الرموز هی إحدی العناصرالفاعله التی ساهمت فی تشکیل البنیه الفنیه والجمالیه العامه للقصیده الفلسطینیه المعاصره، کما ساهمت بقوه فی عملیه التطور الداخلی للقصیده،ووفّرت للشاعر المبدع حلاً أمثل لمعالجه أوضاع واقعه بعیداً عن کل رقابه صارمه،أو حساسیه تودی بصاحبها للسجن وإعتقال کلمته. فکان الشاعر الفلسطینی منذ عهد الإستعمار مروراً بإحتلال فلسطین علی ید العدوّ الصهیونی یقاتل بالکلمه الصادقه مع الثوار،ولکی تکو...

إن الدلالات -إذا افترضناها فی بنیه دائریه- تتشکل من مجموعه الدوائر المتحده المرکز و المختلفه الحدود؛ فمایتکّون منها أولاً یعتبر دلالات مرکزیه ثابته تنتج فی مقام الوضع و ماتشکل هاله محیطه بالمعنی المرکزی من ظلال معنویه، تسمّی دلالات هامشیه من نتاج القیم التعبیریه و السیاقیه فی مقام التخاطب و أما الدلالات الهامشیه فی النص القرآنی فترتبط بما ینبع من تلقّیات عاطفیه-نفسیه و تعابیر ذاتیه فردیه ضمن السیاق...

أسهمت مظاهرُ اختلاف الآراء وتعدّد الأوجه الإعرابیه فی ولاده ظاهره الترجیح فی النحو العربیّ، وقد عزّزها المنطقُ السائد بین النُّحَاه من أنّ أقوالهم النحویّه لیست قواعدَ ثابتهً لا تتغیرُ، وأنّ الکلام یخضع إلی سیاقه ومقامه بالدرجه الأولی، وتتحکّم به شبکهٌ قویهٌ من العلاقات اللفظیه والمعنویه تَصْهَر أبعادَه الدلالیه فی صنعتِه النحویّهِ.   هذا البحث یتناول، بحلّهٍ جدیدهٍ، بعضَ مسائل العطف التی تداولتها کتب النُّحَاه القدامی، مرکّز...

تتناول هذه الدراسه جمله من ألفاظ الملابس لدی العامه فی القرن الرابع الهجری فی کتابی (نشوار المحاضره) و(الفرج بعد الشده) للقاضی التنوخی أنموذجاً من ذلک القرن؛ حیث سترصد التغییرات الصوتیه والدلالیه للألفاظ المتناوله، وذلک من خلال تحلیلها إلی مقاطعها الصوتیه وملاحظه موافقه تلک المقاطع للنسج الصوتیه العربیه أو مخالفتها لها لیتم رصد ذلک الاختلاف وبیان التغییرات المقطعیه للألفاظ المعربه عند دخولها فی ...

یتناول هذا البحثُ ظاهره العدول فی صیغ الأفعال، الّتی شکّلتْ مَشغلاً ذا أهمیّه بارزه لأصحاب الدّراسات اللغویّه والأسلوبیّه؛ فأعطوها بُعداً جمالیّاً ودلالیّاً، وهذا العدول عن الصیغ الأصلیّه للأفعال فی السّیاق النصّی، له أبعاد بلاغیّه، ومقاصد بیانیّه، یعمد إلیه النّاظم، فیکشف عن وجه من وجوه البیان الدّلالی الّذی یفاجئ المتلقی، ویثیر دهشته، لمخالفته القواعد المألوفه فی العرف النحوی؛ لأنّ التّرکیب المعدول دلالیّاً، یؤدّی معنیً م...

إنَّ ظاهرهَ التناصّ الدینی والتفاعل مع النصوص القرآنیه مِن التقنیات الأسلوبیه التی حفل بها الشعر العربی المعاصر. وبما تمتلکه هذه الظاهره من مِصْداقیَّه وحُظْوَه فی توسیعِ فضاءات المعنی فی النصّ الشعری، تعمّق الشعر وتجعله مفتوحاً علی التأویل والتفسیر فی الذات الإنسانیه، فإنّ فضلاً عن دورها فی قداسهِ کلام الشاعر فی سیاقه الجدید. وبالإجمال إنتاج دلاله مؤازره للنص بالتضمین أو بالتلمیح، هذا مِنْ جهه، ومِنْ جهه أخری ظهر خل...

چکیده: حوزه های معنایی موضوعی است که قدمتی دیرینه داشته ولی در دوره ی معاصر عنوانی تازه یافته و بطور تخصصی به آن پرداخته شده است. اهمیت بررسی عمیق این حوزه ها در معناشناسی، ریشه در اندک بودن پژوهشهای آن دارد. این رویکرد در قرن بیستم با نمودی چشمگیر توجه علمای علوم مختلف را به خود جلب نموده است. دکتر «احمد عزوز» در کتاب «أصول تراثیه فی نظریه الحقول الدلالیه» به تبیین این مقوله به عنوان راهکار...

إعجاز القرآن واحتواؤه علی کل شارده ووارده کان موضوعا طالما اشتغل به الباحثون وراح یتدبر فیه الحازمون لکی ینفضوا غبار الشکوک الذی غطی وجه الحقیقه. فالدراسات التّی قام بها الباحثون غالبا ما تکون فی إطار البلاغه أوالمباحث التفسیریه ولم تکن ترنو إلی ترسیخ إعجاز القرآن الکریم فی القلوب علی حد ذاتها بل هی فی سیرها النقدی التحلیلی أکدت علی إعجازه بشکل غیر مباشر.   فهنالک مدارس نقدیه حدیثه من السریالیه ...

حاول الشعراء المعاصرون استثمار کلّ الأدوات الفنیه حتّی یحققوا لنصوصهم قدراً من الإبداع، مِنْ هذا المنطلق، فإنَّ ظاهره الانزیاح الکتابی عباره عن کسر نظام کتابه المألوف بهدف زیاده عده الدلالات الممکنه، وهذه الظاهره تُعدُّ مِن الظواهر المهمه فی الدراسات الأسلوبیه الحدیثه التی تدرس النصّ الشعری علی أنه أسلوب مخالف للمألوف والعادی. فالانزیاح الکتابی فی الشعر الحدیث یحاول أنْ یستعیضَ مِنْ خلال التعبیر بالصوره البصری...