصیل قواعد اللغة العربیة لمواجهة ظاهرة اللّحن خاصة فی ما یتعلق بالقرآن والعلوم الإسلامیة. لکن سرعان ما استهدف النحو لذاته ولا لإجادة اللغة ودخلته تعقیدات ما کان لها من اللغة شیء. فقام جماعة من القدماء لتیسیر النحو العربی، وتخلیصه من ال...

طیلة القرن الماضی قد جرت تغییرات واسعة وکبیرة علی النثر العربی الحدیث، ولهذا السبب دراسة مراحل نشوئه والتحولات الطارئة علیه، إلی جانب التدقیق وإنعام النظر فی النماذج الموجودة والمقدَّمة فی هذا المجال بحاجة إلی دراسات دقیقة وشاملة، وذلک بسبب الاتساع الجغرافی والمواضیع المطروحة المتعددة فی النثر الحدیث وأنماطه المتعددة. إن کتاب دراسات فی الأدب العربی الحدیث (النثر) الذی کتبه الدارسان محمد أحمد ربیع...

أنجبت لبنان فی مرحلة ما بین الحربین العالمیتین (1918-1945) نخبة من الشعراء البارزین، الذین حملوا لواء التجدید فی الشعر العربی الحدیث، وقد شکل هؤلاء حرکة شعریة عربیة فی لبنان، جعلت الأدب العربی یقف وجها لوجه أمام الآداب الأوربیة، ومهدت الطریق أمام الأدب العربی الحدیث لینهل من الآداب الأخری، وخصوصاً من المدرسة الرومنسیة الفرنسیة. لقد استفادت هذه الحرکة الشعریة الحدیثة من الأدب الأوربی وأدب المهج...

الحدیث عن صله هذا الاقلیم بأمتنا الاسلامیه فی ایران المجیده من البدیهیات التی لیست بحاجه الی برهان و لکن علی الرغم من هذه الصله الوثیقه کان حضاً ضئیلاً من الدراسات الأکادیمیه المنظمه فی المیدان الثقافی و الأدب العربی، فحسب بحوثی فی هذا المجال عثرت علی رسالتین لمرحله الدکتوراء مطبوعتین، احداهما للسیده الدکتوره انسیه خزعلی تحت عنوان «امام حسین (ع) در شعر معاصر عربی»( الامام الحسین (ع) فی الشعر العر...

ان مقاله هذه ترید ان تثبت اهمیه العروض العربی کمعیار نقدی ضمن المعابیر النقدیه الادبیه لدرسه النص الادبی و ذلک من خلال توضیح مفهوم الزحافات و العلل التی تدخل ضمن البنا العروضی و بیان اثر ها فی تشکیل القیمه الدلالیه و الایقاعیه للشعر. و قد توصلت الی ان الزحافات و العلل کالیه جمالیه فی مجال الشعر لم تجد الاهتمام الکافی فی الفکر النقدی و لا سیما قدیمه لان اغلب ما قبل هو ان الزحافات و العلل تعد عی...