تکثرگرایی سیاسی از جمله مفاهیمی به شمار می رود که پژوهشگر در تعریف و تبیین آن با چالش هایی مواجه خواهد شد. در نظام سیاسی اسلام که بر وحدت تأکید دارد این مفهوم اهمیت بیشتری پیدا می-کند. لذا پژوهش حاضر می کوشد تا جایگاه تکثرگرایی سیاسی را در نظام سیاسی اسلام بررسی نماید. بدین منظور، این فرضیه مطرح شد که در عصر غیبت به جهت اختلاف در فهم و اختلاف در منافع شاهد تکثرگرایی سیاسی هستیم اما در آرمانشهر ...

گفتمان خاورمیانه ای جمهوری اسلامی ایران دکتر حسن بشیر تاریخ دریافت: 13/08/1387 تاریخ پذیرش: 11/10/1387 چکیده ایران پس از انقلاب اسلامی، گفتمان ویژه ای را در سطح جهان و به ویژه، در خاورمیانه به وجود آورده است که نه تنها اختلاف اساسی با قبل از انقلاب داشته بلکه ماهیت آن نیز متفاوت است. این تفاوت بر سه محور «اسلام گرایی»، «استقلال گرایی» و «وحدت گرایی» متکی است. اسلام گرایی پایۀ اصلی گفتمان ایر...

عرفی شدن دین در دو گفتمان اسلام سیاسی وتجدد، دارای معانی متفاوتی است. تجدد در پی عرفی شدن دین است تا مفاهیم اساسی خود را در خارج از حوزه دین معنا دهی کند؛ اما اسلام گرایی در پی عرفی شدن است تا بر اساس تحولات وتغییرات ومقتضیات زمان ودر چارچوب اجتهاد، به مسائل ونیازها در دایره شریعت پاسخ دهد. در تاریخ معاصر ایران این دو گفتمان مبنای بسیاری از تحولات سیاسی ـ اجتماعی است وبرای تحلیل آنها باید با عص...

پیشینه روند اسلام گرایی در سرزمین های آسیای جنوب شرقی اغلب به دهه های نخست قرن بیستم میلادی، یعنی دوران مبارزات استقلال طلبانه مسلمانان بر ضد استعمارگران اروپایی برمی گردد. در بیش تر این سرزمین ها به دلیل روی کار آمدن حکومت های غیردینی پس از کسب استقلال سیاسی، مبارزات اسلام گرایان همچنان ادامه یافت و در قالب جنبش هایی اسلامی با هدف تأسیس حکومت اسلامی نمایان شد. یکی از مهم ترین و اثرگذارترین این...

انقلاب مردم مصر در روز 25 ژانویه 2011 آغاز و 18 روز بعد در پی استعفای حسنی مبارک از مقام ریاست جمهوری به پایان رسید. هسته اولیه جنبش مردم مصر را طیف های مختلف مردم و به خصوص جوانان مصری تشکیل دادند. با گذشت زمان احزاب و گروه های سازماندهی شده نیز به مردم پیوستند و در این راستا جمعیت اخوان المسلمین در میانه راه به مردم ملحق شد. با بررسی انقلاب کشور مصر چنین استنباط می گردد که این جنبش از لایه ...

یکی از مفاهیم اساسی در اسلام و قرآن نظریه امت است. این مفهوم بر آمده از اندیشه سیاسی اسلام در بر گیرنده مفاهیمی چون قوم، قبیله، عشیره، گروه های نژادی و نیز ملت با عناصر قوام بخش ارزش های آسمانی مذهب تحت رهبری پیامبر و سپس جانشینان آن اطلاق می شود. نظریه امت در اندیشه جغرافیای سیاسی اسلام ابتدا منحصر به جامعه مسلمانان نبود و غیر مسلمانان را نیز شامل می شده و بر خاسته از ایدئولوژی اسلامی با ملی گ...

خاورمیانه شاهد پایان عصر سلطه آمریکایی است. کاخ سفید پس از 11 سپتامبر، اسلام را بزرگترین چالش غرب در سنت و در راهبرد امنیت ملی قرن بیست و یکم خود و خاورمیانه را محل اسلام سیاسی و مسلح معرفی کرد و به امید اینکه با واژگونی یکسوی دولتهای غیروابسته و غیرهمانند و انجام اصلاحات در دولتهای وابسته، سلطه بلامنازع خود را تضمین کند، راهبرد پیشدستانه را اتخاذ نمود. امروزه نیروی محرک سیا...

خاورمیانه شاهد پایان عصر سلطه آمریکایی است. کاخ سفید پس از 11 سپتامبر، اسلام را بزرگترین چالش غرب در سنت و در راهبرد امنیت ملی قرن بیست و یکم خود و خاورمیانه را محل اسلام سیاسی و مسلح معرفی کرد و به امید اینکه با واژگونی یکسوی دولتهای غیروابسته و غیرهمانند و انجام اصلاحات در دولتهای وابسته، سلطه بلامنازع خود را تضمین کند، راهبرد پیشدستانه را اتخاذ نمود. امروزه نیروی محرک سیا...

مسئله «اسلام گرایی» و «اسلام سیاسی» در برگیرندة مباحثی گسترده، دامنه دار و مجادله برانگیز است که ابعاد و دامنه های آن در سال های اخیر به واسطة شکل گیری آثار و نظریات گوناگون، غنی تر شده است. در درون مباحث و نظریات موجود می توان مجموعه ای متنوع و متفرق از مباحثات و مجادلات فکری را در ارتباط با «هویت اسلام سیاسی» و چرایی و چگونگی پدیدار شدن آن، ملاحظه نمود. اما علی رغم این تلاش ها، آنچه که در این...

هدف این نوشتار، بررسی معیار و مبنای ارزش های اخلاقی در نظام سیاسی اسلامی است. اجرای قواعد اخلاقی در نظام سیاسی، مستلزم شناخت معیار اخلاقی درآن نظام سیاسی است. در تبیین معیار قواعد اخلاقی، چهار رویکرد وظیفه گرایی، نتیجه گرایی، فضیلت گرایی وحق مداری  وجود دارد. همۀ این رویکردهای اخلاقی می کوشند به چیستیِ ملاکِ ارزشمندیِ عمل اخلاقی پاسخ دهند. به دلیل تکثر نظریه های اخلاقی، حتی در نظام اخلاق اسلامی، م...