تحقیق درباره شاعری که از زندگی او اطّلاع درستی در دست نیست، کار آسانی به نظر نمی رسد به ویژه آنکه در میان اندک شمار پژوهشهایی که انجام گرفته، تفاوت و گاه تناقضهایی در آراءِ پژوهشگران یافت می شود که دامنه زندگی او را از سامانیان تا غزنویان و تمایلات دینی او را از مدح خلفای عبّاسی تا ائمّه معصومین گسترانیده اند . ظاهراً پژوهشگرانی چون براون، اته، ریپکا، میرزایف، نفیسی، اقبال آشتیانی، صفا، ریاحی، درخشا...

در این مقاله دو نوع رویکرد نقدی معرفی و سپس نمونه‌هایی از این دو در ادبیات زمان مشروطه انتخاب و بررسی شده است. هدف این مقاله بررسی زمینه‌های نقدی در دوران مشروطه بود که در تاریخ ایران نقطه عطفی در گذار از سنت به مدرنیته محسوب می‌شود. رویکرد نخست، نقد درون‌گروهی، نوعی نقد است که در میان اعضای یک تشکل اتفاق می‌افتد؛ رویکرد دوم، نقد برون‌گروهی، نیز نوعی نقد است که در میان اعضای دو گروه متفاوت انجا...

تاریخ طبرستان از بهاءالدین محمد بن ‌حسن ‌بن‌ اسفندیار معروف به ابن ‌اسفندیار، کاتب آملی، یکی از کتاب‌های تاریخی محلی معتبر ایران است. نثر این کتاب مصنوع است و در سال ۱۳۲۰، به همت عباس اقبال آشتیانی تصحیح و منتشر شده است. در باب چهارم از مجلّد اول، در شرح حال علما، زهّاد، کُتّاب، اطبّا، شعرا و فلکیون سخن می‌گوید. شاعرانی مانند دیواره‌وز (مسته‌مرد)، باربَد جریری طبری، قاضی هجیم، اصفهبد خورشید مامیطری و...

اقبال لاهوری از خیل ارادتمندان به ساحت پیر رومی است که مستقیم و غیر مستقیم در تمام زمینه­ها تحت تأثیر افکار او بوده است. یکی از مهم­ترین مضامینی که هم در مثنوی و  هم در آثار اقبال بازتاب چشم­گیری دارد بحث نقد عقلانیت است که هر دو گاهی بالاترین تمجیدها و ستایش­ها را از عقل دارند و گاهی با تازیانه­ی انتقاد بر سرش می­کوبند. این امر باعث شده است که برخی ناآگاهانه آن­ها را به عقل ستیزی متهم کنند، لذ...

بدون شک یکی از راههای حصول شناخت نسبتاً دقیق و جامع از تاریخ معاصر ایران به ویژه در دوران حکومت پهلوی، بررسی زندگانی و ساخت شخصیتی اشخاصی است که زمام امور را در دست داشتند و این پژوهش در جهت شناخت نقش آفرینان انسانی (عوامل غیر ساختاری) و روند تحولات تاریخی معاصر گام بر می دارد. این پژوهش در خصوص شرح حال زندگان سیاسی و اجتماعی دکتر منوچهر اقبال می باشد که در حساس ترین برهه زمانی از تاریخ ایران، ...

ولایت حقیقتی کلی و صفتی الهی است که در تمامی مراتب عالم سریان دارد و به اعتبارات مختلف تقسیم می شود و بر مبنای همین اعتبارات متعدد دارای ختم و خاتم می شود، که غفلت از آن اعتبارات باعث بروز ابهام ها و تشویش های فراوانی در فهم و تفسیر کلام ابن عربی و پیروان او می شود. سید جمال الدین آشتیانی در ساماندهی و تنقیح نظریه ختم ولایت، ایضاح کلام ابن عربی و گره گشایی از آن نقشی ارزنده دارد. وی با تسلط در...

اقبال لاهوری از شخصیت های شاخص و پیشرو اسلامگراست که آموزه­های قرآن کریم، سنت نبوی، میراث فرهنگی و مدنی تمدن اسلامی در آثارش اهمیت ارجاعی زیادی دارد. اسلامگرایی او از سویی واکنشی بود در مقابل عملکرد غرب(فرنگ)، و مکاتب فکری و فلسفی آن و از سوی دیگر بازخوانی آرمانشناختی(ایدئولوژیک) احکام دینی، رفتارهای نبوی و بازیابی میراث فکری تمدن اسلامی و خلاصه بازگشتی آگاهانه و نواندیشانه به خودی (خویشتن) دین...

محمداقبال لاهوری مصلح اجتماعی، شاعر و یکی از برجسته ترین متفکران مسلمان قرن بیستم است. در این دوره ی ضعف و رکود ملل مشرق زمین و به ویژه مسلمانان، نوشته ها ی فلسفی و آثار منظوم او نقش بسزایی در تجدید حیات و تقویت روحیه ی ایشان داشته است. بدین منظور وی به طرح فلسفه ی خودی و بیخودی پرداخت که موضوع محوری اندیشه ی او در سراسر آثارش به ویژه مثنوی های اسرار خودی و رموز بیخودی را تشکیل می دهد. از دیدگا...

در فایل اصل مقاله موجود است

مولانا شاعر گران قدر و بی نظیری در عالم عرفان است که با به وجود آوردن اثر گران سنگش مثنوی فرهنگ و تمدن ایران اسلامی را زنده نگه داشته است، این مهم حاصل افکار و تأمّلاتی است که وی در مثنوی با جهت دادن به اندیشه هایش به آن دست یافت و افکارش را جهانی نمود. همین اندیشه های ناب وی چنان تأثیری در اقبال ایجاد کرد کهتوانست سازنده ی اندیشه ی پویای زمان خود شود و این تحرک و پویایی را در میان جوامع شرق؛ یع...