زیارتگاه ائمه بقیع7 که قبور مطهر چهار تن از امامان معصوم شیعه (شامل امام حسن مجتبی، امام زین‌العابدین، امام محمد باقر و امام جعفر صادق:) را در بر دارد، از مهم‌ترین مقاصد زیارتی عموم مسلمانان در مدینه منوّره به شمار می‌آید. تا کمتر از یکصد سال پیش، روی این قبور ساختمان و گنبد بزرگی وجود داشته که از بناهای معماری شاخص در مدینه بوده است. در این نوشتار، با استناد به منابع تاریخی و جغرافیایی اصیل<br ...

 بقیع، قبرستانی مشهور در شهر مدینه است که بر پایه روایات، دارای فضیلت و جایگاه ممتاز معنوی است و پیامبر خدا9 از سوی خداوند، مأمور شده بود پس از هجرت به مدینه، آنجا را به عنوان محل دفن مسلمانان برگزینند و برای دعا و استغفار اموات، به آنجا بروند. در این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی نگارش یافته، ابتدا دلایل فضیلت و جایگاه ممتاز بقیع بررسی شده و در ادامه، به سیره پیامبر اسلام9 و اهل بیت اط...

در تداوم واگویه از رازهای نانموده و ناگفتة بقیع که اندکی از آن به تحریر ناقص کلمات درآمده‌اند، عنان قلم سیری در پهن دشت بقیع نمود تا به قلّه‌های رفیعی دست یازید؛ قله‌های رفیعی که هر کدام نمادی از حکایت دنیا‌ها عظمت از بقیع ا ند؛ بقیعی که مفتخر به تجلّی این قله‌ها شده است. قصه‌های قله‌های رفیع نور و عظمت، قصة دشت های پهناور و بی‌پایان است و ما حقیر‌تر از آنکه توسن اندیشه را بتازیم.

مرگ یکی از واقعیتهای به ظاهر تلخ و ناگوار زندگی انسان هاست که هر چند همگان این واقعیت انکار ناپذیر را پذیرفته اند، باز هم برخلاف میل و طبیعت انسان ها جلوه می کند. میل به جاودانگی و امید زنده ماندن دل و ذهن همه انسان ها را به خود مشغول داشته است. آثار و نشانه های این آرزوی جاودانه زیستن را در ادبیات مکتوب و آثار دینی و غیردینی قبل و بعد از اسلام مردم ایران آشکارا می توان دید. بسیاری از دانشمندان...

جابجایی توده ای مواد از قبیل زمین لغزش از جمله فرآیندهای دامنه ای مشکل آفرین در حوضه بقیع در دامنه های جنوبی بینالود است، چرا که این پدیده موجب تخریب اراضی، زمین های کشاورزی و مراتع، و نیز افزایش تولید رسوب در خروجی حوضه می شود. این تحویل رسوب که از وقوع زمین لغزشها بخصوص در حاشیه رودخانه ها می باشد بر اهمیت حجم زمین لغزشها تأکید دارد. بنابراین شناسایی پهنه های حساس به زمین لغزش و همچنین برآورد...

با بعثت رسول خدا9 و گسترش تدریجی اسلام به اطراف و اکناف جزیرةالعرب، ایرانیان نیز در پی فتوحات، با روندی نسبتاً پرشتاب به اسلام گرویدند. بدیهی است حرمین شریفین، از همان ابتدا به‌عنوان کانون‌های معنوی برای تمام مسلمانان، همواره مورد توجه تمام مسلمانان بوده و هست. از اماکنی که در ادوار مختلف اسلامی مورد اقبال بوده، زیارت قبرستان بقیع و آرزوی دفن‌شدن در آن است؛ زیرا این مکان شریف، افزون بر مدفن چهار...

تأمل و تحلیل جامعه­شناسی تاریخیِ شعائر دینی شیعه در سفرنامه­ حج دوره قاجار، از اهداف این پژوهش است. پژوهش پیش­رو، درصدد است با روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن توجه به ضرورت کاربرد رویکردهای جامعه‌‌شناختی در تحلیل پدیده‌های تاریخی و برپایه منابع کتابخانه‌ای، این پرسش­ را طرح کند که شعائر و نمادهای شیعیان در زیارت قبرستان بقیع در دوره قاجار کدام است؟ برای پاسخ­گویی به این پرسش، که هدف اصلی این پژوهش است،...